BİSMİLLÊHİRRAHMÊNİRRAHÎM
Yüce Dinimizden ilham alan geleneksel kültürümüzün on bir ayın sultanı olarak nitelediği Ramazan ayı gerçekten sultan olan bir aydır. Çünkü o, diğer aylarda bulunmayan pek çok yüceliğe sahip olan bir maneviyat ayıdır. Onun bu yüce ve yüceltici özelliklerini kısaca özel başlıklar altında açıklamaya çalışacağız.
Ramazan Oruç Ayıdır: Yüce Allah, kendi zatına îman edenlere namaz ve zekât gibi oruç ibadetini de farz kılmıştır. Bir diğer anlatımla bu ana ibadet, Hz.İbrahim, Mûsa ve Îsa gibi tarihî bütün Peygamber topluluklarına görev kılındığı gibi Hz. Muhammed çağı müminlerine de farz görev kılınmıştır.
” Ey Îman edenler! Kulluk bilinci içinde Allah’ın emirlerine ve yasaklarına aykırılıktan korunabilmeniz için öncekilere farz kılındığı gibi sizin üzerinize de oruç farz kılındı.”
Açıklamaya çalışacağımız üzere maddî ve mânevî ayrıcalıklar taşıyan oruç ibâdeti, Kur’ân’la bir ay olarak Ramazan ayına tahsis buyrulmuştur.
Her bir günü oruçla geçirilen Ramazan, bu ibâdet ile özellikli tek aydır.
Ramazan Kur’ân’ın İndirilme Başlandığı Aydır: Kur’ân, Yüce Dînimiz İslâm’ın temel kaynağıdır. O, söz ve anlam olarak Allah’ın Kitabıdır. Vahiy meleği Cibrîll aracılığı ile, Hz. Muhammed’e indirilmiş, onun tarafından insanlığa sunulmuştur.
Kur’ân, bütün varlıkların yaratıcısı olan Allah’ı yücelik vasıflarıyla tanıtır. Evreni ve yer küresini tanıtır. Onların yoktan var edildiğini ve Kıyamet olgusuyla birlikte kendilerine özgü ölümü tadacaklarını açıklar. Ölümle başlayacak Âhiret hayatını; bildirir.
Kur’ân, insana insanı tanıtır. Kur’ân’î açıklamalara göre insan en güzel şekilde yaratılmıştır. Yeryüzündeki bütün varlıklar onun için halk edilmiştir. Güneş ay ve yıldızlar ona hizmet vermesi için yapılandırılmıştır. İnsan, tüm iradeli inançları, sözleri, davranışları, işleri ve ilişkilerinden sorgulanacak, mükâfat olarak Cennet’le, ceza olarak Cehennem’le azaplandırılacak ebedîliğe erdirilmiş sorumlu varlıktır.
Kur’ân insanlığın ulu önderleri olan Peygamberleri tanıtır ve onların şahsında insanlık tarihini özetler. Zalimleşen nice inkârcı toplumun yıkıma uğratıldığını duyurur.
Daha da önemlisi Kur’ân, insanlığa, insanın insanı sömüremeyeceği adaletli ve erdemli bir yaşam düzeni sunar.
İşte diğer bütün ilâhi Kitap’ların özünü içeren Kur’ân bir Ramazan ayında Hz.Muhammed’e âyet âyet indirilmeye başlanmıştır. Bu da Ramazan ayını bir özelliğidir.
Kur’ân’ın okunması ve yaşanması gerekir
Sevgili Peygamberimiz 23 yıllık vahiy süreci içinde her yıl kendisine indirilen Kurân sûreleri ve âyetlerini, bu âyetleri getiren Cibrîl ile mukabele yöntemiyle yani karşılıklı olarak okurdu. Ramazan ayında mukabele okumak geleneğimiz buradan gelmektedir.
Bu sebeple müminler de kendilerine indirilen ve inanmak, anlamak, yaşamak ve ilkelerini duyurmakla görevli oldukları Kur’ân’ı düşünerek okumakla yükümlüdürler. Onu okurken onun görevleştirdiği meselâ namaz, zekât, adalet, sözleşmelere bağlılık ve merhamet gibi vazîfelere fiilen yönelmeli; yasakladığı zulüm, zina, faiz, kibir ve yalan gibi eylemlerden kaçınmalıdır.
