BAYRAM ZİLANANKARA
TÜRKİYE, adım adım referandum gününe yürüyor. Siyasetin duayenleri ve önde gelen isimleri de bu süreçte fikirlerini kamuoyu ile paylaşıyor. Bunlardan birisi de adını Pendik Belediye Başkanlığı ile duyuran, Türk Dünyası Belediyeler Birliği Başkanlığı görevlerini yürüten, AK Parti Milletvekili seçilen Erol Kayau2026 Halen AK Parti Genel Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Erol Kaya, yeni Anayasa Değişikliği'nin oylanacağı 16 Nisan'daki referandumla ilgili sorularımızı içtenlikle cevaplandırdı.
-Yeni siyasal sistem, Türkiye'ye ne gibi katkılar sunacak?
Yeni anayasa, siyasal sistemin krizlere sürüklenmesinin önünü kesecek. Maalesef 70'li ve 90'lı yıllarda bunun örneklerini yaşayarak gördük. Yeni anayasa ile ülkemiz ortalama bir buçuk yılda bir hükümet değiştirmek zorunda kalmayacak. Bu system, devleti iki başlılıktan kurtaracak. Her ne kadar bugün hükümetimizle Sayın Cumhurbaşkanımız arasında uyum varsa bile geçmişte hükümetlerle Cumhurbaşkanları arasında krizler yaşanmıştı. Dönem dönem yaşanan bu krizlerin faturasını ülke topyekun ödemişti.
-Mevcut sistemin sakıncaları nelerdi?
Cumhuriyet 1923'te kuruldu. Bu ülke 94 yılda 65 hükümet gördü. Yani ortalama bir buçuk yılda bir hükümet kuruldu. Kitapçıkların atılmasıyla ülke siyasi ve ekonomik krizlere boğuluyordu. Hızlı karar almada sıkıntılar yaşanıyordu. Köşk ile Başbakanlık arasında kanun çıkarmada ve görevlendirmelerde bile krizler yaşanabiliyordu. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle birlikte Siyasetin nezlesi, gribi bitecek.
İTALYA'DA YÜZDE 40
-Bize benzer durum dünyada var mı?
Tekrar söylüyorum, 94 yılda 65 hükümet. Bunun benzer örneklerini ancak üçüncü dünya ülkelerinde görürsünüz. Gelişmiş ülkeler arasında İtalya'da bize benzer bir durum vardı. 69 yılda 63 kez hükümet kurulan İtalya'da yeni seçim yasasıyla, koalisyon yerine tek parti hükümetlerinin önü açıldı. Yani seçimde yüzde 40 alan parti tek başına iktidar sayılıyor.
İki turlu oylama
-Referandumda oylanacak Anayasa Değişikliği ile tam olarak ne hedeflenmekte?
Bu sistemle vatandaşlarımız tıpkı belediye seçimlerinde olduğu gibi cumhurbaşkanını ve meclisi ayrı ayrı seçecek. Biliyorsunuz belediye seçimlerinde hem başkan hem de meclis için ayrı ayrı oy kullanıyoruz. Yüzde 50'den bir fazla oy alan cumhurbaşkanı olacak. Eğer ilk turda yüzde 50 çıkmaz ise en çok oy alan iki aday arasında ikinci tur oylama yapılacak. Kısaca millet koalisyonlara mecbur kalmayacak.
-Siz, referandumda "Evet" denmesinin nedenini nasıl açıklıyorsunuz?
Her şeyden önce bu milli bir anayasadır. Bu referandum darbe anayasasını tarihin rafına kaldıracak. Gelecek nesiller 12 Eylül anayasasını tarih kitaplarında hayretle okuyacak. Eminim bugün hayır kampanyaları yürütenleri de şaşkınlıkla karşılayacaklar. Neden hayır dediklerini anlayamayacaklar.
-Cumhurbaşkanı'nın yetkileri tartışılıyor?
12 Eylül anayasası cumhurbaşkanına olağanüstü yetkiler vermiştir. Yeni sistemde bu kadar yetki cumhurbaşkanına verilmiyor. En azından cumhurbaşkanı parlamento tarafından yargı tarafından denetlenebiliyor. Şimdiki sistemde cumhurbaşkanı ancak vatana ihanetten yargılanabiliyor. Bunun için de meclisin 4/3 çoğunluğunun oyu gerekiyor. Peki ceza hukukumuzda vatana ihanet diye bir kanun var mı? Yok!
Fesh ederse kendisi de gider
-Cumhurbaşkanının istediği zaman meclisi fesh edebileceği söyleniyor!..
-Şu anda Cumhurbaşkanı istediği gibi meclisi fesh edebilir mi? Evet edebilir. O yetkisi var. Ancak yeni sistemle eğer cumhurbaşkanı meclisi fesh ederse kendisi de görevi bırakacak. Yine aynı şey parlamento için de geçerli ama şimdiki sistemde cumhurbaşkanı parlamentoyu fesh etse dahi kendisine bir şey olmaz.
-Seçilme yaşının 18'e indirilmesi, muhalefet tarafından eleştiriliyor? Bu düzenlemeye neden ihtiyaç duyuldu?
Doğru, özellikle 18 yaşındaki gençlerimize seçilme hakkı verilmesi muhalefet tarafından çok eleştirildi. Dünyada 52 ülkede 18 yaşındaki gençler seçilebiliyor. Seçilme yaşı şu anda 25, eğer 18 yaşındaki bir gence seçilme hakkı verirseniz 18-25 yaş arasındaki tüm gençlere bu hakkı vermiş oluyorsunuz. Türkiye'de bu yaşta yaklaşık 10 milyon genç var. Şimdi soruyorum. Bu gençler vergi veriyor mu? Veriyor. Mahkemelerde ceza-i ehliyetleri tam sayılıyor mu? Sayılıyor. Evlenebiliyor mu? Evlenebiliyor. Devletin her konudan yetişkin kabul ettiği gençlerimize neden güvenmiyoruz? Neden birileri onlara seçilme hakkını çok görüyor anlamış değilim.
-Genç yaşta emekli olacaklar deniliyoru2026
Bunu sorduğunuz çok iyi oldu. Madem yeri gelmişken şunu da hatırlatayım. İddia ediliyor ki 18 yaşında milletvekili olan bir genç 5 yıl sonra emekli olacak. Yok böyle bir şey. Emeklilik yaşı kaç ise o yaşta emekli olur. Bugün 18 yaşında milletvekili olan bir gencin emeklilik yaşı 65'dir. Yani vekillik süresinin bittiği 23 yaşında değil, 65 yaşında emekli olabilir.
-Referandumdan "evet" çıkması halinde Türkiye'yi nasıl bir süreç bekliyor?
Sayın Başbakanımızın ifadesiyle bir gemide u2013denizcilik tabiriyle- iki kaptan olmayacak. Devlet çift başlılıktan kurtulacak. Siyasi ve ekonomik istikrar kalıcı hale gelecek. Ülke, olağanüstü bir gelişme ivmesi kazanacak. Yatırımcının siyasete olan güveni artacak, tereddütleri ortadan kalkacak. Elbette bu sistem gelecek nesillere bırakılacak önemli bir miras olacak.