Necasetten taharet ne demektir?

Necaset, pis olan demektir, pis demektir. Dinimiz İslam bize her zaman temizlenmeyi taharetlenmeyi öğütlemiş, temizliği ön planda tutmuş bir dindir. ''Temizlik imandandır'' lafını da çok duymuşuzdur. Dolayısı ile beden temizliğine bu kadar önem veren bir din ibadetlerinin yapılacağı yere ve ve elbiselerimizin temizliğine dikkat etmez mi? İşte ''Necasetten taharet'' konumuzda bu bahis ile alakalı. Necasetten taharet ne demektir? Kaç türlü necaset vardır? Necaset olan yerde namaz kılınır mı? Necaset nasıl temizlenir? İşte detaylar...

Necasetten taharet ne demektir? Bedende, elbisede ve namaz kılacak yerde necaset, pislik bulunmamaktır. Baş örtüsü, başlık, sarık, mest ve nalın da elbiseden sayılır. Boyuna sarılı atkının sarkan kısmı, namaz kılan ile birlikte hareket ettiği için elbise sayılır ve burası temiz olmazsa, namaz kabul olmaz. Yaygının, bastığı ve başını koyduğu yeri temiz olunca, başka yerinde necaset bulunursa, namaz kabul olunur; çünkü yaygı, atkı gibi bedene bitişik değildir. Fakat kapalı şişe içinde, idrar taşıyanın namazı caiz olmaz; çünkü şişe bevlin [idrarın] meydana geldiği yer değildir. [Bundan anlaşılıyor ki, cebinde kapalı alkol şişesi veya kapalı kutudaki kanlı mendil, necis bez varken namaz kılmak caiz değildir.]

İki ayağın bastığı ve secde ettiği yerin temiz olması lazımdır. Necaset üstüne örtülü bez, cam, naylon üstünde namaz kabul olur. Secdede etekleri kuru necasete değerse, zararı olmaz.

Deride, elbisede, namaz kılınan yerde, (dirhem miktarı) veya daha çok kaba necaset yok ise, namaz kabul olur ise de, dirhem miktarı bulunursa, tahrimen mekruh olur ve yıkamak vacip olur. Dirhemden çok ise, yıkamak farz olur. Az ise sünnettir. Şarabın damlasını da yıkamak farzdır. İmameyne [imam-ı Ebu Yusuf ve imam-ı Muhammed’e] göre ve diğer üç mezhepte kaba necasetlerin hepsinin zerresini bile yıkamak farzdır. Maliki’de iki kavil var, birinci kavilde zerresini temizlemek farz, öteki kavilde ise, necaseti temizlemek sünnettir. Necaset miktarı, bulaştığı zaman değil, namaza dururken olan miktarıdır.

Dirhem miktarı, katı necasetlerde, bir miskal, yani dört gram ve seksen santigram ağırlıktır. Akıcı necasetlerde, açık el ayasındaki suyun yüzü genişliği kadar yüzeydir. Bir miskalden az olan katı necaset elbisenin, avuç içinden daha geniş yüzüne yayılınca namaza mani olmuyor.

Necaset iki türlüdür:

1- Kaba necaset: İnsandan çıkınca, abdest veya gusle sebep olan her şey, eti yenmeyen hayvanların, (yarasa hariç) ve yavrularının yüzülmüş, dabağlanmamış derisi, eti, pisliği ve bevli, insanın ve bütün hayvanların kanı ve şarap, leş, domuz eti ve kümes hayvanlarının pisliği ve yük hayvanlarının, koyun ve keçinin necasetleri, galiz, yani kabadır.

2- Hafif necaset: Hafif olan necasetlerden, bir uzva ve elbisenin bir kısmına bulaşınca, bu kısım veya uzvun dörtte biri kadarı namaza zarar vermez. Eti yenen dört ayaklı hayvanların bevli ve eti yenmeyen kuşların pisliği hafiftir. Güvercin, serçe ve benzerleri gibi eti yenen kuşların pisliği temizdir.

Şarabın, imbiklenmesi ile elde edilen rakı ve ispirto kaba necaset olup, içilmesi şarap gibi haramdır. Namaz kılarken, kan, ispirto ve alkollü içkiler, elbiseden ve deriden yıkanıp temizlenmelidir. Uçmakla temiz olmaz. Bunlar bulunan şişe ve benzerleri cepten çıkarılmalıdır.

Dört mezhebe göre necaset

Diğer hak mezheplerimize göre necasetin hükümleri nasıldır? Necasetin azı da üç mezhepte namaza manidir. Bedende, elbisede ve namaz kılacak yerde az da olsa necaset bulunmamalıdır. Hanefi’de ise, çok az necasetle namaz kılmak mekruhtur. Maliki’nin bir kavlinde ise, necaset çok olsa da namaza mani değildir.

Meni, mezi ve idrardan sonra çıkan vedi, Hanefi ve Maliki’de kaba necasettir. Şafii’de yalnız meni, Hanbeli’de ise, üçü de temizdir.

El ayası

Sual: Akıcı necasette el ayasındaki suyun yüzeyi genişliği, el ayasının ortasındaki çukurlukta durabilecek su yüzeyi midir? Evet.

