Melisa otu, beyaz çiçekli, boyu 1 metreye yakın uzayan, genelde çok dallı yapıda, limoni bir kokusu olan ve uzun yıllar yaşayan bir bitkidir. Yaprakları hem çay yapımında hem de tıpta kullanılır. Peki Melisa yağının faydaları ve yan etkileri nelerdir? Nasıl kullanılmalıdır? İşte merak edilen tüm detayları ile melisa yağı...
İngilizce'de "melissa" olarak geçen melisa, Yunanca'da bal arısı anlamına gelen "melittena" sözcüğünden gelir.
Yaprakları senede iki kez çiçeklenmeden önce toplanır. Yapraklarının çiçeklenmeden önce toplanmasının sebebi, melisa bitkisinin kendine has limoni ve nanemsi kokusunun önemli bir kısmının açtıktan hemen sonra yitirmesidir. Bu yapraklar ince ince kıyılır. Ardından da, bol hava alan, Güneş'e direkt maruz kalmayan, gölge yerlerde kurutulur ve muhafaza edilir. Kurutulmuş melisa yaprakları 12 ay süreyle saklanabilir.
Melisa bitkisinin kokusu olmayan çeşitleri de vardır. Bu çeşitler tedavi amacıyla kullanılmaz.
Melisanın bir diğer adı oğul otudur. Bu isim kimi bölgelerde "kovan otu" olarak da geçer. Bu ismin sebebi, oğul arıların kovanlarından ilk ayrılışlarının ardından kendi kovanlarını yaparken bal yapmak için tercih ettikleri ilk bitkinin melisa olmasıdır.
Çok eski çağlardan beridir sinirleri yatıştıran etkisiyle bilinen melisa bitkisi, karın ve mide ağrılarını da yatıştırır ve hatta geçirir. Oğul otu ve kovan otu isimlerinin haricinde, halk tarafından "limon nanesi" ve "limon otu" isimleriyle de bilinen melisa bitkisi, stresle ilgili rahatsızlıkların tedavisinde de oldukça etkili ve rahatlatıcıdır.
Melisadan kokusu sebebiyle kozmetik sektöründe de yaygın olarak yararlanılır. Bu yönleri özellikle Avrupa'da melisayı daha değerli bir bitki haline getirmiştir. Çok nadir de olsa, az miktarlarda kullanılmak suretiyle yemeklere katıldığı da bilinmektedir.
Melisa yağı nedir, nasıl elde edilir?
Melisa yağı, melisa bitkisinin çiçeklerinden, yapraklarından ve saplarından su buharı damıtımı (distilasyon) yöntemiyle el de edilir. 5 kg melisa otundan yaklaşık olarak 2 gram kadar melisa yağı elde edilir.
Melisa yağı, pek çok başka bitkisel yağ gibi uçucu niteliktedir. Tadı biraz acımsıdır. Her ne kadar melisa bitkisinin kurutulmuş yapraklarıyla yapılan çayı daha çok bilinse de, melisa yağının da birçok faydası bulunur. Melisa yapraklarından elde edilen bu yağda, ayçiçeği, fındık ve mısırdaki kadar fazla yağ miktarı bulunmasa da bu yağın da önemli özellikleri vardır.
Melisa yağının içeriğinde neler vardır?
Melisa yağının içerisinde, tanen, sitral, sitronellal ve linolal isimli maddeler vardır.
Melisa Yağı Nasıl Kullanılır?
Melisa yağı, pek çok bitkisel yağ gibi hem harici hem de dahili olarak kullanılabilir. Gelin bu kullanımlara birlikte bakalım.
Harici kullanımı:
Melisa yağı daha çok haricen kullanılır. Suyla seyreltilerek ya da başka bir baz yağ ile karıştırılarak cilde masaj yapılarak sürülebilir. Seyreltilmeden direkt olarak kullanılması çok fazla tavsiye edilmez. Özellikle endüstriyel olarak üretilmiş bitkisel yağların tenle direkt olarak temas etmemesi daha doğru olur. Fesleğen, badem, bergamot, zencefil, lavanta, papatya, gül, ylang-ylang ve biberiye yağları ile gayet ahenkli bir karışım oluşturabilir.
Vücut losyonları ile kremlere de katılarak kullanımı söz konusudur.
Banyo suyuna katılarak rahatlatıcı etkisinden faydalanılabilir.
