Kıdem tazminatı nasıl alınır? Tazminat alabilmek için kaç yıl çalışmak gerekiyor? Kimler Kıdem tazminatı alabilir? Kıdem tazminatı hakkında merak edilenler haberimizde...
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Kıdem tazminatı nedir sorusunun yanıtı sosyal medyada en çok aranan oldu. Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunu gereğince işçiye ödemekle yükümlü olduğu olduğu bir tazminat şeklidir. Ancak kendi isteğiyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Sözleşmenin feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde ödenir.
KIDEM TAZMİNATI ALABİLMEK İÇİN KAÇ YIL ÇALIŞMIŞ OLMAK GEREKİR?
Bir işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmesi için aynı işyerinde veya aynı işverene bağlı değişik işyerlerinde en az bir yıllık çalışma süresi olmalıdır.
KİMLER KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için çalıştığınız işyerindeki hizmet süresinin en az bir yıl olması ve işveren tarafından işten çıkarılmış olmanız gerekir. Kendi isteğinizle işten ayrılırsanız kıdem tazminatı alamazsınız. Ancak, erkekler askerlik hizmeti için ve kadınlar da evlilik nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa, tazminata hak kazanıyor. Ayrıca, emeklilik için gerekli süreyi ve prim ödeme gün sayısını doldurmuşsanız kendi isteğinizle işten ayrılırsanız dahi kıdem tazminatı alabilirsiniz.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE KADAR?
2018 yılı ile birlikte asgari ücrete yapılan zamdan sonra çalışanların alacakları kıdem tazminat tavanları da değişti. 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan tutarı 5.001,76 TL oldu
Ocak ayı ile birlikte çalışanlara uygulanacak asgari ücret brüt 2.029 lira net ücret ise 1.603 lira olarak belirlendi. Asgari ücretteki bu artış birçok konuda yapılan hesaplamaları da değiştirmiş oldu. Bunlardan birisi de çalışanların alacakları yıllık kıdem tazminatı miktarları.
Çalışanların işten ayrıldıklarında alacakları kıdem tazminatı hesaplanırken her yıl değişen bir tavan miktar uygulanıyor. Çalışanın maaşı ne olursa olsun tazminat hesaplanmasında en üst rakam olarak belirlenen bu miktar uygulanıyor. 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan tutarı 5.001,76 TL olarak belirlendi. Yani bir işçinin maaşı 10 bin lira bile olsa kıdem tazminatı hesaplanırken bu miktar dikkate alınacak. Bu miktarı her yıl Maliye Bakanlığı memur maaş katsayılarına göre belirliyor.
Bu yıl için memur maaş aylık katsayısı 0.108550 olarak belirlendi.
Taban aylık katsayısı 1.699121, yan ödeme katsayısı da 0,034424 oldu.
Kıdem tazminatı tavan tutarı, devlet memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemiyor. Burada dikkate alınan en yüksek devlet memuru katsayısı olarak Başbakanlık Müsteşarının ücreti dikkate alınıyor. Buradan yapılan hesaplamalarla da bu yıl için belirlenen rakam 5.001,76 TL oldu.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIYOR?
Çalışana; her bir yıl için, 30 günlük (aylık brüt ücret) tazminat ödeniyor. Toplam tazminat tutarı da, çalışanın son aldığı aylık brüt ücretin, o işyerinde çalıştığı yıl süresi ile çarpılması ile bulunuyor. Örneğin, çalıştığınız işyerinde son aldığınız brüt ücret 3 bin 500 liraysa, ve işyerinde 5 yıldır çalışıyorsanız ve işten çıkartıldıysanız; kıdeminiz 17 bin 500 bin lira tutuyor. Ücretin içinde yer alan; yol yardımı, yemek, ikramiye, prim gibi tüm ödemeler de tazminat hesabına katılıyor.
Kıdem tazminatından vergi olarak sadece "damga vergisi" kesilir. Ayrıca kıdem tazminatı hesaplaması aylık brüt tutar üzerinden hesaplanır ve aylık brüt tutarının tavan sınırı vardır. 2018 yılı için kıdem tazminatı tavanı 5.001,76 TL'dir. Yani kıdem tazminatı hesaplamasında 2018 yılı için en fazla 5.001,76 TL üzerinden hesaplama yapılabilir
İHBAR TAZMİNATI NEDİR?
İş Kanunu'nun 17. Maddesinde düzenlenen ihbar süresi, işçi veya işverenin birbirine önceden haber vermesi gereken süreye verilen isimdir. Gerekli bildirimi yapmadan işçinin çıkması ya da işverenin çıkartması durumunda ödediği bedele de ihbar tazminatı denir.
İŞÇİNİN ÇALIŞTIĞI SÜREYE GÖRE İHBAR SÜRESİ
u2013 6 aydan az: 2 hafta, 2 haftalık brüt ücret/14 Gün
u2013 6 ay-1,5 yıl arası: 4 hafta, 4 haftalık brüt ücret/28 Gün
u2013 1,5 yıl-3 yıl arası: 6 hafta, 6 haftalık brüt ücret/42 Gün
u2013 3 yıl ve üzeri: 8 hafta, 8 haftalık brüt ücret/56 Gün
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İhbar tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanır ve kıdem tazminatında olduğu gibi tavan ücret bulunmaz. Ayrıca ihbar tazminatı hesaplamalarında gelir ve damga vergisi kesintisi yapılır.
İhbar Tazminatı Örnek Hesaplama:
Bildirim tarihinde (ihbar süresi başlamadan) işten çıkarılan bir kişi 2.500 TL brüt maaş alsın ve aynı yıl içerisinde 7 ay çalışmış olsun. Bu durumda hesaplama şöyle yapılır:
Günlük Brüt Ücret: 2.500 TL / 30 gün = 75,00 TL
7 ay çalışmış kişinin ihbar süresi: 28 gün
Brüt ihbar tazminatı: 75,00 * 28 = 2.100,00 TL
Gelir vergisi kesintisi: 2.100,00 * % 20 = 420,00 TL
Damga vergisi Kesintisi: 2.100,00 TL * 0,00759 = 15,93
Kesintiler toplamı: 420,00 + 15,93 = 435,93 TL
Net ihbar tazminatı: 2.100,00 TL u2013 435,93 TL = 1.664,07 TL
Not: Toplam brüt ücret yıl içerisinde 30.000 TL olduğu için % 20 vergi dilimi uygulanmıştır. İLGİLİ HABERResmi tatil mesai hesaplama nasıl yapılır? Resmi tatil mesai hesaplama nasıl yapılır?
2018 VERGİ DİLİMLERİ
14.800 TL'ye kadar: % 15
14.800 TL-34.000 TL arası: % 20 (14.800 TL'ye kadar % 15 uygulanacak)
34.000 TL-80.000 TL arası: % 27 (14.800 TL'ye kadar % 15, 14.800 TL-34.000 TL arası % 20 uygulanacak)
80.000 TL üzeri: % 35 (14.800 TL'ye kadar % 15, 14.800 TL-34.000 TL arası % 20, 34.000 TL-80.000 TL arası % 27 uygulanacak)