Haber: Yunus Akseki
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obrukların iklim ve çevre koşullarının yanı sıra insan faaliyetleriyle de oluştuğunu belirtti. Geçen yıl, AFAD ile birlikte obruk tehlikesi taşıyan il sayısını 16 olarak tespit ettiklerini açıklayan Arık, "Bu illerin büyük çoğunluğunda da bu yıl obruklar görüldü" şeklinde konuştu.
Türkiye'nin obruk tehlike ve risk haritası, artan ihtiyaç ve gündem doğrultusunda güncelleniyor. Obruklar, yer altında zamanla eriyen kireç taşlarının oluşturduğu boşlukların zemin çökmesiyle meydana geliyor ve bölgenin jeolojik, yapısal ve hidrojeolojik özelliklerinden etkileniyor. Yer altı sularının kontrolsüz kullanımı ve bölgesel jeolojik yapı da obrukların sayısının artmasına neden oluyor.
Obruklar nasıl oluşuyor?Kireç taşlarının zamanla erimesiyle yer altında boşluklar oluşur ve zemin çöker.
Bölgenin jeolojik, yapısal ve hidrojeolojik yapısına bağlıdır.
Yer altı sularının kontrolsüz kullanımı ve bölgesel jeolojik yapı obrukların sayısını artırır.
Obrukların oluşum sebepleriKarstlaşmaya uygun kayaçların varlığı
Kuraklık
İklim değişikliği
Aşırı yer altı suyu kullanımı
Obruk tehlikesi bulunan illerManisaDenizliEskişehirAfyonkarahisarÇankırıAnkaraKonyaAksarayKaramanÇorumNevşehirSivasŞanlıurfaDiyarbakırBatmanBitlisHaritalar oluşturulmaya devam ediyorYürütülen çalışmalar kapsamında, obruk oluşma potansiyeline göre bir duyarlılık haritası çıkarılacak. Potansiyeli yüksek bölgelerden başlayarak, daha düşük riskli alanlar için de haritalar hazırlanacak. Bu haritalar, obrukların yerleşim yerlerine, tarım alanlarına ve bölgesel yatırımlara olan etkilerini belirlemeye yardımcı olacak.
Prof. Dr. Fetullah Arık, Türkiye'nin karstlaşmaya uygun kayaçlarla kaplı olduğunu belirterek, Konya Kapalı Havzası'ndaki obrukların uzun süredir var olduğunu, Anadolu'nun farklı bölgelerinde obruk oluşumlarının arttığını ifade etti. Son haftalarda Konya dışında da birçok ilden obruk oluşumu haberleri aldıklarını söyleyen Arık, Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Yozgat, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Erzurum ve Şanlıurfa'da da obruklar görüldüğünü belirtti.
Geçmişten beri var olan obruklarla birlikte, geçtiğimiz yıl AFAD ile belirlenen obruk tehlikesi taşıyan 16 ilde bu yıl obrukların görüldüğünü kaydeden Arık, bu illeri Konya, Aksaray, Karaman, Nevşehir, Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Şanlıurfa ve Manisa olarak sıraladı.