Sırbistan''da Osmanlı izleri

Yaklaşık 500 yıl Osmanlı himayesinde kalan Sırbistan''da hala Osmanlı izlerini görmek mümkün. Ülkenin değişik yerlerinde ortak tarihimizi yansıtan birçok yapı mevcut. Bunlar arasında en önemlisi Karlofça antlaşmasının imzalandığı Sremski Karlovci kasabası.

FERHAT AÇIL / BELGRAD-NOVİ SAD

Güneydoğu Avrupa'da yer alan Sırbistan Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Macaristan, Makedonya, Karadağ ve Romanya ile sınır komşusu. İnsanı dinlendiren asma bahçeleri, yemyeşil ovalara kurulu manastırları, nehirleri, gölleri ve kaplıcalarıyla insanı etkileyen bir ülke olan Sırbistan'da Osmanlı izlerini görmek mümkün. 7 Milyonlu nüfuslu olan ülkede Türklerin sayısı oldukça az. Başkent Belgrad'ta 200 Türk yaşıyor. Ülke genelinde ise 350 Türk yaşıyor. Bu rakam yaz aylarında artıyor.

İşsizlik büyük sorun

Ekonomik olarak sıkıntıda olan ülkede işsizlik oranı oldukça yüksek. Belgrad bölgesinde yüzde 20,8, Voyvodina Özerk Bölgesi'nde yüzde 24,2, orta Sırbistan'daki Şumadiya'da ve batı Sırbistan'da yüzde 23,2, güney ve doğuda ise yüzde 26,6 oranında olan işsizlik rakamı bazı bölgelerde yüzde 28'lerde. Daha alt kesimlerde ise bu rakam yüzde 56 civarında olduğu kaydediliyor. İşsizlik oranın yüksek olmasına rağmen ülkedeki suç oranları düşük.

Yatırım için uygun bir bölge

Türkiye'deki yatırımcılar için uygun bir yer olan Sırbistan özellikle maden işlemeleri alanında önde yer alıyor. Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Mehmet Kemal Bozay iki ülke arasındaki ekonomik işbirliği potansiyelinin güçlendirilmesi için başlatılan adımların olumlu ilerlediğini söyledi. Sırbistan'ın yatırıma ihtiyaç duyduğunu dile getiren Büyükelçi Bozay, bu konuda Türk yatırımcılara destek olduklarını söyledi. Hesaplı risk alma dönemlerinde yatırımcılara destek verdiklerini dile getiren Büyükelçi, Türkiye'nin Sırbistan için büyük bir öneme sahip olduğunu kaydetti. Büyükelçi, ülkede turizm yatırımlarının da düşük olduğunu belirtti.

Üçlü zirveler tekrar başlıyor

Büyükelçi Bozay, Bosna-Hersek-Sırbistan-Türkiye üç zirvelerinin Mayıs ayında tekrar başlayabileceğini söyledi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun girişimleri sonucu 1990'lı yıllarda savaş halinde bulunan Sırbistan, Bosna-Hersek ve Hırvatistan ile üçlü görüşmeler başlatılmıştı. İlki 10 Ekim 2009 yılında başlatılan ve Türkiye-Sırbistan-Bosna-Hersek, Türkiye-Bosna-Hersek-Hırvatistan dışişleri ve devlet başkanları düzeyinde gerçekleştirilen görüşmelerde, Sırbistan-Bosna-Hersek ve Hırvatistan arasındaki birçok sorun çözülmüş ve barışın tesisi adına önemli adımlar atılmıştı. Bu görüşmeler, geçen yıl Sırbistan'da AB yanlısı Cumhurbaşkanı Boris Tadiç'in seçimi kaybetmesinin ardından kesintiye uğramıştı.

