Rossiyskaya Gazeta'da bir makale kaleme alan Yevgeniy Şestakov, Beyaz Saray'ın INF'den çekileceğini açıklayarak Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın ölümü üzerindeki dikkati dağıtmaya çalıştığını ifade etti. Şestakov'a göre ayrıca, Trump'ın Suudi Arabistan'a yönelik tepkisinde Riyad'la imzaladıkları milyonlarca dolarlık anlaşmalar etkili.
'ŞAŞIRTICI BİR ŞEKİLDE AYNI DÖNEMDE'
Şestakov şu ifadeleri kullandı: "Trump'ın anlaşmadan çekileceklerini duyurması ile Suudi Arabistan'ın Kaşıkçı'nın İstanbul Konsolosluğu'nda öldüğünü kabul etmesi şaşırtıcı bir şekilde aynı döneme denk geldi.
İddiaya göre, ülkesine dönmeye ikna edilmeye çalışılan Kaşıkçı, duruma karşı çıktı ve sakinleştirilmeye çalışılırken ağzının kapatılması nedeniyle hayatını kaybetti. Riyad, Kaşıkçı'nın cesedine neler olduğuyla ilgili detaylı bilgi vermedi. Bu çerçevede 18 kişi gözaltına alındı.
Kaşıkçı'nın ölümünden, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın üst düzey danışmanlarından istihbarat yetkilisi General Ahmed el Assiri sorumlu tutuldu. Suudi yetkililer Assiri'nin, muhalif gazeteci Kaşıkçı'nın ülkesine döndürülmesine yönelik operasyonu kendi başına kararlaştırdığını ileri sürdü. Kraliyet Divanı Müsteşarı Suud bin Abdullah el-Kahtani'nin de bu plandan haberi vardı. Ancak Veliaht Prens ve Kral'ın konuyla ilgili bilgisi yoktu.
'RİYAD, ABD'NİN ‘PİŞMANLIK' YÖNTEMİNİ KULLANDI'
ABD Başkanı Donald Trump bu iddiaları doğrulayan ilk dünya liderlerinden oldu. Ancak burada küçük bir detayı da açıklamak gerek: Senaryolardan birine göre, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Suudi Arabistan'a geçtiğimiz günlerde yaptığı ziyarette Riyad'a Kraliyetin önde gelen isimlerinin yaptırım listesinden çıkarılması için Kaşıkçı cinayetini kabul etmelerini teklif etti. Nitekim ABD'nin ‘pişmanlık' yönteminde böyle bir yaklaşım var: ABD askerleri bombardıman gerçekleştirip Irak, Afganistan veya Suriye'de sivillerin ölümüne neden olduğunda hemen durumu kabul edip bir sonuca varma sözü veriyorlar, sonunda da kimseyi cezalandırmıyorlar. ABD'ye göre masum insanları öldürüp kamuoyu önünde pişmanlık duymak demokratik bir prosedür.
'SUUDİ ARABİSTAN GÜNAH KEÇİLERİNİ SEÇTİ'
Pompeo'nun ziyaretinden sonra Riyad da böyle bir yöntem seçti: Günah keçilerini seçip bu kişilerin yanlışlıkla Kaşıkçı'yı öldürdüğünü ileri sürdü. Bunun için Riyad'a 18 kişi gerekti, bu arada Suudi Arabistan da tüm düzeylerde olaya dahli olduğunu reddetti.
'TRUMP'IN TEPKİSİ PARAYLA İLGİLİ'
Diğer yandan Trump'ın bu kadar kolay şekilde Suudi Arabistan'ın önde gelen isimlerinin Kaşıkçı'nın ölümüyle alakası olmadığını kabul etmesi de kuşku yaratan bir durum. Trump'ın buradaki dış politika tepkisi parayla ilgili. Trump, kendisinden Riyad'ı cezalandırmasını isteyenlere karşı 110 milyar dolarlık silah anlaşmasını koruyacağı cevabını verdi. ABD Başkanı "450 milyar dolarlık anlaşmamız var. 110 milyar dolarlık da silah siparişi. Bence bu bir milyon istihdam demek" dedi.
TRUMP'A KARŞI ÇIKANLARA KARŞI BİR ARGÜMAN: İRAN'I DURDURACAĞIZ
Bu arada bu senaryoda ‘kişisel' bir unsur da mevcut. Trump'ın damadının Riyad'la yakın ilişkileri var ve Beyaz Saray'da Riyad'ın çıkarları yönünde lobicilik yapıyor. Trump'ı demokratik değerleri çiğnemekle suçlayanlar için de ‘Suudi Arabistan'la birlikte Ortadoğu'da İran'ı durduracağız' şeklinde başka bir argüman hazırlandı. Bu nedenle, Washington Post'a göre, Beyaz Saray Suudi Arabistan'a inanmamasına rağmen, Riyad'ın ‘Trump'la çevrili pişmanlığı büyük bir şevkle kabul edildi.
AVRUPA İHTİYATLI: İNANDIRICI DEĞİL
Avrupa ise Suudi Arabistan'ın açıklamalarına ihtiyatlı yaklaştı. Kanada Dışişleri Bakanı Kaşıkçı'nın ölümüyle ilgili açıklamaların ‘tutarsız' olduğunu belirtti. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da Riyad'a ‘inandırıcı açıklamalar yapma' tavsiyesi verdi. Burada ‘her şeye inanan' Trump'a açık bir ipucu veriliyor: Avrupa Suudi Arabistan'ın anlattıklarını ciddiye almak istemiyor. Danimarka Başbakanı Lars Lokke Rasmussen de ‘Suudi Arabistan'ın Kaşıkçı'nın ölümüyle ilgili tüm detayları anlatmadığını' söyledi.
Uzmanlara göre, Trump'ın INF'den çıkması Avrupa'daki güvenliği ciddi anlamda olumsuz etkiliyor ve Beyaz Saray, ‘Eski Dünya'nın bir süreliğine Suudi Arabistan'la ilgili olanları unutulmasını istiyor."