Kerevizin mevsimi geldi. Kereviz tezgahlarda yerini almaya başladı. Faydaları saymakla bitmeyen kereviz nasıl tüketilir? İşte kerevizin faydaları ve kerevizli tarifler...
Kereviz, pek çok ülke mutfağında yaygın kullanılan şifalı bir sebzedir. Güçlü bir antioksidan ve iltihap giderici olan kereviz, kan basıncını (hipertansiyon) ve kolesterol düzeylerini dengelemeye yardımcı olurken sindirim sistemini rahatlatır. Pankreas ve meme kanserine karşı koruyucu bileşikler içeren kerevizde vücut için önemli olan elektrolitler bulunur. Dehidrasyonu önleyen bir bitki olan kereviz ayrıca etkili bir ödem gidericidir. İyi bir lif kaynağı olduğu için kilo vermeye yardımcı olur. Kerevizin kökleri yemeklerde, yaprakları çorba veya et sularında ve sapları salatada kullanılabilir. Tohumları da baharat olarak tüketilebilir. Ayrıca, suyu, çayı veya konsantre hapı yapılabilir.
Kereviz nedir? Kereviz, yaygın kullanılan şifalı bitkilerden biridir; kan sulandırıcı ve antioksidan özellikleri vardır. Etkili bir iltihap giderici olan kereviz, alkali bir sebzedir ve asitli gıdaları nötralize eder. Anavatanı Doğu Akdeniz olan ve ılıman iklimlerde yetişen maydanozgiller ailesinden olan kerevizin boyu 2 metreye kadar uzayabilir. İki yıllık bir bitki olan kerevizin krem veya beyaz rengi çiçekleri 3 ila 6 mm çapındadır. Oldukça büyük olan meyvesi, patatese benzer ve birçok yemek türünde kullanılabilir. Kerevizin bilinen 20 kadar alttürü mevcuttur.
Kerevizin içerdiği besinler ve vitaminler Kereviz A,C, E ve K Vitamini, folat (folik asit), piridoksin (B6), potasyum, pantotenik asit (B5), manganez, riboflavin, kalsiyum, fosfor gibi vitamin ve mineraller içerir. Ayrıca bol miktarda lif, beta-karoten, flavanoid ve çok miktarda antioksidan bileşik ve enzim içerir.
Kereviz çok zengin bir vitamin ve mineral kaynağıdır
Kerevizin faydaları nelerdir? Kötü ve yüksek kolesterolü önler Kerevizin kandaki kolesterol miktarını dengeler ve tansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olur. Kerevizde bulunan fitalid, kandaki stres hormonunu azaltır, damarları gevşetip kan dolaşımını rahatlatır ve kolesterolü düşürür. Tansiyon ilaçlarının kandaki sodyum ve potasyum dengesini bozma gibi yan etkileri olabilir. Kereviz bu yan etkileri göstermeden kan basıncını düşürür ve beyne kan akışını hızlandırır.
İltihaplanmaya karşı vücudu korur Kereviz ve tohumu, içeriğinde bulunan antioksidanlar sayesinde vücudu iltihaplanmaya karşı korur. Ayrıca vücuttaki iltihaplanmayla bağlantılı kanser, kalp hastalığı, romatoid artrit ve benzeri kronik hastalıklara karşı da koruyucudur. Eklem ağrılarından, akciğer enfeksiyonlarından, astım veya akneden şikâyetçiyseniz, kerevizi tüketmeniz faydalı olacaktır.
Sindirim sistemine iyi gelir Kereviz yüksek su ve lif içeriği sayesinde sindirim sistemini destekler. Yüksek su içeriği çözünmeyen lifle birleştiğinde, bağırsakları yumuşatır. Kereviz tohumu, idrar söktürücü etkisi olan ve vücudun detoksuna yardımcı olan NBP olarak bilinen bir bileşik içerir. Bu bileşik sindirim sistemi ve üreme organlarındaki bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede faydalıdır ve hatta üreme organları üzerindeki kistleri önlemeye yardımcı olabilir.
Kalp damar hastalıklarına karşı koruyucudur Kerevizin antioksidan ve iltihap önleyici özellikleri kandaki oksidatif stresi ve iltihaplanmayı önleyerek ateroskleroz ve kardiyovasküler hastalıkları önlenmesine yardımcı olur. Kerevizde bulunan fenolik maddeler sinir sistemi üzerinde etkisi aracılığıyla kan damarlarımızı çevreleyen düz kasların gevşemesine ve kan basıncının düşmesine izin verir. Ayrıca içeriğindeki potasyum, kalp atış hızını ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur.
Kanserden korunmaya yardımcı olur Araştırmalar, kerevizde bulunan luteolinin pankreas kanseri hücrelerinin büyümesini engellediğini ve meme kanseri oluşumunu geciktirdiğini göstermektedir. Kerevizde bulunan apigenin denen bileşik, kanser hücrelerini engellemektedir. Kereviz, kronik oksidatif stres ve iltihaplanmaya karşı koruyucu etkisi ile birçok kanser türünü önler.
