Neşat GÜNDOĞDU/ÖZEL HABER
Orta Asya’daki tarihi camiler Çin tarafından tek tek yıkılırken, Özbekistan’da ise turizm kılıfı adı altında 300 yıllık cami içkili bir mekana çevrildi. Türk-İslâm Tarihi’nde önemli bir yeri olan Buhara şehrindeki Fransa, FETÖ ve komünizm tahribatı ortaya çıktı. 300 yıllık Tatarlar Mescidi tahrip edilerek içinde içki içilen bir eğlence mekanına çevrildi. İmamın namazı kıldırdığı yer olan mihrab tuvalete çevrilerek İslâm’a yönelik büyük bir saygısızlık yapıldı. Sovyetler Birliği döneminde atıl bırakılan mescidin bilgilendirme kitabeleri de kırıldı.
Camide içki içiliyor
Prof. Dr. Ahmet Onay’ın bölgeye ziyareti sırasında ortaya çıkan korkunç tahribat İslâm’a karşı girişilen büyük saygısızlığı gün yüzüne çıkardı. Buhara’da gördüğü Tatarlar Mescidi’nin uğradığı tahribatın inanılmaz boyutlara ulaştığını belirten Prof. Onay, “Buhara’da şu anda Toki-Sarrafon Bazaar denilen yerde; özgün cami mimarisiyle inşa edilen Tatarlar Mescidi isimli bir mabet bugün kafe olarak kullanılıyor. İçki dâhil her türlü içecek caminin avlu ve ibadethane bölümlerinde içilebiliyor. Buhara, Semerkant ve Hive gibi şehirlerde bulunan tarihi mabetlerde ve medreselerde bu gibi durumlarla karşılaşmak olağan karşılanıyor maalesef” diye konuştu.
Yaklaşık 300 yıl insanların ibadetini gerçekleştirdiği Özbekistan’daki Tatarlar Mescidi, restore edildikten sonra alkol kullanılan bir yer haline getirildi.
Mihraba tuvalet yapılmış
Bu tablonun kendisini çok rahatsız ettiğini ifade eden Onay, Müslümanların yaşadığı ülkede böyle bir rezalete şahit olmanın üzüntüsünü yaşadığını kaydetti. Mescidin mihrap kısmı tuvalet olarak kullanıldığını görünce şok olduğunu belirten Onay, “Cami minaresinin etrafı ve damının saçakları mavi-yeşil renkli seramikten haç işaretleriyle çepeçevre dolaşılmış. Caminin ana giriş kapısının üstündeki Arapça çinili kitabeleri ise çekiçle kırılarak tahrip edilmiş ve restorasyonda adeta görmezden gelinmiş” dedi.
Fransızların parmağı var
Hristiyan, Yahudi, Hindu, Budist mimarilerinde inşa edilmiş mabetlerin içerisine tuvalet yapılmadığına ve özünün korunduğuna işaret eden Prof. Onay, İslâm’a karşı yapılanların kan donduran boyutlarda olduğuna vurgu yaptı. Bölge halkı mescidin geldiği bu durum hakkında konuşmaktan kaçındığını dile getiren Onay, “Bazı esnaflar ise Fransa büyükelçisinin Mescidin restorasyonu sırasında ve turizme açılması noktasında sık sık gelip gittiğini ve yapılanları yakından takip ettiğini kaydetti” şeklinde konuştu.
Caminin tarihçesi
Caminin kitabesi çekiçle tahrip edildiğinden kim tarafından ve ne zaman yapıldığı görülememesine rağmen Eşterhaniler tarafından kurulan Tatarlar Mescidi Soyvetlerin hüküm sürdüğü dönemde atıl bırakılmış. Özbekistan’ın bağımsızlığı sonrasında 1995 yıllarında restorasyonu gündeme gelmiş ve 8-10 yıl sonrasında tamamlanarak 2010 yıllarında işletmelere kiraya verilmiş. Bölgeden edinilen bilgiye göre Tatarlar Mescidi, Buhara’nın tarihi 3-4 kapalı çarşısından biri olan Taki-Sarrafun Kapalı Çarşısı’nın batı tarafında yer almaktadır. Mescit 16. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş.