Normal şartlarda aralık ayında genel seçime gitmesi öngörülen İspanya'da pazar günü yapılan yerel seçimler siyasi kriz yarattı.
Ülkede Ocak 2020'den bu yana iktidarda olan PSOE ve koalisyonun küçük ortağı Unidas Podemos (UP) yerel seçimlerin kaybedeni olarak çıktı.
Özellikle UP "tam bir çöküş" yaşayarak, birçok özerk yönetim parlamentosu ve belediye meclisinde dışarda kaldı.
Ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) ülke genelinde oyların yüzde 31,5'ini alarak ve hem seçimlerin olduğu 12 özerk yönetimin parlamentolarına hem de belediyelerinin meclislerine en fazla üye göndererek İspanya'nın siyasi haritasında üstünlük kurdu.
İspanyol basınında "Tsunami etkisi yaparak ülke siyasi haritasının rengini değiştirdi." yorumu yapılan PP, en büyük rakibi olan PSOE'den (yüzde 28,1 oy oranında kaldı) yaklaşık 750 bin daha fazla oy aldı.
Seçimlerin diğer kazananı da 2019'daki yerel seçimlerde yüzde 2,9 olan oy oranını bu seçimlerde 7,2'ye çıkaran, ülke genelinde her özerk yönetim parlamentosuna ilk defa temsilci gönderen ve İspanya'daki üçüncü büyük siyasi parti konumunu sağlamlaştıran aşırı sağ görüşlü Vox partisi oldu.
Vox, siyasi partiler arasında oy farklarının az olduğu bazı özerk yönetimlerde ve birçok belediyede PP'nin iktidara gelebilmesi için belirleyici parti konumuna geldi.
Sandıktan çıkan sonuç sonrası Başbakan Sanchez'in açıkladığı, 23 Temmuz'da ülkenin erken genel seçime gideceği kararı ise tüm siyasi partiler tarafından olumlu karşılandı.
- Ana muhalefetteki PP lideri Feijoo, erken seçimlerde partisi için "açık, tartışmasız ve güçlü bir çoğunluk" istedi
PP lideri Alberto Nunez Feijoo, "En iyisi seçimlerin en kısa zamanda gerçekleşmesi." diyerek, "28 Mayıs'ta başlayan ülke siyasetindeki değişim sürecinin 23 Temmuz'da PP'ye verilecek oylarla açık, tartışılmaz ve güçlü bir çoğunlukla taçlandırılması" çağrısında bulundu.
Partisinde liderlik koltuğuna Nisan 2022'de oturan ve ilk seçiminde başarı elde eden Feijoo, "İspanyollar, hükümete bizden buraya kadar dediler' ama Sanchezcilik henüz tam olarak mağlup olmadı." şeklinde konuştu.
Aşırı sağcı Vox partisi yerel yönetimlerde PP'ye destek vermek için genel seçimlerde ittifak istediVox lideri Santiago Abascal da "erken seçimin en iyi karar" olduğunu savunarak, şimdiden PP'ye "birlikte hareket etme" mesajı gönderdi.
Abascal, bazı özerk yönetimler ve belediyelerde iktidara gelebilmek için Vox ile PP arasında yapılacak müzakerelere "genel seçimlerde Sanchez'i ve onun politikalarını mağlup etme hedefinin de dahil edilmesi gerektiğini" savundu.
Sanchez neden erken seçim kararı aldı?Diğer yandan "Başbakan Sanchez neden erken seçim kararı aldı?" sorusuna cevap arayan İspanya'daki siyaset uzmanları, "Ülkedeki solcuları en kısa zamanda seferber etmeye çalışmak, UP'den kaçan seçmenlerin PSOE'yi tercih etmelerini sağlamak ve yerel yönetimlerde PP ile Vox arasında yapılacak siyasi pazarlıklardan çıkar elde etmeyi planlamak" görüşünde birleşti.
İspanya'da 2 Haziran 2018'den bu yana başbakanlık koltuğunda oturan Sanchez'in erken seçim kararını 28 Mayıs'taki yerel seçim öncesinde planlayıp, "siyasi bir kumar oynadığı" görüşü de dile getirildi.
Aşırı sol yerel seçimdeki hezimetten çıkmanın yollarını arıyorBu arada yerel seçimlerde uğradığı hezimet nedeniyle aşırı soldaki UP'nin genel seçimlerde toparlanma olasılığı çok az görülse de UP'den ayrılan Başbakan Yardımcısı ve Çalışma Bakanı Susana Diaz'ın önderliğinde, 10 kadar küçük sol partinin katılımıyla geçtiğimiz nisan ayında kurulan Sumar (Katılım) partisinin 23 Temmuz'da ne yapacağı henüz tahmin edilemiyor.
"Sandıktan çıkan mesaj çok açık. Bazı şeyleri farklı şekilde yapmak gerekiyor. Erken genel seçimin siyasi meydan okumasını kabul ediyorum." ifadelerini kullanan Diaz, "ülkenin sosyal, ekolojik ve ekonomik sorunlarına cevap vermeye devam edecek projeleri olduğunu ve cesur siyaset yapacaklarını" söyledi.
Sumar ve UP arasında yarım kalan ittifak görüşmelerinin hızlanması bekleniyor.