Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın akaryakıt sektörünü etkilediği bir dönemde, akaryakıt fiyatları dalgalanmaya devam ediyor. Brent petrol fiyatlarındaki hareketlilik de doğrudan akaryakıt fiyatlarına yansıyor.
Petrol fiyatlarının artışı, benzin ve motorin fiyatlarına zam olarak yansırken, döviz kurlarındaki değişiklikler de bu süreci etkiliyor. Vatandaşlar, Brent petrol fiyatlarını ve döviz kurlarını yakından takip ederek, benzin ve motorin fiyatlarının anlık değişimlerini izliyorlar.
Motorin fiyatlarına 2 lira 3 kuruşluk bir zam daha eklenerek pompa fiyatlarına yansıtıldı. Bu zamla birlikte İstanbul'da motorin litre fiyatı 40 lirayı aştı.
Benzine ise 14 Eylül 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1 lira 64 kuruş zam yapılması bekleniyor.
İstanbul'da motorin litre fiyatı 40,03 lira olarak belirlendi.
Benzin litre fiyatı ise ortalama 36,87 lira seviyesinde bulunuyor.
Akaryakıt fiyatlarının hesaplanmasında ise Türkiye'de benzin ve motorin fiyatları, Gümrüksüz Rafineri Fiyatı'na Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) payının eklenmesiyle oluşuyor. Gümrüksüz Rafineri Fiyatı, Akdeniz-İtalyan piyasasında yayınlanan günlük CIF Akdeniz ürün fiyatları ve günlük Dolar kuru takibi ile belirleniyor.
Akaryakıt fiyatları neye belirlenirAkaryakıt fiyatları, bir dizi faktörün bir araya gelmesiyle belirlenir ve genellikle karmaşık bir süreçtir. İşte akaryakıt fiyatlarının belirlenmesine etki eden ana faktörler:
Ham Petrol Fiyatları: Akaryakıtın ana hammaddesi olan ham petrolün uluslararası piyasalardaki fiyatları, akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde en önemli etkenlerden biridir. Brent petrol ve West Texas Intermediate (WTI) gibi ham petrol endeksleri, bu fiyatların takip edildiği referanslar arasındadır.
Döviz Kurları: Akaryakıt uluslararası bir ürün olduğu için, akaryakıt ticaretinde genellikle döviz kurları kullanılır. Ülkenin yerel para biriminin uluslararası döviz kurlarına göre değeri, akaryakıt fiyatlarını etkiler. Eğer yerel para birimi değer kaybederse, akaryakıt ithalatı daha pahalı hale gelebilir ve fiyatlar yükselir.
Üretim ve Dağıtım Maliyetleri: Akaryakıtın üretim, rafinasyon ve dağıtım maliyetleri fiyatları etkiler. Rafineri işleme kapasitesi, rafinasyon maliyetleri, depolama ve taşıma masrafları gibi faktörler, akaryakıt fiyatlarını etkileyen maliyetleri oluşturur.
Vergiler: Birçok ülkede akaryakıtlara Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gibi vergiler uygulanır. Bu vergiler, akaryakıtın fiyatına eklenir ve toplam fiyatı artırır. Bu nedenle, vergi politikaları akaryakıt fiyatlarını doğrudan etkiler.
Tüketici Talebi: Akaryakıt talebi, fiyatları etkileyen önemli bir faktördür. Talep yüksekse ve arz sınırlıysa, fiyatlar yükselir. Tersine, talep düşerse ve fazla arz varsa, fiyatlar düşer.
Jeopolitik Faktörler: Uluslararası ilişkiler, bölgesel istikrarsızlık, doğal afetler veya politik olaylar gibi jeopolitik faktörler, ham petrol arzına ve fiyatlarına etki edebilir.
Çevresel Düzenlemeler: Çevresel düzenlemeler, özellikle çevre dostu yakıtlara geçiş ve karbon emisyonlarının sınırlanması gibi faktörler, akaryakıt fiyatlarını etkileyebilir.
Sonuç olarak, akaryakıt fiyatları karmaşık bir kombinasyonun sonucu olarak ortaya çıkar. Bu faktörlerin her biri, akaryakıt fiyatlarının zaman içinde dalgalanmasına neden olabilir ve fiyatları etkileyen birçok değişkene bağlıdır. Bu nedenle, akaryakıt fiyatları düzenli olarak güncellenir ve tüketici talebine ve piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir.