Kuru dutun faydaları, sağlık açısından birçok alanda karşımıza çıkıyor. İçerisinde yer alan zengin demir içeriği, idrar söktürücü etkisi, kanser hastalıklarına karşı fayda sağlaması kuru dutu faydalı yapan en önemli özellikler arasında yer alıyor. Kuru dutun faydalarını, kuru dutun nasıl tüketilmesi gerektiğine dair tüm bilgileri birazdan öğrenebileceksiniz.
Dut kurusu sağlıklı, besleyici ve hastalıklara karşı koruma sağlayan bir yemiştir. Dut çok eski çağlardan itibaren alternatif tıp tarafından hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle Çin medeniyetinde dutun tıp alanında yeri önemlidir. Dutun içerdiği zengin vitamin ve mineraller yanında çok çeşitli antioksidanlar Kanser hastalığı başta olmak üzere, kan pıhtılaşması, soğuk algınlıkları, kanın temizlenmesi gibi çok geniş bir yelpazede sağlığımıza katkıda bulunur. Dut lezzetli, besleyici ve sağlıklı özelliğinden dolayı dünya çapında çok yaygın olarak tüketilmektedir.
Dut genellikle Asya, Afrika ve Amerika kıtalarında yetiştirilmektedir. 4-5 metreye varan ağaçlarda yetişir ve daha çok ılıman iklimleri sever. Dut taze olarak tüketildiği gibi kuru olarak da tüketilir ki genelde kuru olarak tüketilmesi tercih edilir.
Dut ağacının yaprakları ipek böcekleri için zengin besinler içerir. Dut yaprakları anti-enflamatuar olarak, saç dökülmesine karşı ilaçlı tedavi olarak kullanılmaktadır. Dut aynı zamanda antioksidanlar açısından da zengindir, bu özelliği sayesinde birçok hastalığın tedavisinde ve aynı zamanda cilt bakım malzemelerin de kullanılmaktadır. Bu güçlü antioksidanlar vücudumuzdaki serbest radikalleri etkisiz hale getirmek suretiyle bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Dut ayrıca antosiyanin, flavonoidler, lutein, zea-ksantin, B karoten ve A karoten açısından oldukça zengindir.
Kuru Dutun besin değerleri;
Dut protein açısından oldukça zengindir. Ayrıca A,E,C ve K vitaminleri açısından oldukça zengin olan dut kurusu, magnezyum, demir, potasyum, fosfor ve lif içerir. Protein içeriği diğer meyvelere göre daha fazladır. Diyetlerde ara öğünlerde çok fazla miktarda olmayacak şekilde tercih edilebilir.
Dut kurusunun 100 gramında 336kcal kalori bulunmaktadır. Diyetlerde tüketmek için 1 çorba kaşığı yani 15 gram dut kurusu için 50.4 kalori olduğunu söyleyebiliriz.
Kuru Dutun faydaları nelerdir?
Kuru Dut doğal bir antibiyotiktir; Dutun bol miktarda içerdiği besinler genel sağlığımızı korumaya yardımcı olur. Demir, kalsiyum, B1, B2 ve C vitamini açısından kuru dut oldukça zengindir. İçerdiği zengin vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklığı güçlendirir. Ateş düşürücü etkisinin olmasının yanı sıra vücutta doğal antibiyotik etkisi yaratır.
Kanser oluşumunu engeller; Dutun içerdiği farklı antoksidanlar özellikle kanser vakarlarının azalmasına yardımcı olur ve kanser hastalığına yakalanma riskini azaltır. Yüksek seviyede içerdiği antioksidanlar yardımıyla prostatda kanser hücrelerinin yerleşmesine izin vermez ve tümörlerin oluşmasını engelleyebilir.
Kanı temizler; Çin tıbbında dut genelde kan ve kan ile alakalı hastalıkların ve sorunların tedavisi için yaygın olarak kullanılmaktadır. Dutun kan dolaşımını arttırması yanında kanı temizleyici özelliği olduğuna inanılır. Bu yüzden özellikle sigara ve alkol tüketen kişilerin düzenli olarak tüketmeleri önerilmektedir. Dutun kanı temizlemesinin ayrıca damar ve kalp sağlığına dolaylı faydası vardır.
Kanın pıhtılaşmasını engeller; Kan dolaşımını arttırmak için kan basıncının sağlıklı seviyede akmasına yardımcı olur. Bu durumda kan pıhtılaşmasını engeller. Bu durum ayrıca dutun kalp sağlığını korumasına yardımcı olur. Dut ayrıca zengin miktarda demir içerdiği için kansızlık sorunlarını giderebilir. Bu özelliğinden dolayı, birçok açıdan kanın pıhtılaşmasına neden olan unsurları ortadan kaldırır.
Soğuk algınlığı ve grip gibi rahatsızlıkları önler; Dut bağışıklık sistemini güçlendiren doğal bir besin kaynağıdır. Bol miktarda içerdiği C vitamini ve flavonoidler grip, soğuk algınlığı, öksürük gibi sorunların ortadan kalkmasına yardımcı olur. Bunun dışında dutun kronik hepatit ve gastrit hastalıklarına iyi geldiği düşünülmektedir
Karaciğer ve böbrek hastalıklarını engeller; Dutun en önemli özelliklerinden bir tanesi de karaciğer ve böbrek organlarının sağlığını korumasıdır. Dut karaciğeri ve böbrekleri toksinlerden temizler ve aşırı yorulmalarını engeller. Bu özelliği aynı zamanda kan sağlığı için önemlidir. Buradan anlaşılacağı gibi, kani böbrek, karaciğer, kalp ve damar birbirine bağlı olan bu çok önemli organ silsislesinde hayati derecede sağlığıma katkıda bulunur.
Kalp sağlığını ciddi oranda korur; Dutun kalp sağlığı için hayati önem taşıdığını söylemek abartı olmaz. Özellikle kan sağlığını koruması ve kanı temizleyici özelliğinin olması damar sağlığı için önemlidir. Sağlıklı kan haliyle damarların da sağlıklı kalmasına yardımcı olmaktadır. Bu durum kalp sağlığını direkt etkilemektedir. Damarların tıkanık olmaması ve kanın akışının sağlıklı olması kalbi yormaz. Bunun dışında damarların tıkanmasına neden olan kötü kolesterol seviyesini düzenleyebilen dut, kalp krizi riskini azaltır ve aynı zamanda felç riskini önleyebilir.
Kolesterol seviyesini dengeler; Düzenli dut tüketimi kolesterol seviyesini sağlıklı seviyede tutmaya yardımcı olabilir. Fakat aşırı tüketimi ters tepkiye neden olabilmektedir. Bu yüzden orantılı tüketilmesi gerekir.
Kan şekerinin sağlıklı bir seviyede tutulmasını sağlar; Dut diyabet hastalı için kan şekerinin sağlıklı bir seviyede tutulmasına yardımcı olur. Dutun kan şekerini sağlıklı seviyede tutmasına yardımcı olan flavonoid açısından zengin olduğu düşünülmektedir. Bu yüzden dolayı şeker seviyesi ve diyabetik hastalarda komplikasyon önlemek için son derece etkilidir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir; Dut iç salgı seviyesini arttırarak bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olabilir. Bu ayrıca vücudun sıvı tüketimini teşvik eder.. Ayrıca dehidratasyondan muzdarip insanlara yardımcı olur. Vücudunda sıvı eksikliği sorunları olan kişiler düzenli olarak dut tüketmelidirler.
Göz sağlığında ciddi bir rol oynar; Dut suyunun görmeyi geliştirdiği düşünülür. Dut suyunun özellikle uzun süre bilgisayar başında kalan kişilerin düzenli olarak tüketmeleri gerekir. Çünkü uzun süre radyasyona maruz kalan gözler ayrıca çok yorulur. Bol miktarda A vitamini içeren dut, göz yorgunluğunun giderilmesine ve bilgisayarın verdiği tahribatın ortadan kalkmasına yardımcı olur.. Aynı zamanda görme kaybı ve retina dejenerasyonuna neden serbest radikallere karşı gözleri korur.
Dut ameliyat olan hastalar için son derece faydalı bir besin kaynağıdır; Kan dolaşımının artmasına yardımcı olur, enfeksiyon başlangıcını engelleyebilir. Bunun dışında doğumdan sonra da iyileşmeyi hızlandırabilir. Ameliyat sonrası iyileşme sürecinin hızlanmasına katkıda bulunur.
Cilt sağlığına fayda sağlar; Dut cildin gençleşmesini ve nemlenmesini sağlamanın dışında cildin temizlenmesini sağlar. Dut yaprakları cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Aşırı kuru ciltler için zeytinyağı ile dut yaprağını karıştırıp sorunun kökünden halledilmesine ciddi anlamda katkıda bulunacaktır.
Saç sağlığına fayda sağlar; Cilt sağlığı için faydalı olan neredeyse bütün besinler genelde saç sağlığı için de faydalıdır. Dutun antioksidan özelliği saç sağlığının korunmasına da yardımcı olur. Dutun kaynatılarak elde edilen suyu ile saçların yıkanması saç köklerinin sağlamlaşmasına ve dökülme sorunun ortadan kalkmasına yardımcı olabilir. Bu uygulama yanı zamanda saç derisi sağlığının korunmasını sağlar. Kepek sorunu olanlar da bu uygulamayı yapabilirler. Bunun dışında dut yaprakları da kaynatılarak saçlara uygulanabilir. Duy yaprağı suyuna ayrıca limon katılarak uygulanması daha etkili sonuçlar alınmasına yardımcı olabilir.
Kızarıklıklara iyi gelir ve vücuttaki şişliği de indirir.
Tayland Khon Kaen Üniversitesinin yaptığı bir araştırmada dut kurusunun beyni koruduğu, beyin fonksiyonlarını güçlendirdiği ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda hafızayı da güçlendirir.
Aç karnına tüketilirse bağırsaklarda bulunan kurtların düşürülmesine fayda sağlar.
Diş eti rahatsızlıklarına da iyi gelir.
Doğal bir ateş düşürücüdür.
Damar sertliğini önlemeye yardım eder.
Egzama hastalığının tedavisinde kullanılır. Dut kurusu ile hazırlanan kür egzama olan bölgeleri iyileştirir.
Solunum yolu hastalıklarına iyi gelir. Özellikle boğaz iltihabı, bademcik iltihabı ve öksürüğe iyi gelir.
İçerdiği yüksek C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı korur.
Kuru dut hangi şekilde tüketilirse tüketilsin kan yapımına ciddi anlamda katkıda bulunur ve anemi hastalığına engel olur.
Kuru dutların kaynatılarak suyunun içilmesi ağız sağlığının korunmasına yardımcı olabilir, saçlara uygulandığında saç sağlığını korur, aynı şekilde bu su ile cilt yıkandığında, cildi temizler ve besler.
Vücuda güç ve enerji verir. Ayrıca iştahı arttırır.
Kuru Dutun zararları nelerdir?
Dutun sağlık açısından farklı nedenlerden kaynaklanan bazı yan etkileri ve zararları da vardır. Bunun en önemli nedeni kişilerin bünyeleri olabilmekle birlikte bazı hastalıklarla mücadele eden insanlar için de farklı sonuçlara neden olabiliyor.
Kan Şekeri Etkileri: Amerikan Diyabet Derneği (ADA) 20 insan üzerinde bir laboratuvar çalışması yaptı. 20 kişiden onu II derece diyabet hastası diğer 10 kişi ise sağlıklı insanlardan oluştur. Araştırma sonucunda dutun bütün hastalarda glikoz düzeyini düşürdüğü gözlemlendi. Bu araştırma sonucuna göre bazı sağlık uzmanları durun kan şekerini düşürdüğünü savunmaktadır.
Cilt Kanseri Riski: Dutun cilt sağlığına katkılarını anlatmıştık. Fakat 2010 yılında Fransız bilim adamlarının hayvanalar üzerinde yaptıkları deneylerde hidrokinon olarak adlandırılan içeriğin cilt kanserine neden olduğu iddia edilmektedir. Bu yüzden bazı sağlık uzmanları dut ürünlerinin cilde uygulanması noktasında bazı çekinceleri olduğunu söylemek mümkündür.
Kemoterapiyi Olumsuz Etkileme: Tokyo, Nihon Üniversitesi’nden araştırmacılar dut köklerinden ve kabuğundan alınan özün lösemi hücrelerini tetiklediğini gözlemlemişlerdir. Bu araştırma sonuçlarına göre, bazı uzmanlar kemoterapi tedavisi gören hastaların dut tüketiminden uzak durmalarını tavsiye etmektedirler.
Karbonhidart Emilimi: Dutun özelliği karbonhidart emilimini engellemektedir.
Düşük Kan Şekeri Sorunu: Dutun kan şekerini düşürdüğü düşünülmektedir ve bu hipoglisemiye yol açabilir. Bu durum açlık, baş ağrısı, bulanık görme, aşırı terleme, baş dönmesi, konfüzyon, ve titreme gibi sorunlara neden olabilir. Bu yüzden dut tüketimine itina gösterilmelidir.
