Rekabet Kurulu, internet satışlarında kendi markalarına çıkar sağlamak için algoritmalarla oynayan Trendyol’u suçüstü yakaladı. Kurul, Trendyol’a “haksız rekabet” ten geçici tedbir kararı aldı.
SATICILAR MAĞDUR OLDU
Rekabet Kurulu, DSM Grup Satış Ticaret AŞ.’nin, (Trendyol) rekabet kurallarına aykırı davranışlarını durdurmak amacıyla geçici tedbir kararı aldı. Kurul, Trendyol’un, aracılık ettiği 3. taraf satıcılarının haklarını çiğneyerek TrendyolMilla, TrendyolMan ve TrendyolKids gibi kendi markalarına çıkar sağlamak için verilerle oynadığını tespit etti.
CİDDİ DELİLLER VAR
Rekabet Kurulu, Trendyol’un kendi ürünlerini kayırmaya, satıcılar arasında ayrımcılık yapmaya ve pazaryeri faaliyetlerinden elde ettiği verileri kendi markaları lehine kullanmaya yönelik tüm davranışlardan kaçınması ve buna yönelik her türlü teknik, idari ve organizasyonel tedbirleri alması gerektiğine ilişkin geçici tedbir kararı aldığın açıkladı.
Rekabet Kurulu, salgın sürecinde rakiplerini geçerek internet pazarında liderliğe yükselen Trendyol’un, algoritmaya müdahale ettiğini, kendi markalarını kayırmak için verilerle oynadığını tespit etti.
'HAKSIZ REKABET'
Rekabet Kurulu’ndan yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
“Rekabet Kurulu (Kurul), 30.09.2021 tarihli toplantısında, DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret AŞ (Trendyol)’nin rekabet kurallarına aykırılık oluşturan davranışlarını durdurmak amacıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 9. maddesi uyarınca geçici tedbir kararı almıştır.
Kurulun bu kararının gerekçesini, Trendyol’un algoritmaları ve bilişim sistemleri başta olmak üzere teşebbüste gerçekleştirilen incelemelerden elde edilen deliller oluşturmaktadır.
Bilindiği üzere, Trendyol, sahip olduğu internet sitesinde hem üçüncü taraf satıcıların satışlarına aracılık etmekte hem de TrendyolMilla, TrendyolMan ve TrendyolKids gibi kendi markalarının satışını yapmaktadır. Aslında, Trendyol’un internet sitesi, farklı çeşitlilikte birçok firmanın ürünlerinin sergilendiği ve Trendyol’un sahipliğinde sanal bir tezgâh olarak düşünebilir. Kendi ürünlerinin de bu tezgahta satışını gerçekleştiren Trendyol; ilgili tezgahta hangi satıcının ürününe ne şekilde yer verileceği, tüketicinin hangi ürünü ilk olarak göreceği, tüketicinin dikkatini hangi ürünlerin çekeceği gibi konularda söz sahibidir. Bu alandaki tasarrufunu da algoritması aracılıyla şekillendiriyor. Adil bir rekabet ortamında bu algoritmanın işleyişinin tarafsız olmasını bekliyoruz. Ancak elde ettiğimiz deliller, Trendyol’un kendi markaları olan TrendyolMilla, TrendyolMan ve TrendyolKids ürünlerine avantaj sağlayacak şekilde listeleme algoritmasına müdahale ettiğini göstermektedir. Ayrıca, Trendyol’un algoritmaya yaptığı müdahaleleriyle pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcılar arasında da ayrımcılık yaptığını görüyoruz.
Bu haksız davranışların yanı sıra; Trendyol’un bahsettiğimiz aracılık faaliyeti kapsamında elde ettiği veriyi, TrendyolMilla, TrendyolMan ve TrendyolKids isimli kendi markalarının pazarlama stratejisinde kullandığı da tespit edilmiştir. Günümüz dijital dünyasında veri, teşebbüslerin ticari başarısında kritik bir değere sahiptir. Bu sebeple, Trendyol markalarının bu değerli veriye haksız olarak erişmesi ve kullanması arzuladığımız adil rekabet ortamına aykırılık oluşturmaktadır.
Bildiğiniz üzere 2020 yılında başlayan COVID-19 salgını ile birlikte, perakende e-ticaret hacminde yaşanan hızlı büyüme, tek duraklı alışveriş imkânı sunan Amazon Türkiye,
Hepsiburada, N11, Trendyol gibi çok kategorili e-pazaryerlerini ön plana çıkarmaktadır. 2018 yılında bu platformlar üzerinden gerçekleşen ticaret hacmi; 2019 yılında bir önceki yıla göre %68 oranında artarak 24 milyar TL’ye, 2020 yılında ise bir önceki yıla göre %132 oranında artarak 55,7 milyar TL’ye ulaşmıştır. Kurumumuz tarafından yapılan incelemelerde,
Trendyol’un, gerek toplam gerek kategori bazlı gerekse aracılık işlem hacimleri gelişimleri bakımından 2018 yılından itibaren rakiplerini geride bırakan bir büyüme trendine girdiği ve satıcıların büyük bir kısmı bakımından vazgeçilmez bir ticari ortak olarak nitelendirildiği tespit edilmiştir. Bu tespitler, Trendyol’un pazardaki lider konumuna işaret etmektedir.
Bu noktada, Trendyol’un ciddi delillere dayanan kendini kayırma eylemleri nedeniyle rakip satıcıların, Trendyol markalı ürünler ve Trendyol tarafından satışa sunulan diğer ürünler ile eşit koşullarda rekabet edemeyeceğini ve zaman içinde pazardan dışlanabileceğini öngörüyoruz. Zira Trendyol’un platform hizmetlerinden faydalanan rakip satıcılar, Trendyol markalı ürünler ile eşit kalitede veya bu ürünlerden yüksek kalitede ürün/hizmet veriyor olsalar dahi tüketici aramalarında üst sıralarda yer bulamayacaktır.
Sonuç olarak Trendyol’un söz konusu uygulamalarının nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zararlar doğurma ihtimali taşıdığını düşünmekteyiz. Bu kapsamda Kurulumuz, Kanunumuzun 9. maddesi çerçevesinde; Trendyol’un algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan müdahaleler de dâhil olmak üzere kendi ürünlerini kayırmaya, satıcılar arasında ayrımcılık yapmaya ve pazaryeri faaliyetlerinden elde ettiği verileri kendi markaları lehine paylaşmaya ve kullanmaya yönelik tüm davranışlardan kaçınması ve buna yönelik her türlü teknik, idari ve organizasyonel tedbirleri alması gerektiğine ilişkin geçici tedbir kararı vermiştir.