Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2014 yılında 6 milyon 192 bin 962 kişi iken son beş yılda %21,9 artarak 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2014 yılında %8,0 iken, 2019 yılında %9,1'e yükseldi. Yaşlı nüfusun 2019 yılında %44,2'sini erkek nüfus, %55,8'ini kadın nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,2, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü.
YAŞLI NÜFUSUN %62,8'İNİN 65-74 YAŞ GRUBUNDA YER ALDIĞI GÖRÜLDÜ Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun %60,9'unun 65-74 yaş grubunda, %31,4'ünün 75-84 yaş grubunda ve %7,7'sinin 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2019 yılında %62,8'inin 65-74 yaş grubunda, %28,2'sinin 75-84 yaş grubunda ve %9,1'inin 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görüldü.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISI DEĞİŞTİ Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %10'u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesidir. Türkiye'de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösterdi.
Küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan "demografik dönüşüm" sürecinde olan Türkiye'de, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte sağlık alanında kaydedilen gelişmeler, yaşam standardının, refah düzeyinin ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artması ile nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Çocuk ve gençlerin nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak oldukça fazla.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN ORTANCA YAŞI YÜKSELDİ Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2014 yılında 30,7 iken 2019 yılında 32,4 oldu. Ortanca yaş 2019 yılında erkeklerde 31,7, kadınlarda 33,1 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına göre, ortanca yaşın 2023 yılında 33,5, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI 2019 YILINDA %13,4 OLDU Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2014 yılında %11,8 iken bu oran 2019 yılında %13,4'e yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2023 yılında %15,2, 2030 yılında %19,6, 2040 yılında %25,3, 2060 yılında %37,5 ve 2080 yılında %43,6 olacağı öngörüldü.
TÜRKİYE, YAŞLI NÜFUS ORANINA GÖRE SIRALAMADA 167 ÜLKE ARASINDA 66. SIRADA YER ALDI Nüfus tahminlerine göre 2019 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 604 milyon 656 bin 633 kişi, yaşlı nüfusun ise 703 milyon 711 bin 487 kişi olduğu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun %9,3'ünü yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %34,1 ile Monako, %28,8 ile Japonya ve %22,7 ile Almanya oldu. Türkiye, 167 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
BİR BİREY 65 YAŞINA ULAŞTIĞINDA YAŞAMASI BEKLENEN ÖMÜR ORTALAMA 17,9 YIL OLDU Hayat Tabloları, 2016-2018 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 78,3 yıl, erkekler için 75,6 yıl ve kadınlar için 81,0 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,4 yıl oldu.
Türkiye'de 65 yaşına ulaşan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 17,9 yıl oldu. Erkekler için bu sürenin 16,2 yıl, kadınlar için 19,4 yıl olduğu gözlendi. Diğer bir ifade ile 65 yaşına ulaşan kadınların erkeklerden ortalama 3,2 yıl daha fazla yaşayacağı tahmin edildi. Beklenen yaşam süresi 75 yaşında 10,9 yıl iken 85 yaşında 5,9 yıl oldu.
YAKLAŞIK HER 4 HANEDEN BİRİNDE EN AZ BİR YAŞLI FERT BULUNDUĞU GÖRÜLDÜ Türkiye'de 2019 yılında toplam 24 milyon bin 940 haneden 5 milyon 629 bin 421'inde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Diğer bir ifadeyle, hanelerin %23,5'inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü.
TÜRKİYE'DE 1 MİLYON 373 BİN 521 YAŞLININ TEK BAŞINA YAŞADIĞI GÖRÜLDÜ En az bir yaşlı fert bulunan 5 milyon 629 bin 421 hanenin 1 milyon 373 bin 521'ini tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin %75,7'sini yaşlı kadınlar, %24,3'ünü ise yaşlı erkekler oluşturdu.
YAŞLI NÜFUS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL SİNOP OLDU Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2019 yılında %18,8 ile Sinop oldu. Bu ili %17,7 ile Kastamonu, %16,2 ile Artvin ve Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,3 ile Şırnak oldu. Bu ili %3,4 ile Hakkari, %3,9 ile Şanlıurfa izledi.
TÜRKİYE'DE 100 YAŞ VE ÜZERİNDE 5 BİN 567 YAŞLI OLDUĞU GÖRÜLDÜ Yaşlı nüfusun %0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2019 yılında 5 bin 567 oldu. Türkiye'de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 763 kişi ile İstanbul, 275 kişi ile Ankara ve 242 kişi ile Giresun iken en az yaşlıya sahip ilk üç il ise sırasıyla 5 kişi ile Bayburt, 6 kişi ile Ardahan ve Karaman oldu.
EĞİTİMLİ YAŞLI NÜFUS ORANI ARTTI Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı, 2014 yılında %22,9 iken 2018 yılında %18,3'e düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranının, 2018 yılında yaşlı erkeklerin oranından 4,5 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı %27,9 iken yaşlı erkeklerin oranı %6,1 oldu.
