Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, NTV'de katıldığı canlı yayın programında 61 yıllık Baas rejimin sona erdiği Suriye ve bölgedeki gelişmelere ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
Muhaliflerin, Esed rejimine gerçekleştirdiği harekatın detaylarını paylaşan Bakan Fidan, Türkiye'nin Rusya ve İran'la yaptığı görüşmeler sonucunda sürecin kansız ve hızlı ilerlediğini bildirdi. Fidan, Türkiye'nin Beşşar Esed'e harekat öncesinde yaptığı teklifi de açıkladı.
Bakan Fidan'ın konuşmalarından öne çıkanlar şu şekilde:
'Suriye halkının faydasına olacak adımları izledik'"Suriye halkının faydasına olacak adımları izledik. 14 yıl boyunca atılması gereken adımlara dikkat ettik.
Türkiye'nin stratejik tavrı ve aldığı insanı kararlar süreci bugüne getirdi.
Türkiye'de o dönemlerde Suriye muhalefetiyle gerekli temasları kuran Milli İstihbarat Teşkilatı'ydı (MİT). Biliyorsunuz FETÖ, MİT tırlarını muhalefete, Türkmenlere yardım götüren MİT tırlarını DEAŞ'a silah götürüyorlar diyerek batıya servis ettiler.
Burada FETÖ'cü teröristler rol aldılar. Suriye meselesi sadece Suriye sahası içerisinde değil Türkiye'nin içinde de fiili ve siyasi mücadelesini verdiğimiz bir konu oldu.
Bütün bu yıldırmalardan bıkmadan, usanmadan, korkmadan aynı istikamette ayağını sağlam basan, dimdik duran Cumhurbaşkanımız her zaman için bu meselenin haklı tarafında olduğunu düşündüğümüz için biz geri adım atmadık. Çünkü biz haklıyız. Sadece insanı ve islami değerler olarak değil. Aktörlerin niyetleri, yapmak istediklerini okuduğumuz için bu kararları aldık.
Gerek Suriye'de gerek Türkiye'de yaşananlar Türkiye'nin nasıl bir bağımsızlık mücadelesinden geçtiğini gösteriyor.
'Bizim derdimiz Beşşar Esed'in gitsin değildi'Rejim artık bitmek ve tükenmek üzereydi. Bizim anlayamadığımız konu daha doğrusu anlayıp da kondurmak istemediğimiz konu rejim bu kadar çökmüş, halkı temel ihtiyaçlardan mahrum, ekonomi vs. hiçbir şey yok.
Bununla ilgili başlatılan süreçlere rejim arkasını dönmüş durumdaydı. Bizim niyetimiz Beşşar Esed gitsin değil, bizim derdimiz kendi kendine geçirebilen kimseye minnet etmeyen bir Suriye olmasıydı.
Rejim savaş halindeyken kendi eksikliklerini görecek durumda değildi. Ben muhaliflere sabredin diyordum.
Bakan Fidan Türkiye'nin Esed'e ilettiği teklifi açıkladıÇatışmanın olmadığı bir süreçte 2016'dan bahsediyorum; uzun yıllar boyunca rejim savaş adrenalini olmayınca kendi eksiklerini gördü. Aslında bu bir fırsattı ancak rejim bu fırsatı da kaçırdı. Kendilerine gerçekten büyük bir samimiyetle yaklaştık. Hiçbir şekilde bu konuyu konuşmak istemediler. Biz kendimiz için bir şey istemeyecektik. Türkiye'nin bir şartı yoktu. Türkiye'nin şart diye ortaya koyduğu şey kendi halkınla barış, milyonlarca insanı al, evine dönmesine izin ver.
'Rusya ve İran'ın etkisi altındaydı ve bugünkü aşamaya geldik'Fakat rejim kendi halkını düşman olarak gördüğü için bu konuşmaya bile girmedi. "Ben af ilan ediyorum gelen gelsin hiç umurumda değil" dedi. Yalnız değildi. Tek başına karar verebilecek durumda değildi.