Melisa yağının zihinsel ve ruhsal faydaları da bulunmaktadır. Bu sebeple kokusundan faydalanılabilir. Ruhsal açıdan rahatlama sağlarken, aynı zamanda içinde olunan ortamın temiz ve hoş kokmasına da katkıda bulunur. Özellikle, uykudan evvel yastığa ya da giyilen pijamaya birer damla damlatılabilir. Yoga ve meditasyon gibi aktiviteler sırasında konsantrasyonu yükseltir. Son olarak, tercihe göre başka kokularla da karıştırılıp ev ve oda parfümü olarak da yararlanılabilir.
Dahili kullanımı:
Melisa yağı dahili olarak da kullanılabilir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir nokta vardır; eğer evde yapılmadıysa, dışarıdan alınan bir ürünse, şişesinin üzerinde dahili kullanımının da olduğuna dair bir not bulunmalıdır. Çünkü, endüstriyel olarak üretilen bitkisel yağlar, içeriğindeki kimyasallarla vücuda zarar verme ihtimali olan yağlardır. Bu sebeple, onların dahili olarak kullanımı tavsiye edilmez. Tamamen organik olarak üretilmiş, şişesinde de bu durumun belirtilip dahili kullanıma müsait olduğu not edilmiş olan melisa yağları tercih edilmelidir.
Dahili olarak kullanılacaksa, günde 2-3 damla miktarında tüketilmesi kafi olacaktır. İçerisindeki asit miktarının vücuda zarar verme ihtimali olduğu için, günlük olarak bu dozu geçmek çok doğru değildir. Tek başına değil, bir fincan suya ya da çaya, veyahut bala damlatılarak içilmesi tavsiye edilir. Soğuk suya, limonataya ve bazı alkollü karışımlara da oldukça yakıştığı bilinmektedir. Çok yüksek miktarlarda tüketilmesi sağlığa zarar verebilir.
Melisa yağının genel faydaları
Antioksidandır. Antibakteriyel ve antiseptiktir; mikropları ve zararlı bakterileri öldürür. Antiviraldir. Ateş düşürücüdür. Yatıştırıcı özellik gösterir. Hücre yenilenmesini destekler. Bağışıklık sistemini destekler. Vücudu bir kalkan gibi koruyarak hastalıkların daha çabuk atlatılmasına yardımcı olur. Soğuk algınlığını geçirmeye yardım eder. Bronşitin v nezlenin daha çabuk atlatılmasına olanak verir. Astım ve nefes darlığı şikayetlerini azaltmaya yardım eder. Boğaz ağrılarını geçirmeye yardım eder. Öksürüğü kesmeye yardımcıdır. Hıçkırık tuttuğunda rahatlama sağlayarak daha rahat ve kolay nefes alımını sağlar. Kansızlığın önüne geçer. Yorgunluğu alır. Kas ve mafsal ağrıların tedavisinde etki gösterir. Krampları geçirmeye yardım eder. Baş ağrısı ve migreni geçirmek konusunda çok başarılıdır. Bayılma durumunda ayıltıcı etki gösterir. Terleticidir. Bu özelliği sayesinde vücuttaki toksik maddelerin dışarı atılmasını kolaylaştırır. Kadınların regl düzenlerini destekler, regl gecikmelerini önler. Regl sebebiyle yaşanan ağrıların önüne geçer. Menopoz sırasında yaşanan huzursuzlukları ve rahatsızlıkları engellemeye de yardımcıdır. Bu sürece oldukça kolay bir şekilde girilmesine olanak tanır. Terlendiğinde de vücudun kötü kokmasını engeller. Kokusu sayesinde karınca, sinek ve böcek gibi haşereyi bulunulan ortamdan uzaklaştırmaya yardım eder. Cin tonik ve limonataya katıldığında çok hoş bir aroma açığa çıkarır.
Melisa yağının zihinsel ve ruhsal ve sağlığa etkisi:
Melisa yağı, ruhsal anlamda bir uyanış sağlar. Citrus içerikli yağlar gibi, melisa yağının içerisindeki limoni ve çiçeksi notalar da zihni ve enerjiyi harekete geçirir. Ruhsal anlamda da büyük bir destekçidir. Endişeli, huzursuz ve çaresiz hissedenler için melisa yağının aromatik etkisi birebirdir.
Melisa yağının bu etkilerine tek tek bakacak olursak:
Beyni besleyen damarları açar. Merkezi sinir sistemini destekler. Hafızayı güçlendirmeye yardımcıdır. Motivasyonu artırıcı etki gösterir. Konsantrasyon gerektiren aktivitelerin daha kolay ve rahat yapılmasını sağlar. Sinir krizi geçirme riskini azaltır. Vertigo, anksiyete ve depresyon tedavisinde etkili doğal bir antidepresandır. Sinir sistemini rahatlatarak stresin ortadan kalkmasına yardım eder. Ferahlatıcı ve yatıştırıcı etki sağlar. Gerginliği ve huzursuzluğu alarak sakinleştirici bir etki gösterir. Morali düzelterek mutluluğu tetikler ve umut aşılar. Uykusuzluk sorununun aşılmasına yardımcı olur ve uyku düzenini sağlar.
