Lavanta kokusuyla meşhur çiçeklerin başında gelir. keskin kokusu ve aylarca geçmeyecek olan kokusuyla özellikle de parfüm sektöründe kullanılmaktadır. Özellikle sinir sistemi üzerindeki faydaları konuşulan ama bunun yanı sıra çok önemli faydaları olan lavanta doğanın mucizevi bitkilerindendir. Lavanta yağı ise özellikle saç sağlığı için kullanılmaktadır. Lavantanın ismi Akdeniz bölgesinde Latince’de yıkamak anlamına gelen ‘’Lavare’’ den gelmektedir. Yaprakları yeşil ve gri 40-50 santime kadar büyüyebilen bir çiçek türüdür. Özellikle son zamanlarda festivaller vesilesiyle lavanta daha tanınır ve bilinir bir hal almıştır.
Lavanta kokusuyla meşhur çok nadide çiçeklerden bir tanesidir. Yaygın olarak parfüm sektöründe kullanılmaktadır ve sağlık açısından birçok fayda sağlar. Özellikle sinir sistemi üzerinde olan olumlu etkileri anlatmakla bitmez.
Lavanta ülkemizde aynı zamanda karabaş otu olarak adlandırılmaktadır. Karabaş otunun faydaları hakkında daha önce yayınladığımız yazıya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu yazımızda Lavantanın faydalarını daha detaylı olarak ele alacağız.
Lavantanın tıbbi özellikleri hakkında konuşmamız gerektiğinde içerdiği çok fazla miktardaki uçucu yağların ruh ve sinir sağlığımıza katkıda bulunduğunu söylememiz mümkün. İçerdiği hoş aroma sakinleştirici etkiye sahiptir.
Lavanta çiçekleri çok eski çağlardan itibaren tıbbi amaçlı olarak kullanılmıştır. Bunlarda en önemlisi dünya savaşı sırasında birçok ordunun yaraları dezenfekte etmek için lavanta kullanmış olmasıdır. Ayrıca 2. Dünya Savaşı esnasında İngiliz askerleri güneş çarpmalarından enkilenmemeleri için askerlerinin şapkalarına lavanta çiçekleri takmıştır. Bazı hastaneler ise dezenfekte için lavantayı kullanmıştır.
Lavanta doymamış yağlar açısından çok zengindir. A ve C vitaminleri açısından oldukça zengindir, belki de bu yüzden çok etkili bir antioksidan görevi üstelenmektedir. Bunun dışında protein, kalsiyum ve demir içermektedir. İçerdiği çok zengin besinler yardımıyla sağlığımıza birçok açıdan katkıda bulunan lavantanın faylarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Lavantanın Sağlığa Faydaları
Lavantanın sinir sistemi sağlığı için faydalı olan hoş kokusu yanında sağlık açısından da birçok faydası vardır. Yaygın olarak parfüm sektöründe kullanılan lavanta aynı zamanda cilt ve saç sağlığı açısından da birçok fayda sağlar. Lavanta topikal olarak uygulandığı gibi kaynatılarak çay gibi içecek şeklinde de tüketmek mümkün. Bu yüzden sindirim sistemi başta olmak üzere iç organların sağlığını korumaya ciddi anlamda katkıda bulunur.
Lavantanın Cilt Sağlığına Faydaları: Lavantanın antiseptik ve antifungal özellikleri cilt sağlığı bakımından harikalar yaratabilir. Özellikle lavantanın içerdiği esansiyel yağlar cilt problemlerinin giderilmesi için etkilidir.
Lavantanın cilt sağlığına sunduğu katkıların başında akne tedavisi gelir. Lavantanın içerdiği besinler kızarıklık, yara ve enfeksiyonların ortadan kalkmasını sağlayarak kusursuz cilt sahibi olmanıza katkıda bulunur.
Aknenin yanında ciltte meydana gelen egzama hastalıklarına karşı da etkili sonuçlar verebilir. Özellikle lavanta yağı egzama kaşıntılarının tedavisinde çok etkili sonuçlar verebilmektedir.
Lavanta ciltte başta yaşlanmadan kaynaklanan sorunlar olmak üzere birçok farklı nedenlerden dolayı meydana gelen kırışıklıkların giderilmesine yardımcı olabilir. Lavanta yağı düzenli olarak cilde 20 dakika boyunca uygulandığında cildin genç kalmasına yardımcı olabilir.
Lavanta aynı zamanda böcek ısırıklıkları tedavisinde, cildin temizlenmesinde, çatlakların giderilmesinde etkili rol oynayabilir. Bunun dışında ayakların dinlenmesi, ayakların altında ölü deri toplanmasına karşı da suya lavanta yağı karıştırılarak ayaklara uygulanabilir.
