KORAY TAŞDEMİR Türkiye’de ilk Koronavirüs vakasının görülmesinin üzerinden bir aya yakın bir zaman geçti. Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Bilim Kurulu her geçen gün alınacak önlemleri güncellerken devlet de vatandaşların can sağlığı için gerekli tedbirleri almaktan geri durmuyor.
Son olarak alınan, istisnalar dışında 20 yaş altındaki gençlere de 65 yaş altı vatandaşlarımız gibi sokağa çıkma kısıtlaması getirilmesi, toplu alanlarda maske takma zorunluluğu ve belirli şehirlere giriş çıkış yasağı gibi tedbirleri Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan ile konuştuk. Türkiye’nin ülke olarak mücadele ettiğinin altını çizen Prof. Dr. İlhan, alınan tedbirler salgının yayılmasının önlemeyi, yeni enfektelerin önüne geçmeyi hedefliyor.
Salgını baskılamak için mücadele ediyoruz
İlk Koronavirüs vakasının Türkiye'de görülmesiyle bugün vardığımız noktayı değerlendirdiğimizde önümüzdeki günleri nasıl görüyorsunuz. Mücadele anlamında Türkiye ne durumda? İlk coronavirüs vakası Türkiye’de 11 Mart’ta saptandı.
4 Nisan itibarı ile ülkemizde vaka sayısı 23.934 oldu. İlk vakanın tespit edildiği günden bu yana, geçen 25 gün içinde salgına baskılama stratejisi ile yaklaşan Türkiye, sahada filyasyon yaparak (şüpheli temaslıları bularak) ve hastanelerde ise vakaların tedavisini yaparak salgın mücadelesini sürdürmektedir.
Toplumda daha çok hasta olanların tedavisi gündeme gelse de, yurtdışından gelenlerin 14 gün süre ile izolasyonu, sahada risk gruplarının tespiti ve 20 yaş altı ve 65 yaş üzeri sokağa çıkma kısıtlaması, tüm yurtdışı ve yurtiçi uçuşların, trenlerin, şehirlerarası otobüslerin durdurulması, 30 büyükşehir ve hava kirliliği olan Zonguldak için giriş ve çıkışların kısıtlanması, sosyal mesafelendirme için sürekli kamu spotu yayınlanması, Cumhurbaşkanı, Sağlık Bakanı, Bilim İnsanları ve ünlüler tarafından sürekli “evde kalın” mesajlarının dile getirilmesi, Sağlık Bakanlığı’nın toplum için ve sağlık kuruluşları için tanı ve takip algoritmaları oluşturması, sürekli güncellemesi ile daha önce hiç karşılaşmadığımız ama 2019’da güncellenen Ulusal Pandemi Planı ile hazırlık yaptığımız COVİD-19 virüsünün neden olduğu salgın ile ülke olarak mücadele ediyoruz.
Bu tedbirlerle salgının yayılmasını engellenebilir
Son açıklanan tedbirleri (20 yaş altı sokağa çıkma kısıtlandırılması, toplu alanlarda maske zorunluğu ve belirli şehirlere giriş çıkış yasağı) nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu tedbirlerin tamamı salgının daha fazla yayılmasını engellemeye yönelik tedbirler; zira salgınla mücadelede tek yol daha çok kişinin enfekte olmasını engellemek. Gençler kendileri çok ağır, hatta hiç hasta olmasa da, virüsü taşıyıcı olabilmektedirler.
Evlerinde ya da kendi çevrelerinde hastalığın yayılmasına neden olabilmektedirler. Özellikle 60 yaş üzeri ve kronik hastalığı olan büyükleri ile yaşayan gençler, onların da virüsü alıp hasta olmalarına neden olduğundan, hem 20 yaş altı, hem de 60 yaş üzeri insanlarımızın sokağa çıkma kısıtı doğru bir yaklaşımdır.
Eller maskeye temas etmemeli Maske kullanımı ise başta dışarı çıkmak zorunda olan kişilerin, hasta iseler kendilerinden diğer kişileri koruma olmak üzere toplumu korumak amaçlı bir uygulamadır. Ancak maske kullanımının da doğru olması gerekir.
Tek kullanımlık maskeler tercih edilmeli, 2-4 saat arasında değiştirilmeli, kullanım süresi boyunca açılmamalı ve çıkartılmamalı, eller maskeye temas etmemeli, kullandıktan sonra ortada bırakılmayarak ağzı kapalı poşete atılmalıdır. Ancak unutulmaması gereken en öncelikli korunma yaklaşımının evde kalmak, teması kesmek olduğudur.
Herkes Covid-19 taşıyıcısı olabilir
Daha önce sadece hastalık şüphesi taşıyanların maske takması önerilirken şimdi herkesin toplu alanlarda maske takmasının zorunlu olmasının nedeni nedir?
COVID-19’un giderek artan yaygınlığı yanında, kapalı alanlarda insanların sık bulunması, sosyal mesafe uygulamasına çok dikkat edilmemesi sonucu Bilim Kurulu maske önerilerini güncellemiştir. Buna göre artık toplu alanlarda maske takma kuralı gelmiştir. Artık çevredeki herkesin COVİD-19 taşıyıcısı olabileceği öngörülerek, tanımlanan alanlarda (market vb) maske kullanımı önerilmektedir. Burada bahsedilen maskenin de cerrahi maske olduğunun bilinmesi gerekir.