Zihin vücut üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabilir ve bazı durumlarda vücudun iyileşmesine bile yardımcı olabilir. Bazen sahte bir tedavinin gerçek terapötik sonuçlara sahip olduğuna inanmanız için sizi kandırabilir, bu da plasebo etkisi olarak bilinen bir fenomendir. Bazı durumlarda, plasebolar gerçek tıbbi tedavilerin etkilerini taklit edecek kadar güçlü bir etki uygulayabilir. Peki Plasebo etkisi nedir? Plasebo Etkisi Nasıl Çalışır? Plasebolar Nasıl Kullanılır? İşte merak edilen konular ve cevapları...
Plasebo etkisi nedir?
Plasebo, "gerçek" bir tıbbi tedavi gibi görünen ama gerçek olmayan her şeydir. Hap, iğne veya başka bir tür "sahte" tedavi olabilir. Tüm plaseboların ortak noktası, sağlığı etkileyecek aktif bir madde içermemesidir.
Bazen bir kişi bir plaseboya tepki verebilir. Yanıt olumlu veya olumsuz olabilir. Örneğin kişinin semptomları iyileşebilir. Veya kişi tedavinin yan etkileri gibi görünen şeylere sahip olabilir. Bu tepkiler "plasebo etkisi" olarak bilinir.
İnsanlar plasebo kullandıklarını bildiklerinde bile bir plasebonun sonuç üretebileceği bazı koşullar vardır. Araştırmalar, plaseboların aşağıdaki gibi durumlar üzerinde etkisi olabileceğini göstermektedir:
Depresyon
Ağrı
Uyku bozuklukları
Huzursuz bağırsak sendromu
Menopoz
Astımı içeren bir çalışmada, plasebo inhaler kullanan kişiler, nefes testlerinde oturmaktan ve hiçbir şey yapmamaktan daha iyi sonuç vermedi. Ancak araştırmacılar, insanların nasıl hissettiklerine dair algılarını sorduğunda, plasebo inhalerin rahatlama sağlamada ilaç kadar etkili olduğu bildirildi.
Plasebo Etkisi Nasıl Çalışır?
Plasebo etkisi üzerine yapılan araştırmalar zihin ve beden arasındaki ilişkiye odaklanmıştır. En yaygın teorilerden biri, plasebo etkisinin bir kişinin beklentilerinden kaynaklandığıdır. Bir kişi bir hapın bir şey yapmasını beklerse, o zaman vücudun kendi kimyasının bir ilacın neden olabileceğine benzer etkilere neden olması mümkündür.
Plasebolar Nasıl Kullanılır?
Araştırmacılar, yeni bir ilacın veya başka bir tedavinin belirli bir durum üzerinde ne gibi bir etkisi olabileceğini anlamalarına yardımcı olmak için çalışmalar sırasında plasebo kullanırlar.
Örneğin, bir araştırmadaki bazı insanlara kolesterolü düşürmek için yeni bir ilaç verilebilir. Diğerleri plasebo alacaktı. Çalışmadaki hiç kimse gerçek tedaviyi mi yoksa plaseboyu mu aldığını bilmeyecek.
Araştırmacılar daha sonra ilacın ve plasebonun araştırmadaki insanlar üzerindeki etkilerini karşılaştırırlar. Bu şekilde, yeni ilacın etkinliğini belirleyebilir ve yan etkileri kontrol edebilirler.
Tıbbi olarak kurtulma ihtimali zayıf görülen birçok hasta, ölüm istatistiklerine girmekten bu güç sayesinde kurtulmuş, tıbbın çözüm bulamadığı kanserin tedavisinde çoğunlukla yüksek moral ve iyileşme azmi etkili olmuştur. Plasebo, gayriresmî yazışma dilinde ve halk arasında faydalı tıbbi içeriğinin bulunmadığını ifade etmek için bazen "şeker hapı" olarak da adlandırılır.