Eğitim durumuna göre yaşlı nüfus incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun %42,1'i ilkokul mezunu, %5,0'ı ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu, %5,2'si lise veya dengi okul mezunu, %5,1'i yükseköğretim mezunu iken 2018 yılında ilkokul mezunu olanların oranı %45,0'a, ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı %6,5'e, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı %6,8'e, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise %6,6'ya yükseldi.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI KADINLARIN ORANI, EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI ERKEKLERİN ORANININ 4 KATI OLDU Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2019 yılında %1,2'sinin hiç evlenmemiş, %83,7'sinin resmi nikahla evli, %3,3'ünün boşanmış, %11,9'unun eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun %2,6'sının hiç evlenmemiş, %45,4'ünün resmi nikahla evli, %3,7'sinin boşanmış, %48,3'ünün ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
TÜİK AÇIKLADI! İŞTE TÜRKİYE'DEKİ YAŞLI SAYISIYAŞLI NÜFUSUN YOKSULLUK ORANI %16,4 OLDU Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60'ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2014 yılında Türkiye geneli için %21,8 iken 2018 yılında %21,2 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2014 yılında %18,3 iken 2018 yılında %16,4 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yoksul yaşlı erkek nüfus oranı 2014 yılında %18,3 iken 2018 yılında %14,4 oldu. Yoksul yaşlı kadın nüfus oranı ise 2014 yılında %18,2 iken 2018 yılında %17,9 oldu.
YAŞLI NÜFUSUN İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI %12,5 OLDU Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, işgücüne katılma oranı 2014 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus için %50,5 iken 2018 yılında %53,2'ye yükseldi. Bu oran yaşlı nüfus için 2014 yılında %11,5 iken 2018 yılında %12,5 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, yaşlı erkek nüfusta 2018 yılında %20,9 iken yaşlı kadın nüfusta %5,9 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2014 yılında %2,1 iken 2018 yılında %2,7 olduğu görüldü.
ÇALIŞAN YAŞLI NÜFUSUN %65,5'İ TARIM SEKTÖRÜNDE YER ALDI Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2018 yılında yaşlı nüfusun %65,5'inin tarım, %27,3'ünün hizmetler, %4,7'sinin sanayi, %2,5'inin ise inşaat sektöründe yer aldığı görüldü.
YAŞLILAR EN FAZLA DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN HAYATINI KAYBETTİ Ölüm nedeni istatistiklerine göre, 2018 yılında ölen yaşlıların %43,8'i dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada %16,5 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise %14,8 ile solunum sistemi hastalıkları takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arası en önemli farkın iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde olduğu görüldü. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı kadınların oranının yaklaşık iki katı oldu. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı %21,3 iken yaşlı kadınların oranı %11,6 oldu.
ALZHEİMER HASTALIĞINDAN ÖLEN YAŞLILARIN ORANI ARTTI Ölüm nedeni istatistiklerine göre, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2014 yılında 10 bin 236 iken 2018 yılında 13 bin 767'ye yükseldi. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2014 yılında %3,9 iken bu oran 2018 yılında %4,6'ya yükseldi.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete göre incelendiğinde, her iki cinsiyette de artış olduğu görüldü. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2014 yılında erkeklerde %3,1, kadınlarda %4,6 iken bu oranlar 2018 yılında erkeklerde %3,5'e, kadınlarda ise %5,7'ye yükseldi.
MUTLU OLDUĞUNU BEYAN EDEN YAŞLI BİREYLERİN ORANI %58,6 OLDU Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, mutlu olduğunu beyan eden 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerin oranı 2019 yılında %52,4 iken bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki bireyler için %58,6 oldu. Yaşlı bireylerin genel mutluluk düzeyi cinsiyete göre incelendiğinde, 2019 yılında erkeklerin %56,9'u, kadınların ise %59,9'u mutlu olduğunu beyan etti.
YAŞLI BİREYLERİN MUTLULUK KAYNAĞI %71,4 İLE AİLELERİ OLDU Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, yaşlı bireylerin 2014 yılında en önemli mutluluk kaynağı %71,4 ile aileleri, %14,7 ile çocukları, %6,4 ile eşleri, %4,1 ile torunları iken 2019 yılında %71,4 ile aileleri, %13,7 ile çocukları, %4,9 ile torunları ve %4,7 ile eşleri oldu.
İNTERNET KULLANAN YAŞLI BİREYLERİN ORANI 4 KAT ARTTI Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, İnternet kullanan 65-74 yaş grubundaki bireylerin oranı 2014 yılında %5,0 iken bu oran 2019 yılında %19,8'e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2019 yılında %25,3 iken yaşlı kadınların oranı %15,0 oldu.