Son dönemler Lyme hastalığı en çok merak edilen ve korunma yolları araştırılan konular arasına girdi, özellikle yaz mevsimlerinde. Peki Lyme hastalığı nedir? Lyme hastalığının belirtileri nelerdir? Lyme hastalığı nasıl önlenir? işte herkesin merak ettiği soruların cevapları
Lyme hastalığı nedir?
Lyme hastalığına yakalanma riskiniz hastalığı taşıyan kenelerin geliştiği çimenli ve yoğun ağaçlıklı alanlarda vakit geçirdiğinizde artıyor. Kenelerin yaygın olduğu alanlarda sağduyulu önlemler almak önemlidir. Aksi takdirde lyme hastalığına yakalanma riskiniz oldukça yüksektir. Lyme hastalığının ilerlemesi ve oluşması için 1 kenenin 24 saatten fazla deri üzerinde kalması gerekiyor. Kene ne kadar süre deride kalırsa, lyme hastalığının gelişme riski de o kadar yükseliyor.
Ormanlık bölgelerde yaşayan veya zaman harcayan insanların bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Ormanlık bölgelerde bırakılan evcil hayvanları olan insanlar ayrıca Lyme hastalığına yakalanma riski daha yüksektir.
Lyme hastalığının belirtileri ve semptomları değişir ve genellikle geç safhalarda ortaya çıkar. Lyme hastalığının belirtilerini merak ediyorsanız haberimizin detaylarını okumaya devam edin.
Lyme hastalığının belirtileri
Lyme hastalığı, kene ısırığı sonucunda deri bölgesinde meydana gelen ‘’boğa gözü’’ şeklinde kendini göstermektedir. Boğa gözü denilmesinin nedeni derinin etrafının kızarık iç kısmının ise beyaz olmasıdır.
İsilik Enfekte bir kene ısırmasından sonra 3 ila 30 gün içerisinde deride isilikler meydana gelir. Kızarıklık (eritema migrans) günler içinde yavaşça genişler ve 12 inç (30 santimetre) boyunca yayılabilir. Bu kızarıklık genellikle kaşıntılı veya ağrılı değildir. Lyme hastalığının ayırt edici özelliklerinden biridir. Bazı insanlar bu döküntüler vücudun çeşitli yerlerine de yayılabilmektedir.
• Grip benzeri belirtiler. Atak, titreme, yorgunluk, vücut ağrıları ve baş ağrısı gibi durumlar kızarıklığa eşlik edebilir.
• Tedavi edilmeğinde meydana gelen semptomlar
• Tedavi edilmezse, Lyme enfeksiyonunun yeni belirtileri ve semptomları takip eden haftalarda aylar içinde ortaya çıkabilir. Bunlar şunları içerir:
• Eklem ağrısı. Şiddetli eklem ağrısı ve şişlik nöbetleri özellikle dizlerinizi etkileyebilir, ancak ağrı bir eklemden diğerine geçebilir.
• Nörolojik sorunlar: Enfeksiyondan haftalar, aylar hatta yıllar sonra beyninizi çevreleyen zarların iltihaplanmasını (menenjit), yüzünüzün bir tarafına geçici olarak felç, bacaklarınızdaki uyuşukluk veya zayıflık ve kas hareketlerinde bozulma meydana gelebilir.
• Mide bulantısı ve kusma
• Daha az görülen belirtiler ve semptomlar
• Düzensiz kalp atışı gibi kalp problemleri. Kalp problemleri nadiren birkaç günden ya da hafta sürmektedir. • Göz iltihabı. • Karaciğer enflamasyonu (hepatit). • Şiddetli yorgunluk.
Lyme hastalığında ne zaman doktora görünmek gerekir?
Bir kene tarafından ısırıldıysanız ve yukarıda saydığımız semptomlarınız varsa Sadece siyah-kolsuz kene ısırıklarının azınlığı Lyme hastalığına yol açar. Kenenin cildinize bağlı kalma süresi uzadıkça, hastalığa yakalanma riskiniz o kadar artar. Kene 36 ila 48 saatten daha az bir süre için takılmışsa Lyme enfeksiyonu olası değildir. Eğer ısırıldığınızı düşünüyorsanız ve Lyme hastalığının belirtileri ve semptomları varsa - özellikle Lyme hastalığının yaygın olduğu bir bölgede yaşıyorsanız - doktorunuza başvurun. Lyme hastalığı tedavisi erken başlarsa daha etkilidir. Aksi takdirde öldürebilir.
Lyme hastalığı nasıl önlenir?
Lyme hastalığını önlemenin en iyi yolu ormanlık ve yeşillik alanlarda kenelere karşı önlem almaktır. Aşağıda verdiğimiz önlemleri aldığınız takdirde lyme hastalığına yakalanma ihtimaliniz düşecektir.
Ormanlık veya çimenli alanlarda, ayakkabı giyiniz, çoraplarınızı uzun olarak tercih etmelisiniz. Uzun kollu gömlekler ve pantolonlar giyebilirsiniz.
Böcek kovucuları kullanın
Cildinize yüzde 20 veya daha yüksek DEET konsantrasyonuna sahip böcek kovucu uygulayın. Kimyasal kovucuların zehirli olabileceğini unutmayın, bu nedenle talimatları dikkatlice okuyun.
Gözünüzü dört açın
Ormanlık veya çimenlik alanlarda zaman geçirdikten sonra gözünüzü dört açın. Lyme bulaştıran keneler genellikle bir iğnenin başlığından daha büyük değildir, bu yüzden dikkatli bir şekilde aramadıkça onları bulamayabilirsiniz.
Bağışıklık kazandığınızı düşünmeyin
Lyme hastalığına karşı bağışıklık kazanma gibi bir durum söz konusu değildir. Bu hastalığa birkaç kez yakalanabilirsiniz.
Deri ve Zührevi Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Füsun Bilgin Karahallı'nın lyme hastalığı hakkında vermiş olduğu bilgiler ise şu şekilde;
Borrelia cinsi spiroketler lyme hastalığına sebep olur. Bu spiroketler insana kene ısırığıyla bulaşır. Eğer erken fazda tanı konup tedavi edilmezse bir çok sistemi tutabilir ve romotolojik, nörolojik, kardiyak komplikasyonlar görülebilir.
Hastalık ilk olarak deri belirtileriyle başlar.Çoğu hastada kırmızı bir kabarıklık şeklinde kene ısırığı vardır. Bundan sonra ortalama 1-2 hafta içinde ısırık alanından çevreye halka şeklinde yayılan kırmızı hafif bir kabarıklık başlar. Eritema migrans denilen bu lezyonun çapı 15cm kadar olabilir. Bazı hastalar lezyonda kaşıntı ,yanma,ağrı hissedebilir. Bununla beraber hastalarda ilk çıkan lezyona benzer daha küçük çapta sekonder lezyonlar oluşabilir.
Tedavi edilmediği durumda krn artrit gelişebilir hatta hareket kısıtlılığı görülebilir. Tam kalp bloğuyla seyreden kardiyak tutulma olabilir. Nörolojik sistem etkilenirse ense sertliği, başağrısı , nöropatiler gelişebilir.
Lyme hahstalığının erken görülen cilt bulgularının yanında geç evrelerde de görülen cilt bulguları vardır. Akrodermatitis kronika atrofikans denilen lezyonlar geç evrede görülür. El ve ayak sırtından başlayan lezyonlar yukarı doğru ilerler. Tutulan alanlar kırmızımsı , cilt atrofisi olduğundan ince ve kağıt gibidir.
Hastalık doksisiklin grubu antibiyotiklerle tedavi edilmektedir.