Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Oktay Tanrısever ve İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Kıdemli Uzmanı Umut Başar'ın konuşmacı olarak katıldığı panelin moderatörlüğünü SETA DC Araştırmacısı Hasan Yücel yaptı.
Karabağ sorununun, hem bölgesel hem de küresel bir konu olduğunu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin de bu konuyla ilgilendiğini aktaran Tanrısever, Azerbaycan'ın başarılı bir süreç yürüttüğünü belirtti.
Tanrısever, Rusya'nın, Suşa'nın Azerbaycan tarafından kurtarılması ile bir adım attığına işaret ederek, Rusya ve Azerbaycan arasında yapılan anlaşmada belirsiz kalan noktaların da kasten yapıldığına inandığını aktardı.
"Türkiye ve Azerbaycan'ın anlaşmadan kazançlı çıktığını düşünüyorum"
Rusya'nın bölgede askeri zemin bulma peşinde olduğunu belirten Tanrısever, "Türkiye'nin bölgede varlığını gösterecek olması ve Azerbaycan'ın da bu konuda ısrarcı olması, Rusya'nın aslında ön gördüğü kadar serbest hareket edemeyeceğini, boşlukları kendi istediği gibi dolduramayacağını görüyoruz. Süreç içinde daha dengeli bir resim çıkacağını düşünüyorum." ifadesini kullandı.
Tanrısever, anlaşmanın bazı kesimlerce eleştirildiğini belirterek, "Türkiye ve Azerbaycan'ın anlaşmadan kazançlı çıktığını düşünüyorum. Azerbaycan'ın kanayan bir yarasıydı bu. Önemli boyutu çözüldü. Geriye kalan kısmı da zaman içinde çözülebilir." dedi.
"İran oyun dışı kalmak ve jeopolitik kazançlarını kaybetmekten rahatsız"
Başar da İran'ın konuya bir süre seyirci kaldığını ancak Karabağ konusundaki anlaşmaya hazırlıksız yakalandığını belirterek, "Yeni kurulan denklemde İran’ın biraz oyun dışı kalması ve jeopolitik kazançlarını yitirmesi konusunda bir rahatsızlık söz konusu.” diye konuştu.
İran'da Türklerin yoğunlukla yaşadığı bölgede hem yeni hem de eski nesilin Karabağ konusunda hassasiyete sahip olduğunun altını çizen Başar, "İran Dini Lideri Ali Hamaney'in bölgedeki temsilcileri halktaki canlılığı görünce, Hamaney Azerbaycan'ın yanında bir söylem takındı." dedi.
Başar, İran Dışişleri Bakanlığının "bölgedeki çatışmaların durmasına" yönelik açıklamalar yaptığı esnada, Cuma imamlarının Karabağ'ın Azerbaycan toprağı olduğuna yönelik açıklamalarının ülkede bir çatlağa yol açtığını kaydetti.
Karabağ'daki olayların Amerika'daki siyasi konjonktür ve dünyada Kovid-19 salgını olmayan bir dönemde yaşansaydı birçok aktörün daha konuya müdahil olabileceğine işaret eden Başar, "Rusya, belli bir noktada müdahil olarak sadece İran'ı değil, ABD ve Fransa'yı da devreden çıkarmış oldu. Zımnen de Ermenistan'ı cezalandırdı. Fransa'nın ipiyle bu bölgede, Rusya'nın arka bahçesinde kuyuya inileceği zaman çok kötü olayların da yaşanabileceğini göstermiş oldu." ifadesini kullandı.