Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) acilen etkili alım politikasını güçlendirerek piyasada hakimiyeti sağlaması gerektiğini belirterek, "TMO hızlı alım ve erken ödeme yaparak piyasa fiyatlarını yükseltmelidir." ifadesini kullandı.
Bayraktar, yazılı açıklamasında Türkiye İstatistik Kurumuna göre bu yıl geçen yıla göre buğday üretiminin yüzde 3,8 artarak 20,5 ton, arpa üretiminin yüzde 1,2 yükselerek 8,6 milyon ton olacağının tahmin edildiğini vurguladı.
Rekoltenin artmasının olumlu olduğuna işaret eden Bayraktar, serbest piyasada fiyatların düşük seyretmesiyle bazı bölgelerde sanayicilerin ve tüccarların çiftçiden ürünü almak istememesinin çiftçileri mağdur ettiğini belirtti.
Bayraktar, 2022-2023 döneminde özellikle ekim-ocak aylarında yağışların ülke genelinde yetersiz olmasından dolayı yapılan buğday ithalatı nedeniyle birçok bölgede depoların dolduğuna işaret ederek, bu durumun serbest piyasada fiyatların düşük seyretmesine neden olduğunu kaydetti.
TMO'nun hasadın bitmek üzere olduğu ve hasadın yeni başladığı bölgelerde randevu sisteminde yaşanan sorunları gidererek acilen alım yapması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, hasadın başlamadığı bölgelerde ise tedbirlerin alınması gerektiğini ifade etti.
Bayraktar, TMO'nun alım fiyatını prim hariç makarnalık buğday için ton başına 9 bin lira, ekmeklik buğday için ton başına 8 bin 250 lira, arpa için ton başına 7 bin lira olarak açıkladığını anımsatarak, şunları kaydetti:
"TMO satış fiyatını makarnalık buğday için ton başına 10 bin 200 lira, ekmeklik buğday için 9 bin 350 lira ve arpa için 7 bin 725 lira olarak belirledi. Açıklanan bu fiyatlara rağmen serbest piyasada fiyatlar ortalama olarak, makarnalık buğday için ton başına 8 bin 79 lira, ekmeklik buğday için ton başına 6 bin 982 lira, arpa için ise ton başına 5 bin 697 lira seviyesindedir. Bu konuda birliğimize ve ziraat odalarımıza çiftçilerimizden yoğun şikayetler geliyor. Serbest piyasadaki fiyatlar bölgesel olarak bazı yerlerde maliyetin altında kalıyor, bazı bölgelerde ise ancak maliyeti karşılıyor. Bu durum sürdürülebilir değildir ve çiftçinin üretimden uzaklaşmasına neden olmaktadır. TMO acilen etkili alım politikasını güçlendirerek piyasaya da hakimiyeti sağlamalıdır. TMO hızlı alım ve erken ödeme yaparak piyasa fiyatlarını yükseltmelidir. Üreticilerimizin lehine olacak şekilde, bu durum acilen düzeltilmelidir. Bundan başka çaremiz yoktur."
- Üretici ürününü TMO'ya satmak istiyor
Çiftçilerin ürününü düşük fiyat veren tüccar veya diğer piyasa aktörleri yerine TMO'ya satmak istediğin belirten Bayraktar, "Toprak Mahsulleri Ofisi acilen alım merkezlerini artırarak, gerekirse yığma olarak alım yapmalı ve çiftçilerimizi tüccarın insafına bırakmamalıdır. Ayrıca TMO ürün satma imkanı olan çiftçilerimizin hesabına 1 ay sonra değil de 15 gün içinde ödeme yapılırsa piyasada çiftçinin ürününü yok pahasına almak isteyen fırsatçılara engel olunacaktır. Tarım Kredi Kooperatifleri ve TÜRKŞEKER de geçmiş yıllarda olduğu gibi hububat alımında devreye sokulmalıdır." ifadelerini kullandı.