Lübnan'da ilginç olay: Canlı yayında siyasi kavga

Lübnan'ın başkenti Beyrut merkezli "MTV" televizyonunda yayınlanan "Vakti Geldi" adlı siyasi içerikli tartışma programında Lübnan'ın kıdemli gazetecilerinden olan Simon Ebu Fadel ve eski Çevre Bakanı Wiham Wahab konuk olarak yer aldı.

Canlı yayın programında ilk önce sözlü olarak birbiriyle atışan Fadel ve Wahab, ardından moderatörün tüm müdahalelerine rağmen birbirini dinlemeyerek hakaret etmeye başladı.

Wahab'ın Fadel'e elindeki kalemi fırlatması üzerine, tartışma kısa süre içerisinde yumruklu kavgaya dönüştü. Ardından stüdyoda yer alan bazı konuklar da ikilinin kavgasına dahil oldu.

Stüdyodaki güvenliğin müdahalesine rağmen yatışmayan kavga televizyon dışında da devam etti. Sosyal medyada yer alan görüntülere göre kalabalığı ayırmak için bölgede bulunan askerler müdahale etti.

Stüdyodaki kavga görüntüleri kısa sürede Lübnan ve Arap dünyasındaki sosyal medyada viral oldu.

Birçok dinsel ve etnik grubun bir arada yaşadığı Lübnan’daki siyasi yapı, ülkenin kurucu belgesi olarak tanımlanan ve 1943 yılında üzerinde mutabakata varılan Ulusal Pakt çerçevesinde, siyasi görevlerin mezhepler arasında nüfuslarıyla orantılı olarak paylaştırılması esasına göre oluşturuldu.

Ulusal Pakt ile Cumhurbaşkanının Maruni, Meclis Başkanının Şii, Başbakanın Sünni olması ve Parlamento üyelerinin Hıristiyanlar ile Müslümanlar arasında 6/5 oranında paylaşılması kararlaştırıldı.

1970’li yılların başlarında nüfusları artan Müslümanlar ülke yönetiminde daha fazla hak ve Meclis’te eşit temsil taleplerinde bulundu.

1967 Savaşı’ndan sonra Lübnan’da sayıları giderek artan Filistinli mülteciler de demografik yapının değişmesine yol açmıştır. Lübnan iç savaşının (1975-1990) önemli nedenlerinden biri olarak görülen bu siyasi yapı, 1989 yılında imzalanan “Taif Anlaşması”yla kısmen değiştirilmiştir. Söz konusu Anlaşmayla, Hıristiyan toplumundan seçilen Cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlanmış, Meclis’te Hıristiyan ve Müslüman milletvekillerinin sayıları eşitlenmiş ve kendi içlerinde mezhep temelinde bölüştürülmüştür.

Lübnan’daki rejim “Parlamenter Demokratik Cumhuriyet” olup, kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanmaktadır. Ancak, sistem siyasi parti/ideoloji değil, din/etnik grup temelinde kurulduğundan, uygulamada önemli kararlar ancak oydaşmayla alınabilmektedir. Aşamalı olarak, dinsel/mezhepsel temele dayanmayan bir yapıya gidilmesi Taif Anlaşması sonrasında Anayasaya eklenmiş bir hedef olarak yer almıştır.