Bu sebeple Ramazan bütün organlarımıza oruç tutturularak öz benliklerimize Kur’ân terbiyesi uygulanacak aydır.
Ramazan İ’tikâf/İbadete Soyunma Ayıdır: Ramazan İtikâf ayıdır. İtikâf merkezi camilerden birinde on gün süreyle bütün dünyevî meşgûliyetlerden soyutlayarak Allah’a yöneltmektir; tövbe, namaz, zikir, Kur’ân okuma ve tefekkürle rûhen arınmaya ve yücelmeye çalışmaktır.
Sürekli vahiy alan ve Allah ile kalbî beraberlik içinde olan Peygamberimiz her yıl Ramazan ayının son on (10) gününde Medîne Mescidi’nde geceleriyle birlikte on gün itikâfa girerdi.
Kur’ân ve Sünnet’le yönlendirildiğimiz bir ibâdet olduğu için İ’tikâf bizim için de Ramazan ayında öğütlenen bir görev olmuştur.
Hayatın ardı arkası kesilmez problemleri içinde ezilen, bunalan ve yıllık seyahatlerle çözüm üretmeye çalışan insanlar olarak bizler, -unutulan değerlerimiz arasında olan- İ’tikâf ibadetine gerçekten muhtacız.
Kadir Gecesi bu aydadır
Kadir gecesi, bin ayda yapılabilecek hayırların sevabına erdirici ilâhi bir rahmet gecesidir, O, yüceliği Kur’ân’da özel bir sûre ile açıklanmış Ramazan ayına özgü bir gecedir. Kur’ân’ın da indirilmeye başlandığı gecedir. Kadir Gecesi Ramazan geceleri içinde olmakla birlikte hangi gece olduğu bildirilmeyen bir gecedir. Bu sebeple onu yalnızca 27.gece olarak görme yanılgısına düşmemeliyiz.
Aynı zamanda Fitre Ayıdır
Ramazan ayının bir özelliği de genelde yardımlaşma özelde fitre ayı olmasıdır. Dîni ölçülerimize göre zengin olanlar Kur’ân’ın ve Peygamberimizin pekiştirici emri gereği fitre vermekle yükümlüdür. Dînimiz zekâtla zenginleri, fitre ile de zenginlerin yanı sıra fakirleri de verici konumuna yükseltmektedir. Bir toplumun gerçek mutluluğu da ancak bütün fertlerinin güçleri ölçüsünde verici konumuna gelmeleri ile mümkündür. Ramazan bayramının birinci günü görevleşirse de fitre, Ramazan ayına özgü ibadettir.
Bol bol sevap kazanılacak ay
İslâm’a uygun olan ve Allah’ın rızası amaçlanan iradeli sözlerimiz, davranışlarımız, işlerimiz ve ilişkilerimize asgari on birim sevap verileceğini Rabbimiz Kur’ân’ımızda müjdelemektedir. Peygamberimiz de Ramazan ayında yaptığımız güzel amellerimize en az yetmiş kat mükâfat verileceğini açıklamaktadır. Alacağımız sevaplar katlanacağı içindir ki Ramazan ayı, İslâm tarihi boyunca hayırların çoğaltıldığı ve günahların azaltıldığı ay olmuştur.
Ramazan'ın güzellikleri
Ramazan ayı öylesine yüce ve mübarek bir aydır ki, onun için de Kadir Gecesi gibi bin aydan daha hayrıl bir gece vardır. Ramazan oruç ayıdır. Ramazan Kur'an-ı Kerim'in indirilmeye başlandığı aydır. Ramazan bağışlanma ayıdır... Ramazan itikaf ayıdır. Ramazan yardımlaşma ayıdır. Ramazan günahlardan arınma ayıdır. Ramazan ayının bir özelliği de genelde yardımlaşma özelde fitre ayı olmasıdır.