Dutun Böbreklere Etkileri: Dut potasyum açısından etkili bir kaynaktır. Bu yüzden böbrek hastaları ve safra kesesi sorunları yaşayan kişilerde komplikasyonlara neden olabilmektedir. Potasyum sağlık açısından hayati önem taşır ama böbrek hastaları ve safra kesesi hastalığından dolayı tedavi gören kişilerde sorunu iyice arttırır. Böbrek taşı sorunu olan kişilerde dut ve dutla alakalı besinlerden uzak durmaları önerilir.
Egzamaya karşı kuru dut karışımı;
Hazırlanışı;
3-4 yemek kaşığı kuru dut
Yarım litre su
Geniş bir tencereye yarım litre klorsuz suyu ekleyerek kaynatın. Kaynayınca içine üç-dört yemek kaşığı beyaz dut kurusu koyun. Kısık ateşte altı dakika kadar kaynatın. Kaynadıktan sonra ılımaya bırakın. El dayanacak sıcaklığa geldiğinde ellerinizi veya ayaklarınızı içine daldırın. On beş dakika kadar bekletin. Su seviyesi tam ulaşmayan bölgelere kaşık yardımıyla alınıp üzerine dökebilirsiniz. On beş dakika dolunca çıkarılan uzuvlar bir saat yıkanmamalıdır. Sonrada sadece su ile durulayın. Kür bir gün yapıp bir gün ara verilerek kullanılmalıdır. Beşinci uygulamadan sonra da bir iyileşme belirtisi yoksa kesilmelidir. Egzamanın yüzlerce çeşidi vardır ve bazı durumlarda işe yaramaya bilir. Bu gibi bir durumla karşılaştığınızda doktorunuza görünmenizi tavsiye ederiz.
Kandaki iltihaba karşı kuru dut kürü;
Hazırlanışı;
Yarım litre su
Bir avuç dut kurusu
Kandaki iltihap (CRP) yüksekse düşürülmesinde mükemmel bir destekleyicidir. Yarım litre kaynamakta olan klorsuz suyun içerisine bir avuç dolusu beyaz dut kurusu atın ve altı dakika kısık ateşte kaynatmaya devam etsin. Ilıyınca süzün, yarısı sabah aç karnına, diğer yarısını akşam aç karnına için. Her gün taze hazırlanmalıdır. Yirmi beş gün kadar uygulanmalıdır.
BEYAZ DUT KURUSU KÜRÜ
Beyaz dut doğal antibiyotik olarak bilinen meyveler arasında yer almaktadır. Hem tazesi hem de kurusu severek tüketilir. Beyaz dutun dalından koparılıp bekletilmeden yenilmesi makbuldür. Çünkü dut, dalından koparıldıktan kısa bir süre sonra hem görüntüsü hem de içeriğindeki bazı etkin maddeler değişime uğramaktadır. Dut meyvesinin yanı sıra yapraklarının da iltihaplı hastalıklarda eskiden beri kullanıldığı bilinmektedir.
Yarım litre kaynamakta olan suyun içerisine bir avuç beyaz dut kurusu konulur ve kısık ateşte altı dakika kaynatılır. Elinizi yakmayacak derecede sıcaklığa gelince egzamalı eller kabın içerisine konulur ve en az on dakika bekletilir. Bir saat boyunca eller yıkanmamalı. Bir saat sonra eller suyla durulanır. Haftada üç kez bu kür uygulanır. Ellerinizi koyduğunuz kabın soğumamasına dikkat ediniz. Ellerinizi yakmayacak sıcaklıkta, ılıktan biraz daha sıcak olmalı.
Beyaz dutun kandaki iltihabın giderilmesinde de destekleyici olduğunu dile getiriyor. Dut kürü, kanda yüksek çıkan CRP değerinin düşürülmesine yardımcı olmaktadır. Yarım litre kaynamakta olan klorsuz suyun içerisine bir avuç dolusu (5-6 yemek kaşığı) beyaz dut kurusu atılır ve altı dakika boyunca kısık ateşte kaynatılır. Ilıyınca süzülür, yarısı sabah aç karnına, diğer yarısı akşam aç karnına içilir. Her seferinde taze hazırlanarak 25 gün uygulanır.
Not: Beyaz dut kurusu kürü, kan şekerini yükselteceğinden şeker hastaları için önerilmemektedir.