Türkiye'deki müze sayısında dikkat çeken artış

2022 yılında Türkiye genelindeki müze sayısı bir önceki yıla göre yüzde 6,4'lük bir artışla 552'ye yükseldi. Ayrıca, müze ve ören yerlerini ziyaret eden kişi sayısı da büyük bir artışla yüzde 97,1 oranında artarak 45 milyon 822 bin 525'e ulaştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ait "Kültürel Miras İstatistikleri"ni yayınladı.

Rapora göre, Türkiye genelindeki müze sayısı, önceki yıla göre yüzde 6,4'lük bir artışla 552'ye yükseldi. Bu müzelerin 211'i Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlıyken, 341'i özel müze kategorisinde yer aldı. Ayrıca, ören yeri sayısı da 144 oldu.

Müzelerdeki eser sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 0,8 artışla 3 milyon 750 bin 120 olarak kaydedildi. Bakanlığa bağlı müzelerdeki eser sayısı yüzde 0,7 artarak 3 milyon 325 bin 643 oldu ve bu eserlerin yüzde 88'i envanterlendi.

Özel müzelerdeki eser sayısında ciddi artış

Özel müzelerdeki eser sayısı yüzde 1,6 artarak 424 bin 477'ye ulaştı. Bakanlığa bağlı müzelerdeki eserlerin yüzde 60,1'i sikke, yüzde 27,5'i arkeolojik materyal, yüzde 6,8'i etnografik materyal ve yüzde 3,6'sı tablet olarak kaydedildi.

Müze ve ören yerlerini ziyaret eden kişi sayısı yüzde 97,1 artışla 45 milyon 822 bin 525'e ulaştı. Ziyaretçilerin yüzde 67,5'i Bakanlığa bağlı müze ve ören yerlerini ziyaret ederken, Bakanlığa bağlı ücretli müze ve ören yerlerini ziyaret edenlerin sayısı 17 milyon 796 bin 860 oldu. Özel müze ziyaretçi sayısı da yüzde 125,3 artarak 14 milyon 890 bin 214'e çıktı.

Bakanlığa bağlı ücretli müze ve ören yerlerinden 1 milyar 76 milyon 7 bin 587 lira gelir elde edildi. Ayrıca, Bakanlık tarafından satılan müze kartı sayısı 2 milyon 930 bin 232 oldu.

Taşınmaz kültür varlıklarının sayısı bir önceki yıla göre yüzde 2,4 artarak 122 bin 124'e ulaştı. Bu varlıkların en fazla bulunduğu il İstanbul olurken, İzmir ve Muğla da bu sıralamada yer aldı.

Sit alanı sayısı 23 bin 632'ye ulaştı

Toplam sit alanı sayısı yüzde 6,3 artarak 23 bin 632'ye ulaşırken, bu alanların yüzde 96,9'u arkeolojik sit alanlarından oluştu.

Milli parkların sayısı yüzde 4,3 artarak 48'e yükseldi ve milli park alanı yüzde 0,3 artarak 911 bin 204 hektara ulaştı. Tabiat parkı sayısı yüzde 0,4 artarak 261 oldu ve tabiat parkı alanı yüzde 1,2 azalışla 108 bin 332 hektara geriledi.

Tabiatı koruma alanı sayısı önceki yıl ile değişmeyerek 31 kaldı ve tabiat anıtı sayısı yüzde 0,9 azalarak 113'e düştü.

Sit Alanı nedir?

"Sit Alanı" veya "Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" olarak adlandırılır. Bu alanlar, doğal veya kültürel değerlere sahip bölgeleri korumak ve sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek amacıyla belirlenen özel koruma bölgeleridir.

SİT alanları genellikle çeşitli nedenlerle özel bir koruma gerektiren bölgeleri içerir. Bunlar şunları içerebilir:

Kültürel Değerler: Tarihi eserler, anıtlar, antik yerleşimler, arkeolojik kalıntılar ve diğer kültürel miras unsurları SİT alanları içinde koruma altına alınır.

Doğal Değerler: Biyolojik çeşitlilik, benzersiz ekosistemler, nadir bitki ve hayvan türleri gibi doğal değerler de SİT alanları içinde korunur.

SİT alanlarının amacı, bu değerleri gelecek nesillere aktarmak ve korumak, yapılaşma ve çevresel etkileri sınırlamak, turizmi düzenlemek ve doğal kaynakları sürdürülebilir bir şekilde kullanmaktır.

SİT alanlarının belirlenmesi ve yönetilmesi genellikle yerel ve ulusal düzeydeki idari ve yasal düzenlemelerle yapılır. SİT alanlarına giriş çıkışlar ve yapılaşma gibi aktiviteler sıkı denetim altındadır ve bu bölgelerde özel koruma kuralları ve yönetmelikler uygulanır.

SİT alanları, kültürel ve doğal mirasın korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına katkı sağlayarak önemli bir rol oynarlar. Bu bölgeler, bilim, eğitim, turizm ve çevresel koruma açısından büyük öneme sahiptir.