Tüp bebek tedavisi, kadın ve erkeğin üreme hücrelerinin vücut dışında döllendirilmesi ve kadının rahmine transfer edilmesiyle gerçekleşiyor. İlk denemede başarısız sonuçlarında alınmasından kaynaklı olarak defalarca denenen bu tedavi yönteminde dair akıllarda çok fazla soru var. Tüp bebek tedavisinin kaç defa uygulanabileceği ve doğru bilinen yanlışların neler olduğuna dair sizler için araştırdık. Tüp bebeğe dair her şey yazımızda...
Kadın ve erkeğin üreme hücrelerinin uygun koşullar altında vücut dışında döllendirilmesi ve kadının rahmine transfer edilmesiyle gerçekleştirilen tüp bebek tedavisi, kendiliğinden gebe kalamayan kadınlarda gebelik elde edilmesine yardımcı olur. Günümüzde yeni geliştirilen yöntemler ve uygulamalar sayesinde başarı oranı giderek artan tedavinin ilk denemesinde başarı elde edilemezse, yeni denemeler yapılabilir. Bu yöntem doğal yollarla gebe kalamamış, nedeni belli olan ya da olmayan kısırlık tedavisinde en başarılı yöntemlerden biridir.
Çiftler açısından biraz meşakkatli olsa da, çocuk özlemini giderebilecek tüp bebek genellikle çiftler açısından umut kaynağı olarak görülmektedir. Çiftlerin doğal olarak kendiliğinden gebelik elde etmesi sağlanamadığında, tüp bebek tedavisinden önce diğer yardımcı üreme yöntemlerine başvurulur. Bu yöntemler tüp bebeğe göre nispeten daha uygun maliyetli ve daha kolay uygulanabildiğinden, tüp bebek tedavisinden önce denenmelidir. Tüm bu çabalar sonucunda gebelik elde etmenin son aşamasına gelinirse, çiftlerin sabırlı olması ve küçük bir şans bile olsa, tüp bebek denemelerini kendileri hazır olduğu sürece devam ettirmelidirler. Çünkü çiftler bunu istiyorlarsa, kendilerini kısıtlayan herhangi bir uygulama bulunmamaktadır.
Tüp bebek tedavisinde çiftlerin ilk denemede gebelik elde etme oranı % 100 olarak görülmemelidir. Ancak çiftler başarısız ilk deneme sonrasında, yeni denemelerde çocuk sahibi olabilir. Tedavinin kaç kez deneneceği hakkında belirlenen bir sayı bulunmamaktadır. Çiftlerin isteği dâhilinde, doktorun önerisiyle çiftlerin sağlık durumunun elverdiği sürece yeni denemeler yapılabilir. Her yeni tedavinin arasında belirli bir süre bırakılarak, eşlerin hazır olduğunda tüp bebek tedavisinin tekrarlanmasında mahsur bulunmamaktadır. Uzmanlar her yeni denemede başarı oranının % 50 kadar düşeceğini öngörmüş olsa da, çiftlerin sabrı ve bebek isteği bunun başarıyla aşılmasını sağlayabilir. Çünkü çiftler doğal yolları denemelerine rağmen gebelik elde edememiş, diğer üreme yöntemlerinden başarı sağlayamamış olduğundan, tüp bebek tedavisinden hemen mucize beklenmemelidir. Gerekiyorsa başarısız olan ilk deneme sonrasında, bunun sebepleri belirlenmeli ve yeni denemelerden daha başarılı sonuçlar alınmasına yardımcı olunmalıdır.
Tüp bebek tedavisinde denemelerin başarı oranı nasıl desteklenir?
Tüp bebek tedavisinde tekrarlayan başarısızlık arka arkaya yapılacak üç denemeden sonra söz konusu olur. Bu denemelerde çiftlerde gebelik elde edilemediğinde, kabul edilen görüşe göre sonraki denemelerin başarı oranı fazla artmaz. Bu durumda çiftlerin genel bir muayeneden geçerek, başarısızlık sebeplerinin değerlendirilmesi gerekir. Gerektiği takdirde preimplantasyon genetik tanı, suni ana rahmi oluşturma, sperm seçme yönteminin değiştirilmesi gibi uygulamalara başvurulabilir. Bu uygulamaların denemelerdeki başarıyı sağlama açısından henüz kesin bir bilgi bulunmasa da, yapılması tavsiye edilmektedir. Başarısızlıkla sonuçlanan denemelerden sonra, çiftlere blastosist transferi yapılması önerilir. Bu sayede çiftlerin umutları daha gerçekçi olabilir.
