Programa Topçu’nun yanı sıra Kırgızistan’ın Ankara Büyükelçisi Kubaniçbek Omuraliyev, AK Parti Giresun Milletvekili ve Türkiye – Kırgızistan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı Sabri Öztürk, AK Parti Ordu Milletvekili ve YDD Genel Başkanı Metin Gündoğdu, ÇAKÜ Edebiyat Fak. Öğr. Üy. Prof. Dr. Abdulselam Arvas, Kırgızistan’ın Halk Şairi ve TÜRKSOY Temsilcisi Kojogelde Kuluev, Güvenlik Uzmanı Stratejist Abdullah Ağar, Türkiye’de eğitim gören yabancı öğrenciler, STK temsilcileri, basın mensupları ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Yerli Düşünce Derneği ve Kırgızistan Büyükelçiliğince Türk Tarih Kurumu Konferans Salonu'nda gerçekleştirilen anma programı saygı duruşu ve iki ülkenin milli marşlarının okunmasıyla başladı. Program, Kurmancan Datka’nın hayatını konu alan belgesel film gösterimiyle devam etti.
“Askeri dehası ve kahramanlığı ile de devrine damgasını vurmuş, sıra dışı bir kadın lider”
Programda bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu, Kurmancan Datka’nın sadece iyi silah kullanan bir komutan değil, stratejik öngörülü, başarılı bir diplomat olduğunun altını çizdi.
Altay Kraliçesi, bilge kadın Kurmancan Datka’nın vefatına kadar Kırgız halkına önderlik yaptığını belirten Topçu, “Milletinin özgürlüğü için mücadele etmiş, emperyal Rus Çarlığı ile yapılan savaşlarda, göstermiş olduğu diplomasi ve siyasi başarının yanında, askeri dehası ve kahramanlığı ile de devrine damgasını vurmuş, sıra dışı bir Türk-Kırgız kadın liderdir” dedi.
“O, kefenini başında taşıyan inanmış ve iman etmiş çilekeş Kırgız anası”
Kurmancan Datka’nın, sahip olduğu yüksek manevi gücü, ilmi, cesareti, zekası ve liyakati, devlet ve millet görevindeki isabetli kararları ile, sadece Kırgızistan için değil, bütün Türk ve İslam alemi için de önemli bir tarihi şahsiyet olduğunu belirten Topçu, “O, bütün dünya kadınlarına rol-modelimiz olarak gururla takdim edebileceğimiz büyük Türk ailesine mensup, kahraman Kırgız Kadını. O, kefenini başında taşıyan inanmış ve iman etmiş çilekeş ana, general, diplomat, siyasetçi ve mükemmel bir yöneticidir. Büyük atamız merhum Kurmancan Datka Anamızı rahmetle, kıvançla ve şükranla anıyorum. ruhu şad, mekanı cennet olsun” dedi.
“Datka, Türk dünyası için bulunmaz bir değerdir”
Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev ise, Kurmancan Datka’nın akıllı bir danışman ve diplomat olmasıyla Kırgızistan tarihindeki önemini belirterek, “Kırgız halkı, bağımsızlığına kavuştuktan sonra Kurmancan Datka ile ilgili önemli işler yapmaya başlamıştır. Mesela, onun hayatıyla ilgili 2002 yılında Kırgızca, İngilizce, Rusça ve Çince kitaplar yayımlanmıştır. 2011 yılında Kurmancan Datka’nın doğumunun 200. yıl dönümü ülke çapında kutlanmış ve hayatı hakkında belgesel film çekilmiştir. 2014 yılında çekilen tarihî filmin ise Kırgız halkının gelecek nesli için bir miras, Türk dünyası için bulunmaz bir hazine olduğundan şüphemiz yoktur” dedi. Datka gibi liderlerin Türkistan dünyasında bilinmesi gerektiğini vurgulayan Ömüraliyev, "Kurmancan Datka, 19'uncu asırda Rusya Çarlığının büyük baskısına maruz kaldı. Ancak, Kırgızların bağımsızlığı için oğlunu bile feda etmiştir. Datka, Türk dünyası için bulunmaz bir değerdir." diye konuştu.
“Kurmancan Datka da çok etkileyici bir lider”
TBMM Türkiye-Kırgızistan Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti Giresun Milletvekili Sabri Öztürk, Kurmancan Datka'nın Türkistan dünyası için önemli bir şahsiyet olduğuna dikkati çekti.
Datka'nın tanınmasına vesile olan programdan dolayı memnun olduğunu dile getiren Öztürk, "Türk destanlarında kadının çok önemli bir rolü var. Kadın sadece anne değil, kadın birleştiren, inşa eden, insanları bir araya getiren ve liderlik de eden bir figürdür. Bu anlamda Kurmancan Datka da çok etkileyici bir lider." Dedi.
“Datka, Rus Çarlığını anlaşma masasına oturmaya ikna etmiştir”
AK Parti Ordu Milletvekili ve Yerli Düşünce Derneği Genel Başkanı Metin Gündoğdu ise, yaşadığı döneme damgasını vuran Kurmancan Datka’nın halkı için elinden geleni yapmaktan çekinmeyen bir lider olduğuna dikkati çekerek, “ Kırgız halkının bitkin bir vaziyette olduğu zamanda, Kurmancan Datka siyasi dehası ve savaşçı ruhu ile kimsenin karşısına çıkmaya cesaret edemediği Rus Çarlığını anlaşma masasına oturmaya ikna etmiştir. Bu anlaşmayla Kırgız halkının artık rahat bir nefes almasını sağlamıştır. Kurmancan Datka imzaladığı anlaşmayla ülkesini tam 30 yıl boyunca yönetmiştir” dedi.
Protokol konuşmalarının ardından ÇAKÜ Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdulselam Arvas, dünya tarihinde lider kadınlar, Türk tarihinde lider kadınlar, Kurmancan Datka’nın hayatı, özellikleri ve liderliğini konu alan bir konferans verdi.
Programın sonunda, AK Parti Giresun Milletvekili ve Türkiye – Kırgızistan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı Sabri Öztürk’e, Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev’e, ÇAKÜ Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdulselam Arvas’a, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) adına TRT Kamu Kordinasyon Müşaviri Nizam Şahin’e, Türkmeneli Tv adına Türkmeneli Tv Ankara Müdürü Hanefi Uzunçam’a, İhlas Haber Ajansı (İHA) adına TGRT Haber Kamera Şefi Abdulaziz Turan’a plaket takdim edildi.