Kereviz pek çok hastalığın gelişmesini engeller
Mideyi korur Hayvanlarla yapılan çalışmalarda kerevizde bulunan apium molekülünün mide zarını iyileştirdiği ve mide salgılarını modüle ettiği gözlenmiştir. Kerevizin tohum özlerinin mide iltihabının önlenmesinde ihtiyaç duyulan mukus seviyelerini arttırdığı ve salgılanan gastrit asit seviyelerini de kontrol altına aldığı düşünülmektedir.
Karaciğer sağlığını korur Araştırmalar, kereviz, hindiba ve arpa tozundan oluşan kolesterol diyetinin, karaciğer enzim fonksiyonu ve kötü yağ birikimi düzeylerinde iyileşme sağladığını göstermiştir. Ayrıca kerevize özel kokusunu veren fitalid maddesi karaciğeri korur. Siroza dönüşebilme riski olan Hepatit B ve C hastalarının kerevizi haftada en az bir kez tüketmeleri önerilir.
Gut ve osteoartrit ağrılarını azaltır Kereviz tohumu, osteoartrit ve gut hastalığı kaynaklı ağrıyı azaltabilir. Bu iki hastalığı taşıyan bireyler üzerinde yapılan araştırmaya göre, bazı bireylerde ağrıda yüzde 68’lik bir azalma gözlenmiştir. Bir süre sonra ağrı tamamen azalmış ve hiç bir yan etki bildirilmemiştir. Kereviz tohumu özü, fibromiyalji ve romatizma hastalarında da benzer ağrı kesici faydalar sağlamaktadır.
Diyabetliler için uygundur Kerevizde bulunan mineral ve vitaminler glisemik indekste düşüktür, yani kan şekerinizde yavaş ve sabit bir etkiye sahiptir. Glisemik indeks hangi besinlerin diyabetliler için daha uygun olduğunu gösteren, karbonhidratların kandaki glukoz düzeylerine olan etkisini ölçme sistemidir. Bu nedenle diyabet gelişimini önlemede faydalı bir sebzedir.
Cildi korur Kerevizin yaprakları antioksidandır, iyi bir A vitamini ve beta-karoten kaynağıdır. Sağlıklı mukoza, cildin korunması ve gece görüşü için A vitamini gereklidir. Ayrıca flavonoidler bakımından zengin kereviz gibi sebzelerin tüketimi akciğer ve ağız boşluğu kanserlerini korumaya yardımcı olur.
Adet dönemi sıkıntılarını azaltır Araştırmalar, 3 gün boyunca kereviz tohumu, anason ve safran içeren belirli bir ürünün alınmasının, adet döngüsü sırasında ağrı şiddetini ve süresini azalttığını göstermiştir.
“İyi” tuzlar içerir Kerevizde bulunan sodyum sofra tuzu ile aynı şey değildir ve vücut için emilimi daha kolaydır. Bir sap kerevizde yaklaşık 35 miligram sodyum bulunur, bu nedenle tuza duyarlı kişiler rahatlıkla kereviz tüketebilir.
Cinsel gücü arttırır Kereviz vücutta bulunan androstenol ve androstenone adlı iki seks feromonu açısından zengindir ve uyarıcı işlev görürler. Kereviz sapları çiğnemek veya sık sık kereviz yemekleri tüketmek cinsel performansı olumlu etkilemektedir.
Zayıflatır Kereviz kalori açısından son derece düşüktür (bir büyük sap 10 kalori içerir) ve lipit (yağ) metabolizmasını düzenlemeye yardımcı olmasından dolayı kilo vermenize yardımcı olabilir. Ayrıca yüksek su ve elektrolit miktarı sayesinde su kaybını önleyebilir.
Kemik sağlığını korur Taze kereviz, iyi bir K vitamini kaynağıdır, günlük ihtiyacın %25’ini sağlar. Kemik kütlesinin artmasına yardımcı olur, kanın pıhtılaşmasını sağlar.
Kereviz tohumunun faydaları Dünyanın bazı yerlerinde kereviz, sadece tohumları için yetiştirilmektedir. Tohumlar genellikle küçük ve koyu kahverengidir, koku ve tatları kereviz sapı gibidir ve bitkinin çiçeğinden elde edilir. Apiol adı verilen özel bir yağlı bileşik içerir. Bu madde özellikle ağrı giderici olarak tıpta kullanılır.
Tohumlardan elde edilen öz, bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmak için kullanılabilir. Kereviz tohumu kalsiyum kaynağıdır ve kas spazmı problemlerine iyi gelebilir, sağlıklı kemikler ve dişlerin korunması için de kalsiyum gereklidir.