Necis yerlerin toplamı

Sual: Üzerimizde ve elbisemizin çeşitli yerlerine sıvı necaset damlamış olsa, bunların toplamı mı esastır, yoksa bir yere bulaşan mı esas alınır?

Toplamı esas alınır. (S. Ebediyye)

Necaset olan yerde namaz

Kilisede, hamamda ve necis olma ihtimali olan yerde namaz kılmak caiz midir? Üstü açık necasete ve kabre karşı namaz kılmak mekruhtur. Necis olma ihtimali olan yerlerde, mesela hamam içinde ve kilisede kılmak mekruh olup, yıkayıp temizleyerek kılmak mekruh olmaz. Başka yer bulunamazsa, kilisede de kılmak caiz olur. Namazdan sonra hemen çıkmalıdır; çünkü kilisede, şeytanlar toplanır. Kilisedeki küfür alametleri boşaltılırsa, namaz kılmak mekruh olmaz. (Redd-ül-muhtar)

Necasete karşı namaz

Necasetli boyayla boyanmış duvara karşı namaz kılınır mı? Evet, kılınır.

Taharetten kalan yaşlık

Taharetten arta kalan yaşlık çamaşırımıza bulaşıyor. Temizlemek gerekir mi? Şafii’de nasıldır? Taharetten yani istincadan arta kalan yaşlık temizdir, namaza mani değildir. Şafii’de de böyledir. Hatta Şafii mezhebinde, istincadan sonra necaset kalsa affedilir. Halbuki Şafii’de az bir necaset namaza mani olduğu halde, taharetten sonra arta kalan necaset affedilmiştir.

Taharetten arta kalan yaşlığı kurulamak müstehabdır. Bez veya tuvalet kâğıdı yoksa el ile kurulanır.

Bulaşan meni

Çamaşıra bulaşınca meni ile namaz kılınabilir mi? Çamaşıra az bulaşırsa mahzuru olmaz. Kuruyunca ufalanırsa yine mahzuru olmaz.

Hanbeli’de necaset

Hanbeli'de necasetin hükmü, Şafii’deki gibi midir? Evet, Şafii gibidir, az necasetle de namaz sahih olmaz. Maliki’de ise, çok da olsa affediliyor. Necaseti temizlemede bir harac varsa, Maliki mezhebi taklit edilir.

Çok necaset bulaşan

Hemoroid sebebiyle Maliki’yi taklit eden, kan akarken veya elbisesine fazla kan bulaşmış iken namaz kılsa, caiz olur mu? Evet; çünkü temizlemek zordur.

Üzerimize sıçrayan idrar

Tuvalette bizim haberimiz olmadan üzerimize idrar sıçrarsa, aldığımız abdest geçerli sayılır mı? İdrarın abdeste zararı olmaz. Çok olursa namaza zararı olur. Maliki mezhebi taklit edilince bilinmeden çok idrar da olsa namaza zararı olmaz.

Necaset nasıl temizlenir?

Necaset, her temiz su ile, abdest ve gusül alınmış su ile, sirke ve gül suyu gibi akıcı mayılerle temizlenir. Abdestte, gusülde kullanılan suya (müstamel su) denir. Bu su temizdir; fakat hadesi temizleyici değildir. Yani, bununla necaset temizlenir; fakat abdest alınmaz ve gusül edilmez.

Tahmin edilen yer yıkanır

Döven hayvanı, buğdayın bir yerine idrarını yapsa, bu kısım tam bilinemeyip, tahmin edilen yeri yıkamakla, bu buğday temiz kabul edilir mi? Evet. (Hadika)

Kar ile taharet

Kar ile taharet caiz mi? Evet.

Silmekle temizlenmez

Saf alkol, kan ve idrar bulaşmış teni silmek kâfi midir? Silmekle temizlenmez, yıkamak gerekir.

Çıkmayan kan

Abdest almadan üzerimdeki elbisemde daha önce bulaşmış kan lekesi gördüm. Yıkamaya çalıştım fakat rengi çıkmadı. Namaza mani midir?

Renginin kalmasının önemi yok, üç kere yıkamak yeterlidir. Namaza mani değildir.

Karda yürümek

Karda yürümekle ayakkabıların altı temizlenmiş olur mu? Karda ve karada [toprakta] yürümekle ayakkabılar temizlenir. Mesela hep dağda gezen çobanın ayakkabısı temiz olur.

Necis tahta

Necaset bulaşan tahta yıkamakla temizlenmiş olur mu? Yoksa içine necaset girdiği için temizlenmez mi? Necaset bulaşan tahta yıkamakla temiz olur. (Dürer c.l, s.44; İhtiyar c.1, s.33)

Emip tükürmek

Su olmadığı için, elime bulaşan kanı, birkaç defa emip tükürdüm. Temiz oldu mu? Evet, emip tükürmekle temiz olur. (İhtiyar)

Sirke veya sütle temizlemek

Elime bulaşan kan veya idrar, sirke veya süt ile temizlenir mi? Sirke ile temizlenir. Süt ile temizlenmez.

Necasetli işkembe

Necasetli işkembe nasıl temizlenir?

Necasetli işkembe de, üç defa soğuk su ile yıkanınca temiz olur.

Gusül abdestinin kaç farzı vardır? TIKLAYIN