Kanımızın içerisinde bulunan kırmızı kan hücreleri yetersiz olduğunda vücudumuzda kansızlık oluşur buna tıp dilinde (anemi) yani kansızlık denmektedir. Vücudumuzun kırmızı kan hücresi üretmemesi kansızlığa sebep olur. Kansızlık sorunu yaşayanlar için kan yapıcı besinler ve meyveler, yiyecekler, gıdalar tüketilmesi oldukca önemlidir. Kişi kendine bu anlamda bakmazsa sürekli yorgun bitkin bir halde yaşamına devam eder. Hemoglobin üretimi artıran besinler tükettiğimiz de kan seviyemiz yükseltebiliriz.
Kansızlık Ne Demektir?
Bilimsel olarak, kırmızı kan hücreleri alyuvarların yapısında hemoglobin bulunur. Kandaki hemoglobin, oksijeni taşımakla görevlidir. Bu hemoglobin düzeyinin kanda az olması sonucunda kansızlık ortaya çıkmaktadır.
Kansızlık Belirtileri Nelerdir?
Genel olarak dünya üzerindeki kansızlık sebebi olarak demir eksikliği gözükmektedir. Demir, hemoglobine bağlanarak oksijenin taşınmasını sağlar. Eksik olması durumunda kansızlık yani anemi hastalığı ortaya çıkmaktadır. Genel olarak küçük çocuklarda ortaya çıkan bir sorundur. Hatta yeni doğan bebeklerde anne sütündeki demir oranı yeterli olmadığı bu sebeple demir yüklemesi gerekli görülmektedir. Belirtileri yorgunluk, halsizlik, uyuşuk olma, yeme içmenin azalması, iştahsızlık, deri rengindeki beyaz renge dönüşme yani deri renginin solması önemli belirtiler arasındadır.
Kansızlık için doğal gıdalar nelerdir?
Kırmızı et Karaciğer Dana eti Hindi eti Tavuk ciğeri Beyin Sardalya Badem Kavrulmuş fıstık Fındık Genel olarak listeye bakıldığı zaman et ürünlerinin daha yoğunlukta olduğunu görmekteyiz. Bunun sebebi olarak et ürünlerindeki demir oranı vücut tarafından kolayca emilmektedir. Besinlerden alınan demirin arttırılması için baklagiller tüketilmesi daha uygundur.
Et Ürünleri
Kansızlık veya demir eklikliği konusunda en yararlı kaynak kırmızı ettir. Kırmızı et vücuttaki demir oranının korunmasında ve artmasında büyük bir röle sahiptir. Bolca b12 vitamini barındırmaktadır. Doktorların önerisine göre günde 50-100 gram et tüketmek bu soruna çözüm niteliğindedir. Tabi ki ileri derece hastalar için mutlaka doktor tavsiyesi gerekmektedir. Ufak sorunlar için bu tüketim miktarı yeterlidir.
Deniz Ürünleri
Ton balığı, istiridye, somon gibi bazı balık çeşitleri aynı zamanda bolca tüketilen hamsi bu konuda büyük faydası vardır. Elimizden geldiğince balık tüketmeli hem kansızlık açısından hemde faydalı omega yağları açısından çok önemlidir.
Süt Ürünleri
Süt kansızlığa yol açar gibi bazı duyumlar görülmüştür. Süt kansızlığa doğrudan bir etkisi yoktur. Ancak demir eksikliği görülen hastalarda sütün demir emilimini azalttığı bilinmektedir. Bu yüzden demir takviyesi yapıldıktan en az 2 saat sonra süt tüketimi yapılması uygundur. Normal bir zamanda sütün kansızlık adına herhangi bir yan etkisi yoktur.
Tavuk Ürünleri
Tavuk ürünleri ve özellikle yumurta hemoglobin üretimi açısından oldukça önemlidir. Özellikle yumurtanın sarısı hemoglobin üretiminde büyük faydaları vardır.
Meyveler
Yüksek demir içeriğine sahip bir çok meyveler vardır. Karpuz, üzüm, greyfurt, elma, domates gibi ürünler kansızlık açısından olumlu faydaları vardır. Burada önemli nokta meyvelerin kuru olarak tüketilmesidir.Kuru kayısı, kuru erik, kuru üzüm gibi kuru yemişler bu konuda oldukça etkilidir.
DEMİR içeren bazı besinler
1. Karaciğer 100 gram karaciğerde ortalama 21 gram protein ve 12 mg demir bulunur. Bu yetişkin kadınların günlük demir ihtiyacının tamamını karşılarken erkeklerde ihtiyaçtan fazlasını içerir. Ancak 120 mg kolesterol içerdiğini unutmayın ve doktorunuzun önereceği şekilde tüketin.