Kereviz tohumu nasıl tüketilir? Kereviz tohumu tableti: Tansiyonu düzenlemek amacıyla kullanılır. Enfeksiyonları önleyerek idrar yolu sağlığını korur. Kereviz tohumu baharatı: Salatalara, turşulara ve farklı tariflere eklenir. Tuza alternatif arayanlar için öğütülmüşü tercih edilmelidir. Tuzsuz rejimlerde tuz yerine kullanılması tavsiye edilmektedir. Kereviz tohumu çayı: Kereviz tohumunu çay olarak tüketmek de sık kullanılan yöntemlerden biridir. Kereviz tohumları ezilir, bir büyük çay bardağına 1 veya 2 çay kaşığı kereviz tohumu eklenip üzerine sıcak su dökülür ve 10 dakika demlenmeye bırakılır, süzüldükten sonra günde 3 bardağa kadar içilmesi güvenlidir. Kereviz tohumu yağı: Bölgesel olarak vücuttaki çeşitli ağrı ve şişkinliklere karşı ağız yoluyla veya banyo suyuna eklenerek kullanılır. Hazırladığınız bir losyona birkaç damla kereviz tohumu yağı damlatmak sivrisinekleri uzak tutar. Bölgesel olarak iltihaplanmış alanlara şişlikleri indirmesi için sürülebilir. Yağın karın bölgesine uygulanması kramp ve (menstrüel) ağrıyı azaltacaktır.
Kereviz yaprağının faydaları Yapraklar kurutulup ezilerek yemeklere çeşni olarak katılır. Yapraklar zengin antioksidan içerikleri sayesinde bağışıklığı güçlendirir, göz sağlığını korur ve kanserden koruyucu etkisi vardır. Çayı, çorbası, salatası yapılabilir.
Kereviz yaprağı nasıl kurutulur? Kerevizlerin yapraklarını yıkayıp topraklardan arındırın ve süzün. Bir tepsiye havlu kâğıt serin, önceden sularını süzdüğünüz yaprakları serpin ve kurumaya bırakın. 1-2 hafta boyunca her gün kurumaya bırakılan yaprakları alt üst edin. Zamanla renkleri değişecek ve kuru nane gibi dağılacaklardır. Kuruyanları hava almaz kaplara koyup kullanmak üzere dolaba kaldırabilirsiniz.
Kereviz nasıl alınır ve korunur? Kereviz yetişme süresince en çok kimyasal püskürtülen sebzelerdendir, bu yüzden organik kereviz bulmayı deneyin. Yapraklarının taze ve yeşil görünmesine, yuvarlak başında kahverengi lekeler olmamasına dikkat edin. Kerevizi eve getirdikten sonra hemen yıkamayın, bu daha hızlı bozulmasına neden olabilir. Kerevizi pişireceğiniz zaman temizleyin. Buzdolabında en fazla beş ila yedi günlüğüne saklayın.
Bu süreden sonra kereviz bozulabilir. Kerevizi dondurmayın, çünkü kolayca çözülür ve cıvımaya başlar. Kerevizin besin bakımından en faydalı tüketimi buharlama yoluyladır, böylece değerli antioksidanlar %80-90 arası varlığını koruyacaktır.
Şifalı kereviz yemekleri Zeytinyağlı kereviz tarifi
Malzemeler:
3 baş kereviz 1 orta boy patates 3 orta boy havuç 1 orta boy kuru soğan Yarım çay bardağı zeytinyağı Kereviz yemekleri Kereviz yemekleri hem lezzetli hem de şifalıdır
Sosu için:
1 adet limon suyu 1 yemek kaşığı un 1 su bardağı ılık su 1 tatlı kaşığı şeker 2 çay kaşığı tuz
Yapılışı: Kerevizlerin kabuklarını soyup küp şeklinde kesin, kararmamaları için limonlu suda bekletin. Havuçları ve patatesleri soyup dilimleyin. Soğanı ikiye bölün ve yarım ay şeklinde doğrayın. En alta soğanlar gelecek biçimde derin bir tencereye soyduğunuz sebzeleri ekleyin. Limon suyu, un, su, şeker ve tuzu bir kâsede çırpın ve üzerine sızma zeytinyağını ekleyip tencereye boşaltın. Orta ateşte 20-25 dk. Pişirin. Soğuyunca dereotuyla servis edebilirsiniz.
Portakallı kereviz çorbası (Bebekler için) Malzemeler:
1 küçük boy kereviz 1 küçük boy patates 1 havuç 1 küçük soğan Zeytinyağı 1 orta boy portakal 1 orta boy domates (püresi)
Yapılışı: Soğan, havuç, domates ve patatesi soyup doğrayın. Tencereye alıp zeytinyağı ve suyu da ekleyerek pişirin. Patatesler yumuşayınca portakal suyu içine doğradığınız kerevizleri tencereye ekleyin. Kerevizler yumuşayınca ezilebilir. Kıvamını su oranı ile isteğe göre ayarlayabilirsiniz.