Türkiye riskleri görüyordu. Bizim niyetimiz Suriye halkını mutlu eden bir Suriye'nin ortaya çıkması. Baktık ki gerçekten durum çok kötü. Cumhurbaşkanımız elini uzattı.
Biz kendilerinden bir şey istemeyecektik. İnsani isteklerimiz vardı. Kendi hakkını düşman olarak gördükleri için bi konulara girmediler. Rusya ve İran'ın etkisi altındaydılar ve bu aşamaya geldik.
'Yapılması gereken en hayati konu Rusların denkleme girmemeleriydi'Aslında son 2-3 yıldır rejim çok zayıftı. Yapılması gereken en hayati konu Rusların olarak denkleme girmemeleriydi.
Muhaliflerin ilerleyişinin kansız olması gerekiyordu. İran Dışişleri Bakanı geldi, Ruslar ve İranlılarla bir araya geldik bazı konuları konuştuk.
'Rusya ve İran'la görüşerek bu harekatın kansız olmasını sağladık'Ruslar ve İranlılar baktılar ki bunu sürdürmenin bir anlamı yok, yani bir muhalefetin üstün cesareti ile ilerleyen bir harekat oldu. Biz odaklı görüşmeler sürdürerek bunun kansız olmasının yolunu açtık.
Bunu çok net söyledik. Hem üstüne yatırım yaptıkları adam yatırım yapılacak adam değil. Daha fazla zararın bir tarafından dönmeleri gerekiyordu. Ruslara dedik, sivil yerleşim yerlerini bombalamayın.
Muhaliflerin üstün cesareti ve kararlılığıyla ilerleyen bir harekat oldu. Biz buradan minimum can kaybı olması için buranın iki tane önemli aktörü Rusya ve İran'la görüşmeler sürdürerek bu harekatın kansız olmasını sağladık. Rejim destek görseydi çok kanlı olabilirdi.
'Biz terörizmin olmadığı bir Suriye istiyoruz'Suriye’nin yeni bir güç/nüfuz mücadelesi alanına dönüşme riski her zaman var, onun için yapıcı davranmak gerekiyor. Biz bu konuda çok duyarlıyız. Gereken diplomatik ve istihbarat adımlarını atmak gerekiyor.
Biz ciddi bir karşı duruş görmedik, bizim tanıdığımız kadar kimse tanımıyor bunları. Biz terörizmin olmadığı bir Suriye görmek istiyoruz, kitle imha silahlarıyla kimsenin işi olmadığı, bölge ülkelerine tehdit üretmeyen kuşatıcı bir yapı istiyoruz. Şam'daki yönetime biz bunları iletiyoruz. Can güvenliği oluşmuş bir Suriye'de insanlar geri dönebilirler. Biz bunları Şam'daki yönetime yansıtıyoruz. Söyledikleriyle yaptıkları örtüşüyor, iyi yoldalar.
Bütün ülkelerin burada ortak bir çabası olsun. Bölgenin ortaya çıkan sorunlarını çözmede aralarında geliştirdikleri mekanizma olur.
'İsrail'e haber yolladık'İsrail burada olabilecek en kötü senaryoyu belirleyip tedbir paketi geliştirmiş. Esed rejiminin kabiliyetlerini İsrail biliyordu.
İsrail yeni yönetimin durduğu yerden emin olmadığı için bir strateji geliştirdi. Bu strateji çok tehlikeli bir strateji. İsrail'e, Golan Tepeleri'ndeki işgal provokasyonundan vazgeçmeleri için haber yolladık.
'Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine geri dönüş gerçekleştireceklerine inanıyorum'Suriyeli kardeşlerimizin hem de Suriye'deki hükümetin sağduyusuna güveniyorum. Herkes kendi yuvasına ait olduğu yere dönmek ister mutlaka. Oradaki şartlar iyileştikçe ben geri dönüşlerin artacağına inanıyorum.
Yıllardır Türkiye'de bir düzen oluşturmuş Suriyeli kardeşlerimizin aniden değil de bir süreç içerisinde ülkelerine geri dönüş gerçekleştireceklerine inanıyorum. Tabii ki gönüllü bir şekilde.