TÜİK Başkanı Çetinkaya, TÜİK Toplantı Salonu'nda basın kuruluşlarının Ankara temsilcileri ve ekonomi haber müdürleriyle bir araya gelerek, enflasyon hesaplamalarına ve eleştirilere yanıt verdi.
Çetinkaya, Haziran ayıyla birlikte enflasyonun iniş sürecine başladığını gözlemlediklerini belirtti. Enflasyon hesaplamalarına ilişkin tartışmaların devam edeceğini öngören Çetinkaya, doğru bilgiyi anlatmak amacıyla bu toplantıyı organize ettiklerini söyledi.
Çetinkaya, TÜFE'nin tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlere ait fiyatların genel düzeyinde zaman içerisinde meydana gelen değişimi ölçtüğünü belirtti. TÜFE'nin, Türkiye hanehalkının ortalama harcama alışkanlıklarını temsil eden sabit bir mal ve hizmet sepetine dayandığını ve tüketicilerin karşılaştığı perakende fiyatlarındaki ortalama değişimi ölçtüğünü ifade etti.
TÜFE'nin yaşam maliyetlerini ölçmediğine dair tartışmalara değinen Çetinkaya, TÜFE ile yaşam maliyeti endeksinin farklı kavramlar olduğunu vurguladı. TÜFE'nin sabit bir mal ve hizmet sepetinin maliyetindeki değişikliği ölçtüğünü, yaşam maliyeti endeksinin ise sabit bir refah düzeyinin maliyetindeki farklılıkları yansıttığını belirtti.
TÜFE'yi aylık 600 binin üzerinde fiyatı derleyerek hesaplıyoruzÇetinkaya, madde fiyatlarının yayımlanmasını durdurmalarına yönelik eleştirilere şu şekilde yanıt verdi: "TÜFE'yi Türkiye genelinde aylık 600 binin üzerinde fiyatı derleyerek hesaplıyoruz. TÜFE'yi her ayın 3. iş günü kamuoyu ile paylaşıyoruz. Bu fiyatların yaklaşık 300 bini marketlerden alınan kasa fiyatlarından oluşuyor. Bu fiyatların açıklanma tarihi olan ayın 3'üne yetişmesi çok zor. Madde sepeti olduğu yerde duruyor, madde sepetini gizlemek kimsenin yetkisinde değildir. Yayınlanmayan tablolar madde fiyatlarıdır. Geçmişte açıklanan madde fiyatlarının bir gösterge niteliği yoktu. Bu sebeple artık bu fiyatları yayınlamıyoruz."
Çetinkaya, AB ve diğer ülkelerin istatistik ofislerinde de madde düzeyinde tüm fiyatları yayınlayan herhangi bir ülke bulunmadığını vurguladı.
Şirket karlarına bağlı fahiş fiyat artışı varÇetinkaya, Türkiye'deki şirketlerin enflasyonist ortamı kullanarak normalde alması gereken karlardan daha yüksek fahiş karlar elde ettiğini belirtti. Enflasyondan bağımsız olarak şirket karlarına dayalı fahiş fiyat artışları olduğunu söyledi.
Dünyada enflasyon nasıl hesaplanıyorsa Türkiye'de de öyle hesaplanıyorÇetinkaya, enflasyon hesaplamalarının Türkiye'de de dünya standartlarına uygun yapıldığını belirtti. TÜFE ve ÜFE arasındaki farkın sadece Türkiye'ye özgü olmadığını vurguladı.
Haziran ayı TÜFE rakamlarının beklentilerin altında kalmasına yönelik eleştirilere de yanıt veren Çetinkaya, haziran ayında açıklanan zamların temmuz ayı enflasyon rakamlarını etkileyeceğini belirtti. Haziran ayının en düşük enflasyon ayı olduğunu ifade eden Çetinkaya, kurlardaki stabilitenin de enflasyon üzerinde baskılayıcı bir etkisi olduğunu söyledi.