THY uçuşları yüzde 30 arttı

Sırbistan'da havayolu ulaşımında açık ara farkla önde olan Türk Hava Yolları, İstanbul-Belgrad ve Ankara-Belgrad arası uçuşlarıyla yüz binlerce yolcu taşıyor. 2006 yılında ilk uçuşunu bu ülkeye gerçekleştiren Türk Hava Yolları taşıdığı yolcu sayısını her geçen yıl katlayarak artırdı. Şirket geçtiğimiz yıl taşıdığı yolcu sayısında yüzde 30 oranında artış elde etti. THY Belgrad Genel Müdürü Özgür Boran, 'Hizmet kalitesi, müşteri memnuniyeti, uçuş emniyeti ile ülkede en çok tercih edilen havayolu şirketiyiz. THY'yi başta Sırbistan Başbakanı olmak üzere ülkedeki siyasiler tercih ediyor. Barcelona, Paris uçuşlarını da çoğu yolcumuz İstanbul üzerinden yapıyor' dedi.

Yüz binlerce turist geliyor

Her yıl Sırbistan'dan Türkiye'ye yüz binlerce turist geliyor. Türkiye'den ise 20 bin kişi burayı ziyaret ediyor. Bu duruma dikkat çeken Sırbistan Ulusal Turizm Organizasyonu Direktörü Gordana Plamenac, Sırbistan'ın gezilmesi gereken bir yer olduğunu ve Türkiye'den turist çekmeyi hedeflediklerini söyledi. Plamenac, 'Bu sene ülke olarak İstanbul turizm fuarına katıldık. Bu fuara katılmayı uzun süredir düşünüyorduk. Türk Büyükelçiliği ve Türk Hava Yolları sayesinde bu sene fuara katıldık. Bu fuarda bizim olmamamız gerektiğini düşündük. Türkiye'ye burada yaklaşık olarak her yıl 100 binin üzerinden turist gidiyor. Umut ediyoruz bu sayı kadar da Türkiye'den de ülkemize turist gelir. Bunun için tüm çalışmalarımızı yapıyoruz' diye konuştu.

BELGRAD BÜYÜKELÇİLİĞİ

Belgrad Büyükelçimiz Mehmet Kemal Bozay, Türkiye'den gelen gazetecileri ağırladı. Büyükelçi Bozay, daha önce Tahran Büyükelçiliği, Ljubljana Büyükelçiliği, Tel Aviv Büyükelçiliği'nde görevlerinde bulundu.

THY BELGRAD MÜDÜRLÜĞÜ

Türk Hava Yolları Belgrad Müdürü Özgür Boran tüm gezi boyunca bizlere eşlik etti. THY'nin çalışmaları hakkında bizlere bilgi veren Boran, Sırbistan'ın tarihi yerlerine aşinalığıyla ve misafirperverliğiyle bizleri son derece iyi karşıladı. Aile ortamında geçen gezimiz sonrası Belgrad'tan ayrılmak, bizleri son derece hüzünlendirdi. THY Belgrad Pazarlama ve Şatış Yetkilisi Milica Vidovic ise güzel Türkçesi ile bizlere yardımcı oldu.

ADA KÖPRÜSÜ

Belgrad'ın yeni simgesi konumunda olan Ada Köprüsü 969 metre uzunluğunda, 45 metre genişliğinde. 6 şeritli olan köprüde metro, yayalar ve bisikletliler için de ayrı güzergah bulunuyor. Sava Nehri üzerine yaptırılan köprü, Eski ve Yeni Belgrad'ı birbirine bağlıyor.

PARLEMENTO BİNASI

Bu bina Sırbistan Parlementosunun Binası. Başkent Belgrad'da yer alan Parlemento binasının hemen karşısında da Belgrad yerel meclisinin binası var.

NATO'NUN BOMBALADIĞI BİNA

NATO tarafından 1999 yılında bombalanan Eski Yugoslavya Savunma Bakanlığı binası. Belgrad'da bulunan bina aradan geçen yıllara rağmen olduğu gibi duruyor.

AZİZ SAVA KATEDRALİ

Belgrad'da bulunan bir Ortodoks kilisesidir. Kilise, Sırp Ortodoks Kilisesi'nin kurucusu ve Orta Çağ Sırbistan'ında önemli bir kişilik olan Aziz Sava'ya ithaf edilmiştir. Katedralini yapımı halen devam ediyor.

