Son 79 yılda 68 hükümetin kurulduğu ülkede, 2022'deki seçimleri kazanarak iktidara gelen Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon ittifakının, seçim vaadi olan ve siyasi istikrarsızlığa çözüm önerisi olarak hazırladığı "başbakanlık reformu", çift meclisli parlamenter sistemle yönetilen ülkenin yasama sürecindeki ilk sınavından bugün geçti.
Başbakanın doğrudan ve sadece halk tarafından seçilmesini dolayısıyla hükümet düştüğünde, dışarıdan teknokrat birinin başbakan olmasına kapıyı kapatarak doğrudan erken seçimlere gidilmesini öngören reform, görevdeki başbakanın ölümü ya da görevini yapamayacak durumda sakat kalması gibi hallerde ise Cumhurbaşkanlığına bir kereliğine meclise seçilmiş bir isme hükümet kurma görevi hakkı tanıyor.
Ayrıca söz konusu reform, sadece cumhurbaşkanının atayabildiği "hayat boyu senatör" makamının da lağvedilmesini öngörüyor.
Mayıs ayından bu yana Senato'da tartışılan reform için bugün oylama yapıldı. 205 sandalyeli Senato Genel Kurulu'ndaki oylamada, 77 'hayır' oyuna karşılık, 109 'evet' oyuyla anayasa reformu kabul edildi.
Böylece Senato'da kabul edilen "başbakanlık reformu", görüşülmek üzere parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisi'ne gönderildi.
Söz konusu reform, anayasa reformu olduğu için parlamentonun her iki kanadında 3'te 2'lik çoğunlukla kabul edilirse referanduma gitmeden nihai olarak onaylanmış sayılıyor. Aksi takdirde ise parlamentonun her iki kanadı onaylasa da yine de nihai onay için halk oylamasına gitmek gerekiyor.
Reformun, Senato’da onaylanması üzerine Başbakan Meloni, X hesabından yaptığı paylaşımda, "Başbakanlık reformu, Senato'dan geçiyor. Demokrasiyi güçlendirmek, kurumlarımıza istikrar kazandırmak, saray oyunlarına son vermek ve vatandaşlara kimin tarafından yönetileceğini seçme hakkını geri vermek için ileriye doğru ilk adım." değerlendirmesinde bulundu.
- Muhalefet, reformu protesto etti
Senato Genel Kurulu'nun "başbakanlık reformunu" onaylamasının ardından muhalefet partileri, başkent Roma'daki Apostoli Meydanı'nda bir protesto mitingi düzenledi.
Mitinge, ana muhalefet partisi Demokratik Parti (PD) lideri Elly Schlein’ın yanı sıra ikinci büyük parti 5 Yıldız Hareketi (M5S) lideri Giuseppe Conte ve muhalefetteki diğer sol partiler destek verdi.
Muhalefet partileri, sağ koalisyon iktidarının hazırladığı hem "başbakanlık" reformunu hem de bölge yönetimlerine daha fazla özerklik öngören özerklik yasa tasarısını protesto etti.
PD lideri Schlerin, "Onları burada durdurmalıyız çünkü hepimiz anti faşistiz." dedi.
Conte de "Bizi pas geçemeyecekler." ifadesini kullandı.
Ayrıca 180 anayasa profesörü de başbakanlık reformuna karşı olduklarını belirten bir bildiri imzaladı.