2. Tavuk ciğeri 100 gram tavuk ciğerinde ortalama 22 gram protein ve 7,4 mg demir bulunur. Bu yetişkin kadınların günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ını karşılarken erkeklerde günlük ihtiyacı yüzde 70-75 oranında karşılar. Ancak 185 mg kolesterol içerdiğini unutmayın ve doktorunuzun önereceği şekilde tüketin.
3. Beyin 100 gram beyinde ortalama 10 gram protein ve 3,5 mg demir bulunur. Bu yetişkin kadınların günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 30’unu karşılarken erkeklerde günlük ihtiyacı yüzde 40 oranında karşılar. Ancak yüksek oranda yaklaşık 3100 mg yani 3,1 gram kolesterol içerdiğini unutmayın ve doktorunuzun önereceği şekilde tüketin. Diğer bir olumsuz yani ise protein oranının daha az olmasıdır.
Bitkisel Kaynaklı Demir içeren besinler
1. Ay çekirdeği 100 gram ay çekirdeğinde 27 gram protein ve 7 mg demir bulunur. Bu demir oranı yüksektir. Kolesterolü yoktur. Bu nedenle doktorunuza danışarak tüketebilirsiniz.
2. Şam fıstığı 100 gram şam fıstığında 19 gram protein ve 7,3 mg demir bulunur. Kolesterolü sıfırdır.
3. Badem içi 100 gram badem içinde 19 gram protein ve 4,6 mg demir bulunur. Kolesterolü oranı sıfırdır. Ancak fazlası kabızlık yapabilir. Dikkatli tüketilmelidir.
4. Kavrulmuş fıstık içi 100 gram kavrulmuş fıstık içinde 26 gram protein ve 2,3 mg demir bulunur. Kolesterolü oranı sıfırdır. Kabızlık yapabileceği için dikkatli tüketilmelidir.
Pekmez Kansızlık için faydalımıdır?
Pekmezin bir çok faydaları vardır. Fakat ülkemizde yayılan bir tabir olarak kalmıştır pekmezde demir vardır diye. 1 kaşık pekmez içerisinde 1mg dan az demir bulunmaktadır. Bu yüzden çocuklarımıza pekmezi dayatmamak gerekir. Kahvaltılarda tabi ki olması gerekir fakat kansızlık açısından bir etkisi yoktur. Son olarak üstteki yazımızı tam olarak okumayanlar veya gözden kaçıranlar için sütün demir emilimi açısında olumsuz yönü şu şekildedir. Demir alımı yapıldıktan sonra en az 2 saat beklemek gerekir. 2 saat sonra süt içilebilir. Sütteki kalsiyum demir emilimini azaltmaktadır.
Günlük demir ihtiyacımızın % 65’ni pişmiş tavuk ciğeri nin 100 gramı karşılayabiliriz. Günlük demir ihtiyacımızın%82’ni pişmiş Hindi etinin 100 gramında karşılayabiliriz. Günlük demir ihtiyacımızın%36’ni pişmiş Sığır ciğerinin 100 gramında karşılayabiliriz. Günlük demir ihtiyacımızın%15’ni sığır eti 100 gramından karışlayabiliriz. Demir bakımından zengin diğer et ürünleri; Ton balığı, tavuk, yengeç, karides. Günlük demir ihtiyacımızın %24’nü kahvaltılık yulaftan karşılayabiliriz. Kan yapan besinlerin başında gelen bakliyat soya fasulyesi günlük demir ihtiyacımızın %29’nu 100 gram soya fasulyesinden karşılayabiliriz. Fosfor, bakır, magnezyum, K vitamini lif açısından zengin bir besindir. Günlük demir ihtiyacımızın%19’nu 100 gram mercimekten karşılayabiliriz. Fosfor, protein, bakır ve magnezyum bakımdan zengin bir besindir. Günlük demir ihtiyacımızın %12’ni 100 gram barbunyadan karşılayabiliriz. Fosfor, magnezyum, folat açısından zengin bir besindir. Günlük demir ihtiyacımızın%20’sini 100 gram ıspanaktan karışlayabiliriz. C,A,E,K,B6 vitamini bakımından zengin bir besindir. Demir ihtiyacımızın karşılayabileceğimiz besinler: Balık yumurtası,balık yağı,kuru üzüm, irmik, pekmez, kepek ekmeği, beyaz ekmek, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, fıstık, badem, kuşkonmaz, kırmızı pancar, lahana, bürüksel lahanası, brokoli, dereotu, kurutulmuş kekik, kurutulmuş maydanoz, karabiber, kimyon, zerdeçal, yabanmersini, ketentohumu, kurutulmuş tarhun, kurutulmuş biberiye, keklik otu, kimyon, çemen otu C vitamini (turunçgiller, domates, kavun), B12 vitamini (süt ürünleri, yumurta)