Saç Sağlığına Faydaları: Lavanta cilt sağlığı yanında saç sağlığına da ciddi anlamda katkıda bulunur. Saçların canlanmasını sağlar, dökülmeyi engelleyebilir ve dökülmeye neden olan faktörlerin ortadan kalkmasına yardımcı olur. Kafa derisine uygulandığında kepek sorununu çözer. Saçların uzamasını teşvik eder ve doğal bir parlaklık kazandırır.
Lavanta Uyku Problemlerini Giderir: Çok eski medeniyetlerde uyku sorununu çözmek için yastıkların içerisine lavanta konulurdu. Yarım su bardağına bir çay kaşığı lavanta yağı damlatarak kendinize uyku spreyi hazırlayabilirsiniz.
Stres ve Depresyona Karşı Lavanta: Lavantanın içerdiği esansiyel yağların sakinleştirici ve yatıştırıcı özelliği vardır ve depresyona karşı etkilidir. Lavantanın kokusu sinir sisteminin rahatlamasını teşvik eder ve ruh sağlığını korur. Bunun için odanızın bir kenarında kavanozda lavanta yetiştirmeniz bile yeterlidir.
Baş Ağrısına İyi Gelir: Lavanta başta migren olmak üzere baş ağrısına neden olan sorunların ortadan kaldırılmasında etkili olduğu kanıtlanmıştır. Lavanta çayı migren ağrılarını rahatlatmaya yardımcı olabilir. Lavanta yağının boyun ve alın kısmına uygulanması baş ağrısının giderilmesine yardımcı olur.
Lavanta Sindirim Sistemi İçin Faydalıdır: Hazımsızlık çok sık rastlanan ve peptik ülsere neden olan bir rahatsızlıktır. Lavanta yağı sindirim sistemindeki ağrıları yatıştırır ve ayrıca safra salgılanmasını teşvik eder. Bunun dışında gaz ve kabızlık sorunlarına karşı etkilidir. Lavanta çayı tüketimi sinir, bağırsak bozuklukları, hazımsızlık gibi sorunların ortadan kalkmasını sağlar. Bu amaç doğrultusunda lavanta tomurcukları da çorbalarda kullanılabilir.
Yaraları Lavanta İyileştirir: Özellikle lavanta yağının çok etkili antiseptik özelliği vardır. Topikal olarak kesiklere, çiziklere uygulanabilir. Yaralara uygulandığında hücrelerin iyileşmesini hızlandırır. Bunun dışında doğal antibiyotik özelliğinden dolayı yaraların enfeksiyon kapmasına engel olabilir.
Mide Bulantısına İyi Gelir: Lavanta mide bulantıları ve mide semptomlarının giderilmesine yardımcı olur. Bu amaçla kulak arkasına veya göbek altına lavanta yağı uygulanması yeterli olacaktır.
Bağırsakları Temizler: Bağırsaklardaki zararlı bakterilerin artması şişkinliğe neden olur. Bu durumdan kurtulmak için zararlı bakterilerin ortadan kaldırılması gerekir. Bunun en etkili yolu ise yoğurda bir miktar lavanta katarak tüketmektir. Bu şekilde lavanta tüketimi aynı zamanda bağırsak sağlığının korunmasını sağlar.
Kas Ağrılarını Giderir: Lavantanın banyosu genel anlamda bir rahatlama sağlar. Duş alınan suya 6-7 şeker kaşığı lavanta yağı katılması kas ağrılarının giderilmesine yardımcı olur. Bunun yanında ayrıca 2-3 fincan da süt karıştırabilirsiniz.
Kanamaları Durdurabilir: Lavantanın kanamaları durdurma özelliği vardır. Kanama olan kısma uygulanarak üzerine buz uygulanabilir. Aynı şekilde kanama olan kısma lavanta yağı uygulayarak üzerine buz koyun ve kanama duruncaya kadar baskı yapın.
Hamilelik Döneminde Faydaları: Lavanta gebelik sırasında şişkinlik, hazımsızlık gibi sorunların giderilmesine yardımcı olur. Aynı şekilde gebelikten kaynaklanan kas kramplarına iyi gelir. Ödem, yorgunluk, enfeksiyon gibi sorunların ortadan kalkmasına yardımcı olur. Ayrıca gebelik döneminde ve doğum esnasında lavanta kullanmak ağrıların hafiflemesine yardımcı olur.
Lavanta Yağının Faydaları
Lavanta yağı, lavanta çiçeklerinden elde edilir ve çok az bir miktarı bile sağlık açısından inanılmaz faydalar sağlayabilir. Şimdi lavanta yağının faydalarına göz atalım.
