ABD, Rusya'ya yönelik yaptırımlarını sıkılaştırmaya devam ederken, Rus şirketlerin uluslararası ticarette ödeme alma ve göndermeye ilişkin sorunları hükümetin başını ağrıtmayı sürdürüyor.
Sorunun çözümü için alternatif arayışına giren Rus yetkililer, ülkede bir dönem sert bir tutum gösterdiği kripto paralara artık çok daha ılımlı bir yaklaşım sergiliyor.
Rusya Merkez Bankası 2022'de savaştan hemen önce hazırladığı raporla ülkede kripto paraların tümüyle yasaklanmasını talep etmiş ancak kripto paralar, Ukrayna savaşının ardından Rus bankalarının SWIFT ödeme sisteminden çıkarılması nedeniyle giderek yaygınlaştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 8 Ağustos'ta imzaladığı kararnameyle de kripto paraların uluslararası ödemelerde ve Forex işlemlerinde deneysel olarak kullanılması yasal hale getirildi. Buna göre, 1 Eylül'de başlayacak süreci Rusya Merkez Bankası denetleyecek.
Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, 30 Temmuz'da yaptığı açıklamada, yıl sonuna kadar uluslararası ödemelerde kripto para kullanılmasının başlayabileceğini ifade etmişti.
Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov da 14 Ağustos'ta kripto para borsalarını yasallaştırmak üzere çalışma yaptıklarını söylemişti.
Ancak çok sayıda ülke kripto para birimlerine yönelik kendi kurallarını geliştirdiğinden, uluslararası ticarette kripto paraların nasıl kullanılacağı ve bu sistemin güvenliği belirsizliğini koruyor.
- Ulusal Ödeme Kartı Sistemi önem kazanacak
Uzmanlar, Rusya'nın kripto paralara ilişkin başlatacağı deneme sürecinde 2014'te geliştirmeye başladığı Ulusal Ödeme Kartı Sistemi'nin ön plana çıkacağını ifade ediyor.
Rusya Merkez Bankasının Ulusal Ödeme Kartı Sistemi üzerinde tümüyle kontrol sahibi olmasının bu tercihte önemli rol oynadığı vurgulanırken, ülkenin yerli ödeme sistemi Mir de bu platform üzerinde çalışıyor.
Uluslararası ödemelerde kullanılması öngörülen başlıca kripto para türünün ise stabil coinler olması bekleniyor.
Stabil coinler, değeri dolar veya yuan gibi itibari para, emtia veya Bitcoin gibi kripto paralar cinsinden başka bir varlığa bağlı kripto para birimleri olarak ifade ediliyor.
Rusya Merkez Bankası, 10 Temmuz'da yayımladığı raporda, stabil coinlerin ülkedeki dolaşımına ilişkin kuralları belirleyecek bir mekanizmanın oluşturulmasına yönelik değerlendirme yapıldığını bildirmişti.
Rusya, uluslararası ticarette kripto para kullanımı konusunda özellikle BRICS ülkelerinin desteğine ihtiyaç duyarken, Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan'da yetkililer bu konuda çalışmalar yapıldığına dair açıklamalarda bulunmuştu. Çin'de ise kripto paraların kullanımı yasaklanmıştı.
Rus merkezli Transstroy Bankası tarafından yayımlanan araştırmada, kripto paraların uluslararası ödemelerde kullanılmasının iş dünyası ve ekonomi için yeni fırsatlar yarattığına işaret edildi.
Bununla birlikte sürece dair çok sayıda zorluğun da bulunduğu değerlendirmesinin yer aldığı raporda, ülkelerdeki düzenleyicilerin getirdiği kısıtlamaların, teknik karmaşıklığın ve kripto paraların değerindeki dalgalanmaların söz konusu zorlukların başında geldiği vurgulandı.
- Dijital rublenin deneme çalışmaları devam ediyor
Rusya Merkez Bankasının dijital rubleye yönelik deneme süreci geçen yıl başlatılırken, dijital rublenin kripto para süreciyle de entegre bir şekilde ilerlemesi bekleniyor.
Dijital yuanın gelişimini örnek alan Rusya, ticarette en büyük ortağı Çin'le ödemeler konusunda kripto paralar ve dijital rubleyi kullanmayı umuyor.
Rus parlamentosunun alt kanadı Duma'nın Mali Piyasalar Komitesi Başkanı Anatoliy Aksakov, haziranda Rus haber ajansına yaptığı açıklamada, "Hem biz hem de onlar belirli bir deneyime sahibiz, bu yüzden Çin ile dijital para birimlerinde ödeme sürecini başlatmak ilginç olabilir. Teknolojik olarak oldukça yakınız. Dost bir ülke olduğu için Belarus'la da denemek mümkün olacaktır." demişti.
Ağustos 2023'ten bu yana deneme süreci devam eden dijital ruble şu anda yaklaşık 30 şirket ve 11 şehirde sınırlı bir şekilde kullanılıyor.
Örneğin petrol şirketi Lukoil'in bazı benzin istasyonlarında kullanılan dijital ruble, Moskova Metrosu'nda da ödeme şekli olarak kabul ediliyor.
Rusya Merkez Bankası Başkanı Nabiullina, dijital rublenin 5 yıl içinde hayatın önemli bir parçası haline geleceğini söylemişti.
Putin de 17 Temmuz'da Moskova'da gerçekleştirdiği toplantıda, Bu, özünde ulusal para birimimizin başka bir şeklidir. Özelliği ise vatandaşların ve işletmelerin, hangi bankada hesapları olduğuna bakılmaksızın dijital rubleyi kullanabilmeleridir." ifadelerini kullanmıştı.
Dijital rublenin yaygınlaştırılması gerektiğini vurgulayan Putin, özellikle finans ve ekonomik faaliyetlerde kullanılmasına yönelik çalışmaların hızlandırılması talimatını vermişti.
Uzmanlar, Rusya'nın dijital rubleyi uluslararası ödemelerde kullanabilmesi için öncellikle deneme sürecinin iç piyasada başarılı şekilde tamamlanması gerektiğini belirtiyor.