Melisa yağının kalp ve damar sağlığına etkisi:
Kalp ve damar sağlığını genel anlamda destekler. Kalbi korumaya ve güçlendirmeye yardımcıdır. Yüksek tansiyonu düşürmeye yardım eder. Dolaşımı kuvvetlendirerek hızlandırır. Melisa Yağının Cilde Faydaları Cildi temizleyip arındırmaya yardımcıdır. Cilt için en önemli faydası budur. Pek çok bitkisel yağ gibi doğal bir nemlendirici niteliğindedir. Çatlamış dudakların eski sağlığına kavuşmasına yardım eder. Antiseptik özelliği sayesinde iltihaplanmaları engellemeye yardım eder. Cildi besleyip gençleştirmeye, canlandırmaya ve pürüzsüz bir görünüm kazandırmaya yardımcıdır. Ciltteki kırışıklıkların azalmasına yardım eder. Bu etkisi için kremlere katılabileceği gibi buhar banyosu da yapılabilir. Siğil, sivilce, akne ve özellikle uçukların tedavisinde etkin rol oynar. Sedef ve egzama gibi deri hastalıklarının önüne geçmek için de etkilidir. Ciltteki yaraların iyileşmesine yardım eder. Yağlı ciltlerin yağ dengesini düzenler. Tırnaktaki ojeyi çıkarırken aseton etkisi de gösterir. Bu kullanımı da dahil olmak üzere, her halükarda biraz da olsa inceltilerek kullanılmasında fayda vardır.
Melisa Yağının Saça Faydaları
Saç derisinin kan dolaşımını hızlandırır. Yıpranmış, cansızlaşmış ve güçsüzleşmiş saçları iyileştirip daha sağlıklı uzamasına yardım eder. Saçlardaki kuruluğu, pul pul dökülmeleri, kırılma ve kopmaları engellemeye yardımcıdır.
Melisa yağının sindirime faydaları:
Sindirim sistemiyle ilgili şikayetlerin azalmasına yardım eder. Mideyi kuvvetlendirir. Mide ülserinin tedavisinde etkilidir. Hazmı kolaylaştırır. Bağırsak parazitlerini düşürür. Antispazmodiktir, spazmları çözmeye yardım eder. Spazmların neden olduğu şikayetleri ortadan kaldırır. Karminatiftir, gaz söktürücü özellik gösterir. Şişkinlikleri alır.
ÖNEMLİ:
Melisa bitkisine ve benzeri bitkilere alerjiniz varsa melisa yağı kullanmayın. Hassas ciltlerde deri enfeksiyonlarına yol açabilir. Cildin kızarmasına ve kaşınmasına sebep olabilir. Harici olarak kullanımdan önce seyreltmeyi unutmayın. Harici kullanımdan önce vücudunuzun ufak bir noktasında deneme yaparak alerjik reaksiyon geliştirip geliştirmediğinizi kontrol edin. Bu yağı kullandıktan sonra cildinizde bir alerjik reaksiyonun geliştiğini fark ederseniz, melisa yağını kullanmayı ivedilikle bırakın ve bir hekime başvurun. Bir hastalık sebebiyle ilaç kullanıyorsanız veya bir cilt rahatsızlığınız söz konusuysa, melisa yağını kullanmadan önce muhakkak hekiminize danışın. Aşırı miktarda ve çok sık kullanmayın. Göz tansiyonu (glokom) hastalığınız varsa melisa yağını kullanmanız tavsiye edilmez. Tahrişe sebebiyet verebileceği için gözünüzle temas ettirmeyin. Melisa yağını hamilelik ve emzirme süreçlerinde kullanmayın. Kullanmak isterseniz de önce doktorunuza sorup görüşünü alın. Bebeklere ve çocuklara kullandırmayın. Melisa yağını oda sıcaklığında ve kuru yerde muhafaza etmeye dikkat edin.
Çörek otu yağı nedir? Faydaları ve yan etkileri nelerdir? Nasıl kullanılır?
Çam yağı nedir? Faydaları nelerdir? Nasıl kullanılır?
Badem yağı nedir? Faydaları ve yan etkileri nelerdir? Nasıl kullanılır?