Göz alıcı renklerdeki ipek, yün veya pamuklu kumaşlara özenle işlenen kendisine has dokuma teknikleriyle ünlü Özbekistan'da her şehre özgü halılar, dünyanın dört bir tarafındaki evleri süslüyor.
Dayanıklılığı ve estetik değeriyle ünlü Özbek halı dokumacılığı, ülkenin el sanatlarında önemli bir bileşen.
Elde dokunan ve renkli yün ipliklerle süslenen özgün tasarımlara sahip halılar, simetrik geometrik desenler ve soyut figürleriyle öne çıkıyor.
Semerkant, Buhara, Hive ve birçok şehirde farklı desen, motif ve yöntemlerle yüzyıllardır aynı gelenekle dokunan halılar, dünyanın dört bir tarafında evleri, salonları ve sarayları süslüyor.
- "Sipariş aldığımız halıların üzerine renkleri, şekilleri duvarlara bakarak yapıyoruz"
Özbekistan'ın batısındaki Harezm bölgesinde bulunan Hive'de 30 yaşındaki halı dokumacısı Zübeyde Rozmetova, AA muhabirine, 19 yaşından beri bu işi yaptığını söyledi.
Dokumacılığı büyüklerinden ve işin ustalarından öğrendiğini belirten Rozmetova, halıları en az 9-10 ayda tamamladığını, başlangıçta dokuma tezgahını kurmanın 5 gün sürdüğünü anlattı.
Rozmetova, sipariş üzerine de halılar yapmaya başladıklarını dile getirerek, "Hive halısının, kendisine özgü bir yöntemi var. Sipariş aldığımız halıların üzerine renkleri, şekilleri duvarlara bakarak yapıyoruz. Yaptığımız halılar, sadece Özbekistan'da değil bilmediğimiz ülkelerde odaları, salonları süslüyor." dedi.
Bazı halı desenlerinde yer alan çiçekleri dokuduğunda kendisini çok iyi hissettiğini belirten Rozmetova, halıları elleriyle dokuduğu için mutlu hissettiğini söyledi.
Rozmetova, "Halı yapmayı, örmeyi kızıma da öğretmek istiyorum. Kızım büyüyünce ona öğreteceğim. Şu an yaptığım halı zor desenlere, örgülere sahip. Çocuklarımı düşününce bana bu iş kolay geliyor. Bunu yaparken dinleniyorum. Günde 8-9 saat çalışıyorum, öğle yemeğini de bu atölyede yiyorum." ifadelerini kullandı.
Semerkant'ta Türkmen kökenli, Afganistan'dan göçmüş ailenin kurduğu "Semerkant Buhara İpek Halıları", geçmişi yüzlerce yıla dayanan, halı dokumacılığının aktif devam ettiği bir şirket.
Ülkenin halı dokumacılığı geçmişine dair müze görünümündeki kuruluşa bugüne kadar birçok devlet ve hükümet başkanı ziyarette bulundu.
Her gün yüzlerce yabancı turistin ziyaret edip el dokuması halıları inceleyip satın alabildiği kuruluşta fiyatlar binlerce doları buluyor.
Şirkete ait fabrikadaki bazı halıların yapımı 5 yıl sürebiliyor.
Yüzlerce kişinin çalıştığı fabrikada üniversite öğrencileri de staj görüyor.
Burada farklı yöntemlerle üretilen halılar, Rusya başta olmak üzere Amerika ve Avrupa'daki birçok ülkeye ihraç ediliyor.