Lavanta yağı yaygın olarak cilt ve saç sağlığı için kullanılmaktadır. Masaj şeklinde cilde uygulanması kırışıklıkların ve çatlakların giderilmesine yardımcı olur. Bunun dışında cildin nemlenmesini sağlar. Cilt gözeneklerini temizlediği için sağlıklı hava alan ciltte dökülmeleri engeller. Saç sağlığını teşvik eder. Lavanta yağının otantik kokusu aynı zamanda doğal parfüm yerini de alır. Birçok parfümden daha etkilidir ve bu ayrıca sinir sistemine fayda sağlar. Özellikle kış aylarında soğuk havanın neden olduğu dudak çatlamalarına iyi gelir. Dudaklara uygulandığında sorunu giderir. Yorgunluktan kaynaklanan ayak ağrılarına karşı lavanta yağı uygulandığında yorgunluğu giderir. Lavanta yağını suya karıştırarak ayaklarınızı içerisinde dinlendirmeniz ağrıları alır. Lavanta yağı deri yanıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır. Etkilenen bölgeye uygulandığında iyileşmesi hızlanır bunun dışında mikrop kapmasını önler. Böcek sokmaları, kesik ve kanamalara karşı lavanta yağı etkilidir. Böcek sokmasından kaynaklanan ağrıları giderebilir. Bunun dışında burun kanamalarına karşı etkilidir. Egzama, kaşıntı gibi cilt hastalıkları ve enfeksiyonlarına karşı etkilidir, topikal olarak uygulanabilir. Sinir sistemi üzerinde inanılmaz olumlu etkileri vardır. Stres ve depresyonla mücadeleyi arttırır.
Lavanta Çayının Faydaları
Lavanta çayı güneşte kurutulmuş lavantaların kaynatılmasıyla elde edilir. Lavanta çayı hazırlamak için bir bardak su ve bir çay kaşığı lavanta ekleyerek kaynatın, 5 dakika kaynadıktan sonra demlemeye bırakın. Günde iki bardak lavanta çayı sağlık uzmanları tarafından sağlıklı görülmektedir.
Astım ve bronşit hastalıklarına iyi geldiği düşünülmektedir. Astım ataklarının daha hafif geçmesini sağlar ve bronşları temizler. Migren ve baş ağrısına iyi geldiği düşünülür. Sindirim sistemi için çok faydalıdır. Bağırsak hareketlerini arttırarak kabızlık sorunlarının ortadan kalkmasını sağlar. Bağırsaklardaki zararlı bakterilerin temizlenmesine yardımcı olur ve zararlı bakterilerin neden olduğu şişkinlik sorunlarını ortadan kaldırır. Ateş düşürücü özelliği vardır, öksürüğe ve soğuk algınlıklarına iyi geldiği düşünülmektedir. Düzenli olarak lavanta çayı tüketimi sinir sistemi için faydalıdır. Depresyon ve stresle mücadeleyi arttırır. Bazı sağlık uzmanları panik atak hastalığına iyi geldiğini savunmaktadırlar.Lavanta Çiçeğinin Faydaları
Yazının en başında bahsettiğimiz faydaların tümünü kapsamaktadır. Lavanta çiçeğinin farklı şekillerde tüketimi, özellikle çay gibi içecek olarak tüketimi iç organları ve sistemleri korur, hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
Lavantanın Zararları
Lavantanın sağlık açısından birçok faydasını olduğunu gördüğümüz bu yazıda bazı durumlarda yan etkilerinin olduğunun altını çizmemiz gerekiyor. Lavanta tüketiminde kişinin bünyesi ve sağlık koşulları göz önünde bulundurulmalıdır. Buna göre lavantanın olası zararlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Hassas cilt yapısına sahip olan kişilerde cilde topikal olarak yapılan uygulamalar, yanma hissine ve kızarıklıklara neden olabilir. Alerji eğilimli bünyelerde alerjiye ve buna bağlı olarak kusma, baş dönmesi, ciltte kızarıklık, nefes darlığı, öksürme, hapşırma gibi yan etkilere neden olabilir. Lavanta tüketiminde kişinin sağlık durumu önemlidir, bazı kişilerde baş ağrısına neden olabilir. Sağlık uzmanlarının bir kısmı gebelik döneminde lavanta tüketimine izin vermemektedirler. Bunun anne adayının sağlık durumu ile yakından ilişkisi olduğunu düşünüyoruz. Bu yüzden hamile kadınların doktorlarına danışmadan lavanta tüketmemelerini öneriyoruz. Lavantanın sinir sistemi üzerinde birçok faydası olduğunu yazmıştık, fakat sinir sistemi ile alakalı depresyon, stres, panik atak gibi hastalıklar için ilaç kullanan kişiler lavanta tüketiminden uzak durmalıdırlar. Amerika’da yapılan bazı laboratuvar araştırmaları Xanax, Avitan, Valium gibi ilaçların etkilerini azalttığını ortaya koymaktadır.Tavsiyeler
Lavantanın faydalarını ele alan bu yazımızda birçok faydasının olduğunu hep birlikte gördük. Lavantanın yan etkilerinin azaltılması için kurutularak tüketilmesini öneririz. Bunun dışında değişik hastalıklardan dolayı ilaçlı tedavi gören kişilerin doktorlarına danışmadan tüketmelerini önermiyoruz aynı şekilde çocukların da ağızdan tüketmemelerini öneriyoruz.