BAYRAKLI CAMİ

Bayraklı Camii Belgrad'da bulunan 250 camiden günümüzde ayakta kalan tek camidir. Belgrad Tapu Defterine 1212 (1797-1798) senesinde dercedilmiştir. Asıl inşa tarihi bilinmemektedir. Camiyi Kanuni'nin şehri muhasara ederken yaptırdığı yolunda bir kanaat olduğu gibi, başka bir rivayete gore de, Viyana kuşatmasından sonra, Avusturya işgalinin ardından II. Sultan Süleyman zamanında 1690'da inşa olunduğudur.

TAŞ MEYDAN

Knez Mihaylova Caddesi'nin bitiminde başlayan Belgrad Kalesi (Kalemeydan), Knez Mihaylova Caddesi ile birlikte Belgradlıların ve turistlerin en fazla ilgi gösterdiği yerlerdendir. Bugün şehrin sembolü sayılan Kalemeydan, tarihi öneminin yanı sıra eşsiz manzarası, parkı ve doğasıyla Sırbistan ve Belgrad'ın kalbidir. Belgrad Kalesi'nin, İstanbul, Zindan, Leopald ve Saat Kapısı olmak üzere 4 kapısı vardır. Kale'nin son sahipleri Avusturyalılar ve Osmanlılar olmuştur. Kale içinde yer alan Damat Ali Paşa Türbesi, Osmanlı Dönemi'ni yansıtan en önemli tarihi yapıdır.

DAMAT ALİ PAŞA TÜRBESİ

Belgrad Kalesi'nin, İstanbul, Zindan, Leopald ve Saat Kapısı olmak üzere 4 kapısı vardır. Kale'nin son sahipleri Avusturyalılar ve Osmanlılar olmuştur. Kale içinde yer alan Damat Ali Paşa Türbesi, Osmanlı Dönemi'ni yansıtan en önemli tarihi yapıdır. Petrovaradin Muharebesi, Osmanlı'nın Batı'da ilk toprak kaybına neden oldu. Damat Ali Paşa ise Osmanlı tarihinde savaş meydanında şehit düşen ilk Paşadır.

KNEZ MİHAYLOVA CADDESİ

Şehrin görülmeye değer tarihi ve turistik yerleri, genel olarak eski şehirde konumlanmıştır. İsmini, Prens Knez Mihaylo Obrenoviç'ten alan Knez Mihaylova Caddesi, şehrin en gözde yerlerindendir. Araç trafiğine kapalı olan cadde, şehrin turistik merkezi ve bir nevi buluşma noktasıdır.

KARLOFÇA ANLAŞMASININ YAPILDIĞI BİNA

Burası Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahip olan Sresmki Karlovci kasabası. Osmanlı'nın gerilemesine neden olan Karlofça Anlaşmasının imzalandığı yapı kilise olarak kullanılıyor. Burayı geçtiğimiz yıllarda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ziyaret etmişti. Karlofça Antlaşması 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Kutsal İttifak devletleri (Venedik, Lehistan ve Rusya) arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır.

PETROVARADİN KALESİ

Yaklaşık on yılda yapımı tamamlanan Petrovaradin Kalesi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun tarihinde yaptığı en büyük harcamadır. Osmanlı'nın Avrupa'ya doğru ilerleyişini engellemek için yapılan kalenin altında ise tüneller bulunmakta. Osmanlı'dan kaçmak için yapılan 16 kilometrelik tünellerle Tuna Nehri'nin altından geçtiği düşünülüyor. Tünellerin bulunan tek krokisi Avusturya Devleti'nde. Sırbistan'ın tüm resmi başvurularına rağmen bu kroki verilmemiş.

VOYVODİNA ÖZERK BÖLGESİ

Sırbıstan'da Özerk bölge olan Voyvodina Bölgesi'nin Başkenti Sırbistan'ın ikinci büyük şehri olan Novi Sad. Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin 1945 yılında kurulan bölge 1990 yılı başıyla beraber, bölgenin adından 'sosyalist' ibaresi çıkarılarak ad 'Voyvodina Özerk Bölgesi' olarak belirlenmiştir. Bölgede halen resmi olarak beş dil kullanılıyor.