Tükenmişlik sendromu nedir? Tükenmişlik sendromu nasıl anlaşılır? Günümüzde hızla yayılan tükenmişlik sendromu belirtileri nelerdir? Çağın hastalığı tükenmişlik sendromunun duygusal ve zihinsel belirtilerini derledik. İşte tükenmişlik sendromu belirtileri...
Tükenmişlik sendromu sadece kişisel bir sorun değil!
Tükenmişlik sendromunda kişi işe giderken ayaklarının geri geri gider, işe gitmek istemez, kendini keyifsiz hatta tükenmiş hisseder. Tükenmişliğin birçok nedeni bulunur. Ancak cevap iş hayatının dinamiklerinde saklıdır diyebiliriz. Zira nasıl bir ortamda çalıştığınızdan iş arkadaşlarınıza, hizmet verdiğiniz sektörden ülkedeki siyasal sistemin çalışma hayatına yansımalarına kadar her şey tükenmişliğe neden olabilir. Tükenmişlik sendromu bireysel bir sorun olarak algılanmasına rağmen hem bireysel hem toplumsal hem de sistemsel bir sorundur. Bu yüzden de hem yaşayan kişiye hem onun çalıştığı yerin iş akışına hem de çalışma sisteminin kendisine zarar verir. Sistemsel olarak en büyük sorun verimli iş gücünün kaybıdır. Çünkü tükenmişlik yaşayan insanlar genel olarak iyi çalışanlardır.
Özgüven azalır, tahammülsüzlük ve sinirlilik artar
Tükenmişlik sadece fiziksel değil, zihinsel ve duygusal olarak da hissedilir. Tükenmişlik sendromunun kapısını çaldığı kişide eleştirilere tahammülsüzlük, ümitsizlik, hayal kırıklığı, kolay öfkelenme, çaresiz hissetme, yorgunluk, sırt ve bacak ağrısı, midede şişkinlik, kalp çarpıntısı, sık sık kararsızlık yaşama, çabuk sıkılma, dikkat sorunları, unutkanlık, dalgınlık hatta özsaygı ve özgüvenin düşmesi gibi sorunlar görülür.
Tükenmişlik sendromunun fiziksel belirtileri:
Fiziksel yorgunluk, enerji düşüklüğü
Yorgun uyanma
Uyanmakta zorluk ve/veya uykuya dalmakta zorluk
Sık hasta olma
Sık kabız olma
Genelde geçmeyen bedensel ağrılar(en çok sırt, bacak vb. yerlerde)
Solunum güçlüğü
Kalp çarpıntısında artış
Sindirim sistemi ile ilgili sıkıntılar (özellikle midede şişkinlik)
Tükenmişlik sendromunun zihinsel belirtileri:
Karar vermede güçlük, sık sık kararsızlık yaşama Erteleme Emin olmama Daha önce keyif alınan etkinliklerden çabuk sıkılma Konsantrasyon problemleri Dikkat sorunları Unutkanlık Dalgınlık
Tükenmişlik sendromunun duygusal belirtileri:
Çaresiz hissetme Kolay öfkelenme, sinirlilik Keyifsizlik Hayal kırıklığı, çökkünlük Özsaygının ve özgüvenin düşmesi Kendini değerli görmeme Eleştirilere kapalı olma Yabancılaşma Ümitsizlik.
Tükenmişlik sendromu mükemmeliyetçilerde daha çok görülür
Tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler verimsiz çalışmaya başlar, işe sık sık geç kalabilir, hata yapma sıklıkları artar, kasıtlı olmasa da çoğunlukla asık suratla çalışır, sık sık rapor almaya başlar, iş ortamında gerginlikler kaçınılmaz olur. Tükenmişlik sendromu, kişilik özelliklerinden ayrı değerlendirilemezy. Özellikle idealist, sorumluluk almayı seven, hayır demeyi pek bilmeyen, mükemmeliyetçi, hassas, fedakar olan ve tükenmişlik yaşamaya aday olan kişiler genelde ‘nitelikli’ çalışanlardır.
İş dışında keyifli hissedebilir
Tükenmişlik sendromu daha çok işle ve iş stresiyle ilgilidir, kişi işinde keyifsizken iş dışındaki yaşamında kendini keyifli hissedebilir. Depresyondaki olumsuz duygular ise hayatın tümüne yayılır. Ancak ikisi birbirini tetikleyebilir. Depresyonda olan kişinin tükenmişlik yaşama ihtimali güçlüyken, tükenmişliğin artarak devam etmesi ve başka olumsuz olaylarla birleşmesi de kişiyi depresyona sokabilir.
Tükenmişlik sendromu yaşıyorsanız...
Tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler, hiçbir şekilde boşvermemeli, durumlarının farkında olmalı ve işi işte bırakmayı başarabilmeli. Hem fiziken hem ruhen esneyebilmek, bu sendromla ve iş stresiyle başa çıkabilmeyi kolaylaştırır. Tükenmişlik sendromu oluşmadan tedbir almak gerekir, kişinin çalıştığı kuruma objektif bir gözle bakabilmesi, ufak tefek belirtilere dikkat etmesi önemli. Kısa vadede canınızı sıkan şeylerin, uzun vadeli sonuçlarını analiz edebilmek her zaman kolay olmayabilir. Örnek olarak kurumun değerleriyle kendi değerleriniz çatışıyorsa, kendinizi kurumun değerlerine adapte edemeyeceğinize inanıyorsanız, tükenene kadar beklememek en doğrusudur.
Kurumlara da büyük görev düşüyor
Kurumların da, tükenmişlik sendromu için yapabileceği çok şey var. Tükenmişliğin bir sorun olarak hem hukuki hem çalışma hayatı düzleminde tanımlanması gerekir. Bu sendrom tanınır ve her çalışanın bunun için bir aday olabileceği gerçeği bilinirse alınabilecek tedbirler de artar. İnsanca ve güven içinde çalışma şartlarının sağlanması, denetimlerin göstermelik olmaması, açık iletişim ortamı, çalışana değer verilmesi gibi birçok faktöre dikkat edilmesi mücadeleyi kolaylaştırır.