Her gün tükettiğimiz, sofralarımızdan eksik olmayan iki yiyecek türü; meyve ve sebze. bBeslenmemizde çok önemli bir yere sahip olmalarına rağmen bir çoğumuz 'sebze ve meyve arasında ne fark var?' sorusuna cevap veremiyoruz. Sebzeyi meyveden, meyveyi sebzeden nasıl ayırt edeceğimizi bilemiyoruz. Meyve ve sebze arasındaki fark nedi? Nasıl ayırt edilir? İşte bu sorunun cevabı ve ayrıntıları haberimizde...
Meyve (İng: "fruit"), çiçekli bitkilerin çiçek kısmındaki bazı özel dokulardan gelişen ve içerisinde üreme organlarının parçalarını ve kimi durumda bazı ek dokuları içeren kısmıdır. Çiçekli bitkilerin üreme yapıları olan çekirdekler, bu meyve içerisinde korunur ve saklanır. Hayvanların yediği kısmı genellikle çekirdekleri sarmak ve korumak amacıyla, kimi zaman da bu çekirdeklerin toprağa ulaşmasını sağlayacak hayvanları çekmek amacıyla evrimleşen etli kısımdır. Botanik terimler sözlüğünde şöyle tanımlanır:
Meyve, kapalı tohumlu bitkilerde tohumları barındıran; gelişmiş dişi organ ve kimi zaman da ilgili üreme parçalarını bir arada bulunduran yapının adıdır.
Sebze (İng: "vegetable"), bir bitkinin -eğer varsa- meyvesi haricinde yenebilen kısımlarının tamamına denir. Örneğin bazı bitkilerin gövdesi, kökleri, yaprakları yenir ve bunlar "sebze" olarak isimlendirilir. Sebze, bilimsel bir terim değildir; dolayısıyla birçok botanik terimler sözlüğünde yer almaz. Sözcük, daha ziyade toplumsal bir terimdir. Eğer ki sebze bilimsel terminolojide yer alıyor olsaydı, Bitkiler Alemi'nin neredeyse tüm üyeleri birer "sebze" olurdu.
Ancak halk arasında sözcük sıklıkla "bitkilerin yenilebilir kısımları" anlamında kullanılır. Dolayısıyla her bitkinin "sebze" ("yenilebilir") olan kısımları da farklılık göstermektedir. Bitkilerin evriminde meyvelerin çok net bir tanımı olsa da; bu canlılarda "Şu bölge yenebilir, bu bölge yenemez." şeklinde genel geçer bir ayrım bulunmamaktadır; çünkü her canlının her bitkinin farklı bölgelerini yiyebilmesi olasıdır.
Bu nedenle meyveler ile sebzeler arasındaki farkı tespit edebilmek için, sebze tanımı üzerinden değil, meyve tanımı üzerinden gitmek gerekir. Bunu yapmak için çok basit bir test uygulayabilirsiniz: Eğer yediğiniz şeyin içerisinde üreme amacıyla, döllenmiş hücreler (çekirdekler) varsa, bir meyve yiyorsunuz demektir. Eğer yoksa, muhtemelen yediğiniz şey bir sebzedir.
Sebze olduğu sanılan meyveler Bu açıdan bakıldığında; sıradan meyveler (portakal, şeftali, kiraz, vs.) haricinde, bilimsel tanımı gereği meyve olan fakat halk arasında hatalı bir şekilde sebze olarak görülen bitkiler arasında bulunanlar: domates, muz, avokado, patlıcan, zeytin, buğday, mısır, Çili biberi, salatalık, kabak, balkabağı ve baklagiller. Bu "hata" o kadar yaygındır ki; çeşitli ülkelerde bunların birçoğu "meyve" olarak değil, "sebze" olarak vergilendirilir.
Bilimsel olarak gerçekten de meyve olmayan sebzeler arasında bulunanlara birkaç örnek ise şöyle: havuç, lahana, brokoli, ıspanak, pırasa, her çeşit ot ve çeşni, mantar, bamya, Çili biberi haricindeki biberlerin çoğu ve patates.