TÜRKİYE, GAZTRANSİT ÜLKE OLDU
Akyener, TANAP'ın, Türkiye'nin ilk transit gaz taşıyıcısı ülke konumuna ulaşmasını sağladığının altını çizerek Türkiye'nin bu yatırımdan dünyadaki diğer örneklerine bakılacak olursa yüzde 10 kar elde edeceğini söyledi.
NEŞAT GÜNDOĞDU/ANKARA
12 Haziran (bugün) Eskişehir'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili ve ilgili ülkelerin enerji bakanlarının katılımı ile TANAP'ın açılışı gerçekleşecek. MİLAT olarak bu tarihi yatırımın açılışını yerinden takip ederek detayları sizlerle ulaştıracağız. Dünyadaki enerji yatırımlarının yakından takip edildiği Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Merkezi (TESPAM)'ın Başkanı Oğuzhan Akyener proje hakkında önemli detayları MİLAT ile paylaştı.
YÜZDE 30'U TÜRKİYE'YE AİT
Türkiye'de 20 ilden geçen TANAP'ın toplam uzunluğunun bin 850 kilometre olduğunu söyleyen Akyener, Edirne'de son bulan boru hattının Avrupa ülkelerine doğalgaz aktaracak TAP Doğalgaz Boru Hattı'na bağlanacağını söyledi. Akyener TANAP ile 16 milyar metreküp doğalgaz taşınacağının belirterek şöyle konuştu: "2011'de imzaları atılan projenin temeli 2015'te atılmıştı. TANAP ile 10 milyar metreküp doğalgaz direkt olarak Avrupa'ya gidecek. Türkiye, her yıl artan bir şekilde gaz alacağı TANAP'tan 2021'den itibaren 6 milyar metreküp doğalgazı kendi iç tüketimi için kullanacak. Kullanılan boruların yüzde 80'inde Türk malı yüzde 20'sinde ise Çin malıydı. Toplam kurulum maliyeti olarak 11,7 milyar dolarlık bir yatırım beklenirken küresel ekonomik değişikliklerden dolayı 8 milyar dolara mal oldu. TANAP çok ortaklı uluslararası bir boru hattı işletmesi olduğu için Güney Gaz Koridoru'nun (SGC) yüzde 51, BOTAŞ'ın yüzde 30, BP'nin yüzde 12 ve SOCAR yüzde 7'lik hissesi var."
TÜRKİYE TRANSİT GAZ TAŞIYAN ÜLKELER ARASINA GİRDİ
Akyener, projenin beklenilenden altı ay daha erken bittiğini belirterek çalışmanın beklenenden daha kolay olduğunu söyledi. Azeri gazının Avrupa'ya ulaştırılması için ilk etapta TANAP'ın olacağının kesin olmadığını ifade eden Akyener sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye üzerinden taşınacak ama TANAP mı olsun yoksa başka bir şekilde mi taşınacağı belli değildi. TANAP'ın önemi, Türkiye'nin ilk transit gaz taşıyıcısı ülke konumuna kavuşmasını sağlayan boru olmasıdır. Hem buradan Türkiye gaz alacak hem de taşıyacak. Bu bağlamda Türk Akımı ise ikinci gaztransit olacak. Türk Akımı'nda ortak değiliz ama TANAP'ta ortağız. Türkiye ortaklık ile taşınan gazın yüzde 10 bedelini taşıma bedeli olarak alacak. Sonuçta karlı bir yatırım Şah Deniz gazının ikinci fazının üretimi ve taşınmasıyla kar edecek bir şirket. Parayı Şah Deniz gazının üretim ortaklarından alıyor. Bu ortaklar arasında Rusya'nın Lukoil'i de var. Kimse dışarıda bırakılmadı. İlerleyen dönemde boru hattının kapasitesi genişleyebilir. TANAP aynı zamanda 10 sene sonra Azerbaycan'daki üretime başlayacak yeni gaz yataklarının Türkiye'yi getirilmesi için orta ve uzun vadede bir ön yatırım oluyor. Elinizin altında boru hattı var."
TÜRKİYE, TİCARİ AHLAK İLE HAREKET EDİYOR
Boru hatlarının Avrupa'ya karşı bir tehdit unsuru olmadığını söyleyen Akyener, Avrupa'da tüketilen gazın 500 milyar metreküp olduğunun altını çizdi. Türkiye'nin ticari bir ahlak ile hareket ettiğini önemine değinen Akyener şu ifadeleri kullandı: "Ukrayna, Rusya'ya olan borcunu ödemiyor. Rusya gazı kesiyor. Bu da üzerinden geçen Avrupa'ya giden gazı kesiyor. Türkiye böyle bir şey yapmaz. Türkiye ticari ahlaka dikkat eden bir ülkedir. Şu an halihazırda mevcut koşullarda Türkmen gazının Trans Hazar üzerinden Türkiye ile gitmesi ekonomik değil. Asıl işin arkasındaki sebep ekonomi. Türkiye ilerde başka kaynaklar bulursa bu hattı oralarda kullanacak. Türkiye bu hattı ilerleyen aşamada 2030'larda Kuzey Irak Gazı, 2040 Türkmen Gazında kullanabilir. Ayrıca Azerbaycan'da yeni bulunacak rezervler veya Lübnan'da yapılacak keşiflerle çıkacak gazın taşıyıcısı da olabilir. Azerbaycan bu boru hattı ile Avrupa'ya gaz ulaştırabilmek için Türkiye'nin desteğini aldı. TANAP, Türkiye ve Azerbaycan'ın siyasi başarısıdır."