SURİYE'DE Esed'in halkını vurması ve Baas Rejimi'nin henüz çökememiş olması akıllara "Suriye'de devrim ne zaman olacak?" sorusunu getiriyor. Biz de bu sorunun cevabını konunun uzmanlarına sorduk. Uzmanlar, Suriye'de yaşananları Milat için değerlendirdiu2026
EKİN GÜN / ANKARA
Esed'in gidişi hızlanacak
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Milliyet Gazetesi Yazarı Prof. Dr. Fuat Keyman, "Suriye'de en başından beri önemli bir insanlık trajedisi yaşanıyor. Esed'in gitmesi hem Suriye açısından hem de bölgesel güç oyunları bakımından çok önemli. Şiiler ve İran ile Rusya Esed Rejimi'ni destekliyorlar. Ama sonuç olarak baktığımız da Esed'in gitmesi için herkes uzlaşmaya varmış durumda. İran ve Rusya'da her ne kadar gitmesini kabullenmeseler de onlarda gideceğini biliyorlar. Türkiye açısından baktığımızda ise; Türkiye ilk başta İran u2013 Rusya u2013 Çin üçlüsünü fazla ciddiye almadığı için angaje sorunu yaşadı ama bu sorunu da daha sonra atlatarak Suriye politikasında rayına oturdu. Ardından baktığımızda Kürt Sorunu'nu çözmek için büyük adımlar
atan Türkiye daha da güçlenecek ve dolayısıyla Suriye'de de bu gelişmeyle birlikte Esed'in gidişi hızlanacak" dedi.
Bahar İran ve Ürdün'e uğrayabilir
"Suriye u2013 Irak u2013 Türkiye arasında da Kürtler için yaşanacak olan kalkınma da önemli bir gelişmeyi beraberinde getirecektir" diyen Keyman, "Esed'den sonraki süreçte de federal bir yapıyla birlikte Suriye'nin demokratikleşmesini ve ekonomisini kalkındırması gerekiyor. Yeniden bir yapılanma dönemine girilecek. Arap Baharı'nın bundan sonraki durakları da Ürdün ve İran olabilir" şeklinde konuştu.
Devrimlerin programı olmaz
Star Gazetesi Dış Politika Yazarı Prof. Dr. Mensur Akgün, "Devrimlerin programı olmaz. Gerçekleşmesi bazen yıllar sürebilir. Biz gecikmiş olduğunu Tunus, Mısır, Yemen gibi yerlerdeki hızlı değişimlerle karşılaştırdığımız için söylüyoruz. Diğer yerlerden Suriye'nin farkı sosyolojik yapısından ve askeri imkanlarından kaynaklanıyor. Bir de Batı'nın yaşadığı tereddütleri de ciddiye almamız gerek. Türkiye keşke bu kadar müdahil olmasaydı diyebiliriz. Ama başkalarının müdahil olması halinde ne yapacaktı
onu kestirmek zor. Unutmayalım ki bu ülkenin geleceği bizi yakından ilgilendiriyor" dedi.
Esed'in kazanma şansı kalmadı
Taraf Gazetesi Dış Politika Yazarı Ceren Kenar ise, "Suriye'de devlet yapısının Mısır ve Tunus gibi olmaması devrimi geciktirdi diyebiliriz" dedi. Türkiye'nin başından beri Suriye'yi İran etkisinden kurtarmaya çalıştığını belirten Ceren Kenar, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Suriye politikasında Türkiye'yi olumlu buluyorum. Çünkü İran'ı seçen Esed oldu. Türkiye'nin bu noktada tarafsız kalması Esed'i desteklemek olacaktı ama öyle yapmadı; Türkiye taraf oldu. Yeni bir rejimin kurulması için güvenlik ve
kontrol hususlarına ihtiyaç var. Ortadoğu'da er geç yeniden sınırların yazılacağı bir dönem bizi bekliyor olacak. Bundan sonra Arap Bahar'ı Ürdün, İran ve hatta Suudi Arabistan'a sıçrayacaktır diye düşünüyorum."
Süreci İran ve Rusya uzattı
İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Star Gazetesi Yazarı Doç. Dr. Bekir Berat Özipek de, "Esad gidecek ama zamanını kestirmek zor. Suriye'de kan toprağa düştüğünde kısa zamanda gitmesi bekleniyordu. Ama dış dinamiklerin bu gidişe elverişli olmaması, Rusya, İran ve başka ülkelerin diktatöre desteği bu süreci uzattı, hala da uzatıyor. Ama sonuçta mevcut rejim meşruluğunu geri gelmeyecek biçimde kaybetti ve Suriye halkı da köprüleri tamamen atmış durumda" dedi.