İspanya'da 23 Temmuz'da yapılan erken genel seçimlerin ardından ayrılıkçı Katalanlara af getirilmesi koşuluyla, Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ve sol görüşlü küçük partilerin ittifakından oluşan Sumar, azınlık koalisyon hükümeti kurulması için diğer partilerle anlaşma sağladı.
İspanya Kralı 6. Felipe tarafından 3 Ekim'de hükümeti kurmakla görevlendirilen PSOE lideri ve mevcut Başbakan Pedro Sanchez'in gelecek hafta azınlık sol koalisyon hükümeti için meclisten güvenoyu istemesi öngörülüyor.
Olası koalisyonun büyük ortağı konumunda bulunan PSOE, Katalonya'daki bağımsızlık yanlısı süreçten dolayı hüküm giyen ya da yargılanma süreçleri devam eden 400 kadar ayrılıkçı Katalan'a af getirilmesi karşılığında, hükümet kurulmasına dışarıdan destek verilmesi konusunda diğer siyasi partilerle anlaşmalarını tamamladı.
İlk olarak 24 Ekim'de Sumar ile azınlık koalisyon hükümeti kurmak için anlaşma yapan PSOE, 2 Kasım'da da Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) ile af yasası ve Katalonya özerk yönetimine tanınacak bazı finansal ayrıcalıklar üzerinde anlaşmaya varmıştı.
İspanyol yargısından kaçan ve Avrupa Parlamenteri olarak Belçika'da yaşayan, eski Katalonya özerk hükümet başkanı Carles Puigdemont'un liderliğini yaptığı Katalonya İçin Birlik (Junts) Partisi ise sert geçen müzakerelerin ardından bugün PSOE ile anlaştı.
"Katalonya'nın siyasi geleceğine ilişkin tarihsel çatışmayı çözmeye katkıda bulunacak yeni bir dönem açılmasını" vadeden bu anlaşmanın basına yansıyan kısımlarına göre, haklarında hüküm kararı çıkmış ya da yargı süreçleri devam eden ayrılıkçı Katalan siyasetçilere ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerine getirilecek af öncelikli madde olarak öne çıkıyor.
Bu kapsamda hükümetin atacağı adımları izleyip denetleyecek uluslararası bir mekanizmanın kurulması planlanıyor.
PSOE adına Junts ile Brüksel'de yapılan müzakerelerin başındaki isim olan Santos Cerdan, basına yaptığı açıklamada, affın (Katalonya'da bağımsızlık yanlısı girişimlerin artmaya başladığı) 2012'den bugüne kadarki süreci kapsayacağını söyledi.
Af yasasına yönelik anlaşmanın İspanya için önemli bir dönemde geldiğini ifade eden Cerdan, "Bu, yalnızca siyaset yoluyla çözülebilecek ve çözülmesi gereken bir anlaşmazlığı gidermek için tarihi bir fırsat." dedi.
İspanya'da 350 sandalyeli Mecliste PSOE'nin 121, Sumar'ın 31 milletvekili bulunurken, bu partiler, hükümet kurmak için gerekli 176 meclis çoğunluğunu dışarıdan Katalan, Bask ve Galiçya'daki ayrılıkçı siyasi partilerin desteğiyle garanti edecek.
PSOE-Sumar azınlık koalisyonuna Katalonya'dan ERC (7) ve Junts (7), Bask'tan Eh Bildu (6) ve Bask Milliyetçi Partisi (PNV-5) ve Galiçya'dan Galiçya Milliyetçi Bloku'nun (BNG-1) vereceği dış destekle mecliste 178 sayısı yakalanmış olacak.
- Sağ ve aşırı sağ görüşlü partiler Katalanlara olası bir affa karşı sokaklara döküldüDiğer yandan Katalanlar ile PSOE arasında müzakerelerin sürdüğü sırada olası bir affa sert şekilde karşı çıkan, İspanya'da birinci parti konumunda bulunan sağ görüşlü Halk Partisi (PP-137 milletvekili) ve aşırı sağcı Vox (33 milletvekili), İspanyollara gösteri yapması için meydanlara inmesi çağrısında bulunuyor.
Aşırı sağcı grupların girişimiyle son bir haftadır ülke genelinde PSOE'nin binaları önünde yapılan toplanma eylemlerinde polis ve göstericiler arasında çatışmalar çıkmış, yaralanmalar ve gözaltılar olmuştu.
Olası bir affın "İspanya'ya belirsizlik, istikrarsızlık ve ekonomik kriz" getireceğini, "demokrasinin yara aldığını" savunan PP, 12 Kasım'da ülke genelinde yeni bir gösteri düzenleyecek.
Ayrılıkçı Katalanlara affa, İspanya'da ideolojik olarak sağ görüşe yakın savcılar ve hakimler ile onların çoğunlukta olduğu yargı kurumları da karşı çıkıyor.