ABD ile Rusya, Türkiye'nin de yoğun çaba harcaması ve bu iki ülke ile sıkı diplomasi trafiği oluşturması sonrasında; Suriye'de ateşkesin başlaması için anlaşmaya vardı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İsviçre'nin Cenevre kentinde bir otelde gerçekleştirdikleri 15 saatlik görüşmenin ardından düzenledikleri basın toplantısında, ateşkesin 12 Eylül'de Kurban Bayramı ile başlayacağını duyurdu. ABD'li Bakan, "Planın uygulanmasının, Suriye için dönüm noktası olacağını inanıyoruz" derken; Rus mevkidaşı da "En önemli şey, belgede ne yazdığı değil, pratikte nasıl uygulandığıdır" değerlendirmesinde bulunarak bütün tarafların anlaşmaya uymasını istedi.
ORTAK HAREKAT
Anlaşmaya ilişkin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry şu ifadeleri kullandı: "Anlaşmanın 7 gün başarıyla uygulanmasından sonra terör örgütleri DAEŞ ve El Nusra ile mücadele konusunda ABD ile Rusya ortak askeri koordinasyon sağlamak için çalışacak. Umuyoruz ki Rusya, Suriye Devlet Başkanı Esad'ı barışın sağlanması için görüşme masasına oturtabilir". Rus Bakan Lavrov da, her iki ülkeden askeri ve siyasi uzmanların, Suriye'deki terörist unsurlar ile ılımlı muhalefeti yerlerini tespit ederek birbirinden ayıracağını bildirerek, rejimin anlaşmaya uyacağını aktardı. Öte yandan her şey planlandığı gibi giderse siyasi geçiş süreci başlayacak.
TÜRKİYE ETKİSİ
Suriye'de altı yıldır süren şiddetin bu Kurban Bayramı'nda tamamen ortadan kaldırılması, insani yardımlarla acıların hafifletilmesi, barış ve siyasi geçiş süreci için de çalışmaların sürdürülmesi adına ABD ve Rusya arasında uzun süredir görüşmeler sürüyordu. Bu süreçte, özellikle Türkiye'den de kritik adımlar geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye'de ateşkesin sağlanmasına yönelik çalışmalara ilişkin, "Bayramdan önce ateşkes planlanıyor. Belki bu gece iyi haberler alabiliriz" ifadesini kullanmıştı, Başbakan Yıldırım da "Önümüzdeki günlerde güzel şeyler olacak" demişti.
Muhalİfler anlaşmadan memnun
Anlaşma kapsamında 7 gün boyunca tüm saldırılar durdurulacak. Bu sürede de ihtiyaç olan bölgelere insani yardımın kesintisiz bir şekilde ulaştırılması öngörülüyor. Bir süredir kuşatma altında bulunan Halep'e insani yardımların ulaştırılması için taraflar stratejik Kastillo Yolu'ndan çekilecek. Muhaliflerin oluşturduğu Yüksek Müzakere Komitesi (HNC), Suriye'deki insani sorunların Rusya ve ABD'nin yaptığı yeni ateşkes anlaşmasıyla çözülmesini umduklarını açıkladı. HNC Sözcüsü Basma Kodmani, Ilımlı muhaliflerin yeniden organize olup radikal gruplarla arasına mesafe koyacağını söyledi.
REJİM ONAYLADI
Suriye yönetimi, Rusya ile ABD arasında Cenevre'de imzalanan ve Suriye'deki çatışmaları bir haftalığına sonlandıracak ateşkes anlaşmasını onayladıklarını ve uyacaklarını açıkladı. Suriye'de devlet televizyonundan yapılan resmi açıklamada "İnsani nedenlerden ötürü başlatılan ateşkes ilk olarak Halep'te tarafların düşmanca saldırılarını sonlandıracak" ifadesi kullanıldı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN SÜRECİN TAKİPÇİSİYDİ
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, ABD ve Rusya Federasyonu arasında Suriye'de kapsamlı bir çatışmasızlık ortamı tesis edilmesine, insani yardımların ihtiyaç sahiplerine daha kolay eriştirilmesine yönelik düzenlemeler içerdiği açıklanan mutabakatı memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Dışişlari'nin açıklamasında Cumhurbaşkanı'nın çabasına değinildi ve şu ifadeler kullanıldı.
HALEP'E YARDIM
"Sayın Cumhurbaşkanımız, özellikle G-20 Zirvesi vesilesiyle Çin'de görüştüğü ABD Başkanı Obama'ya, hem Çin'de hem daha sonra telefonda görüştüğü Rusya Devlet Başkanı Putin'e sözkonusu düzenlemelerin Kurban Bayramına yetiştirilmesi, düzenlemelerin kapsamlı olması ve Halep'in tamamına erişim sağlanması yönünde telkinlerde bulunmuşlar, sürecin yakın takipçisi olmuşlardır". Açıklamaya göre, Halep'e Türkiye'den de BM aracılığıyla insani yardım ulaştırılacak.
'Türkiye liderinin tarihi bir başarısı'
Suriye'de Esad rejiminin özellikle her bayram başta Halep olmak üzere muhaliflerin bulunduğu alanları ağır bombardıman altında tuttuğuna dikkat çeken Ortadoğu uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, sağlanan ateşkesin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük başarısı olduğunu söyledi. Prof. Sofuoğlu, şunları aktardı: "Cumhurbaşkanı Erdoğan, G20 zirvesi sırasında, Halep ve Suriye'de en azından bayram sürecinde ateşkes yapılması için Rusya ve ABD'li muhataplarıyla görüştüklerini söylemişti. Hemen arkasından, bayramın ilk gününden başlayacak şekilde bir ateşkes olacağı açıklandı. Bu, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye'nin büyük başarısı. Bu ateşkesin devam edip etmeyeceği, biraz da Halep'in paylaşımı ile ilgili. Türkiye ve Rusya anlaşırsa, iki ülkenin istediği gibi devam edecek. Putin, bir hafta önce 'Türkiye ile birlikte bir çalışma içindeyiz. Yakında uluslarası sisteme bir plan süreceğiz' demişti. Bu bir anlamda Türkiye güvenli bölgeyi oluştursun, sonra Cenevre'de bu planları sunacağız demekti birazda aslında. Esad, her bayram Halep'i bombalıyordu. Cumhurbaşkanının girişimleri, İslam dünyası için çok güzel sonuçlar doğuruyor."