Çiftler tüp bebek tedavisini kaç kez denemeli?
Tedavi uygulanan çiftler arasında yapılan bir çalışmada, çiftlerde gebelik elde edilmesi için % 95 kadarında tedavinin en az üç kez tekrarlanmasının uygun olduğu tespit edilmiştir. Bunun dışında kalan grupta tedavinin sayısı hakkında herhangi bir sayı belirlenmemiştir. Bu çalışmaya göre, % 95 çiftte tüp bebek tedavisinin üç kez uygulanması ve bunların başarısız olması halinde, yeni denemelerde başarı elde etmenin zor olduğu ortaya çıkmıştır. Bu konuda uzmanların tavsiyesine göre, tüp bebek tedavilerinde yapılacak denemelerde çiftlerin doktorla konuşarak belirlenmesi faydalı olacaktır.
Çiftlerin tüp bebek tedavisiyle bebek sahibi olacaklarına dair yoğun beklentilerinin bulunması halinde, denemelerin sayısını oldukça arttıran çiftler bulunmaktadır. Uzmanlar bu konuda çiftlerin kendilerini yıpratmadan yeni denemeler yapmasını sakıncalı bulmamaktadır. Deneme sonunda yaşanan başarısızlıkların çiftleri olumsuz etkilemesi halinde, buna ara vermek hatta son vermek gerekli olabilir. Yine fazla sayıda denemeden sonra tüp bebekle çocuk sahibi olabilen çiftler bulunmaktadır. Ancak bunun kesin olarak gerçekleşeceği bilinmez. Bu yüzden biraz sabır, birazda şans faktörü mutlu sona ulaşmaya yetebilir.
Çiftlerin denemeler sonucunda çocuk sahibi olamamaları halinde, kendilerini mutlu edecek seçeneklere yönlendirmeleri de bir alternatiftir. Yaşamlarını çocuk sahibi olan çiftler kadar mutlu sürdürebilirler. Gerekiyorsa evlat edindikleri bir çocukla bu özlemlerini giderir ve mutlu olabilirler.
Tüp bebek tedavisinin canlı doğumdaki başarısı nedir?
Tüp bebek tedavisindeki başarıda ilk aşama kadının yaşıyla başlamaktadır. Tedavi uygulanacak kadının 35 yaşını geçmemiş olması büyük bir avantajdır. Bu doğal yollarla gebelik elde etmeye çalışan kadınlar içinde önemli bir unsurdur. Kadının yaşı ilerledikçe gebe kalma olasılığında, düşme meydana gelmektedir. Bu durumda tedavideki başarı oranı % 60 seviyesinde olabilir. Kadının 45 yaşlarında olması halinde gebelik elde oranı hemen % 5 seviyelerine düşmektedir. Başarıya etki edecek diğer aşamalarda kadındaki rahim ve üreme organlarında olan fiziksel kusurlar, yumurta sayısındaki ve kalitesindeki azalma, erkeğe ait sperm sorunları gibi etkenler yer alır. Tüm bu etkenlerin olumlu olması halinde, tüp bebek tedavisi sonucunda gebelik elde edilebilir ve canlı doğumlar gerçekleştirilebilir. Bu açıdan bakıldığında, tüp bebek tedavisinin sanıldığı kadar kolay olmadığı, zorlu bir süreçten geçildiği daha rahat anlaşılabilir. Bu yüzden tüp bebek denemelerinin sayısının artması bazı durumlarda başarıyı getirebilir.
Tüp bebek tedavisinde yeni denemeler nasıl etkilenir?
Uzmanlar tüp bebek tedavisinde çiftlerin yaşadığı başarısız denemeden sonra yapılacak yeni denemelere daha az şans vermektedir. Burada doğru olan yeni denemelere girişmeden önce, başarısız denemenin sebeplerinin araştırılması olmalıdır. Tespit edilen sebeplere göre, yeni bir değerlendirme yapılarak, tüp bebek tedavisi uygulanmalıdır. Belirsiz bir şekilde sürekli yeni denemelere girişmek, sadece çiftlerin özellikle kadının yıpranmasına neden olacaktır. Başarısızlığın nedeni tespit edilmedikçe, yeni bir denemeye girişilmemelidir. Her deneme arasındaki süre 2 ayı bulmalıdır. Bu sürede çiftlerin hazırlanması ve kendilerine zaman ayırarak yeni denemenin başarısına katkıda bulunması uygun olacaktır. Bu konuda en doğru kararın doktorla birlikte alınması tavsiye edilir.
