NURİ KİLLİGİL KİMDİR?

Türk Savunma Sanayiinin kurucu ismi olan Nuri Killigil kimdir? sorusu gündemdeki yerini aldı.

Kurtuluş Savaşı esnasında Türk milleti için gerek duyulan cephane ve silah ihtiyaçlarını gideren fabrikalarda görev alan Nuri Killigil, özel girişimciliğiyle bilinir. Nuri Paşa olarak da bilinen Killigil'in İstanbul'da metal eşya ile birlikte silah üretimi yapan fabrikası mevcuttu. I. Dünya Savaşı sırasında Kafkas Cephesi'nde görev alan Killigil, bu savaşta askeri ve siyasi bir başarı elde etti. Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanması hususunda Nuri Killigil'in önemli bir yeri vardır. Silah fabrikatörü olarak bilinen Nuri Killigil, Wikipedi'de yer alan bilgilere göre Bakü Muharebesi'nde sergilemiş olduğu başarılardan ötürü "Bakü Fatihi" olarak anılır. Günümüzde hayatı merak konusu olan Nuri Killigil'in ölüm nedeni ve ölüm tarihi de araştırılmaya başlandı.

Nuri Paşa olarak da bilinen Osmanlı Ordusu Komutanı Nuri Killigil, 1881 senesinde İstanbul'da dünyaya geldi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önde gelen isimlerinden biri olan Enver Paşa, Nuri Killigil'in ağabeyidir. Osmanlı Komutanı ağabeyi gibi askeri ve siyasi başarılar elde eden Nuri Paşa, I. Dünya Savaşı'nda Kafkas Cephesi'nde savaştı. Osmanlı Komutanı olan Nuri Paşa Trablusgarp Cephesi'nde de görev aldı. Ayrıca Kurtuluş Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde görev alan Nuri Killigil, Türk Ordusu'na silah ve mühimmat temin eden fabrika ve alanlarda görev aldı. Çalıştığı fabrikalarda bulunan silah ve mühimmatları kullanılabilir konuma getiren Nuri Paşa, ilk girişimcilerden biri oldu. Kurmuş olduğu fabrikada uçaksavar mermi, havan ve top gibi mühimmatları üretmeye başlayan Nuri Killigil, yerli harp sanayisinin gelişmesine katkı sağladı. I. Dünya Savaşı sırasında, Ağabeyi Enver Paşa tarafından yeniden Trablusgarp'a gönderilen Nuri Paşa, elde ettiği başarıdan ötürü 1918 senesinde henüz 28 yaşında olmasına rağmen yarbay rütbesi aldı. Ayrıca Kafkas İslam Ordusu Komutanlığı görevine getirilen Nuri Killigil, Bakü ve Dağıstan'ı Rus işgalinden kurtarıp Kazım Karabekir Paşa'nın Kolordusuna dahil oldu. Yine İstiklal Savaşı sırasında Sarıkamış'ın kurtarılmasına iştirak eden Nuri Paşa 1929 senesinde İstiklal Madalyası aldı.

Nuri Paşa'nın hayatını merak edenlerin araştırdığı bir diğer konu da Nuri Killigil nasıl öldü? sorusudur. Yerli ve milli silah sanayiinin öncü isimleri arasında yer alan Nuri Killigil, fabrikasını genişleterek 1946 senesinde Sütlüce'ye taşındı. Fabrikada demir çubuktan mataraya, gaz maskesinden mermiye kadar birçok mühimmat üretimi yapan Nuri Paşa, havan ve havan mermisi üretimi de yapmaya başladı. 2 Mart 1949 senesinde Sütlüce'de bulunan fabrikada art arda yaşanan ve nedeni bilinmeyen patlamalar sonucu Nuri Killigil ile birlikte 27 kişi hayatını yitirdi. Wikipedi'de yer alan bilgilere göre Nuri Killigil'in cesedine ulaşılamadı ve defin işlemi boş tabut ile yapıldı. Nuri Killigil'in kabri Edirnekapı Şehitliği mezarındadır.