Tüp bebek denemelerindeki beklentiler
Bilimsel verilere bakıldığında, çiftlerin tüp bebek tedavisinde hangi sayıda deneme yaptığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bebek sahibi olmayı saplantı şeklinde isteyen çiftlerde deneme sayısının artış gösterdiği bilinmektedir. Bu çiftlerden bir kısmı 10-14 denemeden sonra arzu ettikleri bebeğe bile kavuşmuştur. Uygulanacak denemelerin sayısı hakkında belirsizlik yaşayan çiftlerin her zaman doktoruyla bunu tartışması gerekir. Burada çiftlerin yeni bir denemeye başlaması için, iki farklı etkenin dikkate alınması gerekir. Bunlardan birisi yeni denemeden kadının sağlığının olumsuz etkilenme durumu, diğeri ise yeni başlayacak denemenin gebeliği sağlama konusundaki faydasıdır.
Çiftler yapılan denemelerin sayısında tereddüt etse de, doktorlar bu konuda biraz daha ılımlıdır. Bu tedavinin kadının bebek isteği karşısında sağlığına zarar vermeyeceğini düşünürler. Fakat tedavinin zorlu geçmesi ve maddi açıdan çiftleri zorlaması mümkündür. Çiftler bu tür konuları değerlendirerek, tüp bebekte deneme sayısını arttırabilir. Tüp bebek tedavisi kadın açısından zorlu geçse de, diğer sağlık konularında zarar neden olmaz. Yani bu tedavinin başka yan etkisi bulunmamaktadır. Çiftler her açıdan hazırsa, tüp bebek tedavisinde denemelere devam edebilir.
Çiftlerin tüp bebek tedavisinden beklentisi malum çocuk sahibi olmaktır. Bu denemelerin kendilerine sağlayacağı faydayı her zaman merak edebilirler. Uzmanlar her ne kadar yeni denemelerde başarı oranının düşeceğini düşünseler de, yeni denemelerde yeni yaklaşımların uygulanması bu olumsuzlukları aşabilir. Başarısızlık sebepleri belirlenir ve buna göre yeni denemeye girişilirse, her yeni deneme yeni bir umut haline gelebilir.
Tüp bebek tedavisi kadının yumurta sayısının azalması halinde başarılı olur mu?
Bilinen bir gerçek vardır ki, kadının yumurtalıklarındaki yumurta sayısının ve kalitesinin gebelik elde etmede çok önemlidir. Bu hem doğal yollarla elde edilen gebeliklerde, hem de tüp bebek tedavisinde önemlidir. Genellikle kadının yaşının ilerlemesi yumurtaların sayısına ve kalitesine olumsuz yansır. Bu nedenle doğal yollarla gebelik elde edemeyen çiftlerin, bu isteklerini ertelememeleri gerekir. Bu yaklaşım aslında gebeliği engelleyen bir durumdur. Kadınlar bu yüzden tüp bebek tedavisine başlamak için gecikmemelidir. Uzun yıllar bir bebek sahibi olmak için beklemek, tüp bebekte başarısızlığı getirecektir.
Tüp bebek tedavisinde kadından elde edilecek bir tane sağlıklı yumurta hücresiyle bile, gebelik oluşturulabilir. Bu nedenle kadınlar yaşının ilerlemesine izin vermeden, üreme organlarında hasar oluşmadan tedaviye başlamalıdır. Çünkü tüp bebekte bir yumurta elde edilip, embriyo oluşturulsa bile, bunun sağlıklı gelişimi için rahim iç tabakasının sağlıklı olması gerekir. Tüp bebek tedavisinde her aşamada özenli olmak, tedavinin deneyimli ellerde yapılmasını sağlamak, gebeliği engelleyecek unsurları düzeltmek gerekmektedir. Çiftlerin tedavideki denemelerin sayısı artsa da, inancını kaybetmemesi sayesinde başarılı bir tedavi uygulanabilir.