GÜNÜN AYETİ
Onların çoğu sadece zanna uyuyor. Oysa zan hiçbir şekilde gerçek ve kesin bilginin yerini tutamaz. Allah yaptıklarınızı çok iyi bilmektedir!
(Yunus Süresi, Ayet 36)
***
GÜNÜN HADİSİ
Allah Rasûlü (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Her doğan çocuk fıtrat üzere doğar. Sonra anne
babası onu Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapar.
(Buhârî, Tirmizi, İbni Mace)
---------------------------------
MANŞET
Bismillêhirrahmênirrahîm...
Yüce Allah, bizleri Zâtı’na ibadet etmemiz için yaratmıştır. Bu görevimizi yapabilmemiz için bizi akıl ve irade ile donatmış, hayatımızı çevreleyen yasalar koymuştur. Kur’ân-ı Kerim ile pekiştirilen ve geliştirilen bu temel yasalar değiştirilemez niteliklidir.
Değişmezlerimiz
Değiştirilemez ilâhî ölçülerin bir bölümünü Amentü dizisi ile özetleyebildiğimiz inanç esaslarıyla, Hz. İbrahim ve sonrası tüm şerîatlerde yer alan namaz, oruç, zekât, hac gibi özel ibâdet görevleri oluşturur. Diğer bir bölümünü de, asrımız insanlığının geliştirme ve evrenselleştirme mücadelesini verdiği temel haklar ve özgürlüklerle onları koruyucu; öldürme, zina ve faiz gibi ilâhî yasaklar oluşturmaktadır. Değiştirilemezlere; adâlet, liyakatlileri vazifelendirme, şûra ve de katılımcılık olarak niteleyebileceğimiz dinî ve aklî güzelliklere çağrı görevini de ekleyebiliriz.
İslâm, ibadet görevimizin Allah’ın belirlediği değiştirilemez nitelikli iman ve yaşama kuralları çizgisinde gerçekleştirilmesini öngörmektedir. Şanlı Peygamberimiz’e ve O’nun şahsında biz müminlere Kur’ânımız’da şöyle buyurmaktadır:
“(Geçmiş peygamberlerden sonra) Seni de yönetici kurallarla görevlendirdik. Artık bu yolu izle ve hakikati bilmeyenlerin boş arzu ve emellerine uyma.” (Casiye 45/18)
Soyut akıl ve duygu
Değinildiği üzere Yüce Dinimiz, iman esasları gibi hayatımıza yön verecek temel yasaları da değiştirilemez kılmıştır. Onları değiştirme hakkı, fertlere ve zümrelere verilmediği gibi, yaşadıkları coğrafyada çoğunluğu oluşturan topluluklara da verilmemiştir. Ancak bu hak çoğunluğa, çoğunluk oldukları için değil zanna dayandıkları için verilmemiştir. Çünkü soyut akıl ve duyu organları değiştirilemez kılınan alanlarda bilgi değil, ancak zan üretebilmektedir.
Zan, Hakk olamaz!
Örneğin, meleklerin varlığını inkâr edecek, vicdan ve din özgürlüğünü kısıtlayacak, adâleti dışlayacak, zümre egemenliğini onaylayacak, uyuşturucu maddeleri-homoseksüelliği meşrulaştıracak, ırkçılığı doğrulayacak… yaklaşımların bilgiye değil, zanna müstenid olması kaçınılmazdır. Zan ise gerçeği yansıtmaz, hakkın yerini alamaz. (2)
Hakikatin ölçüsü nedir?
Bu sebepledir ki, Rabbimiz, indirdiği vahiy ölçüleriyle çelişen çoğunluğun izlenilmesini şöylece yasaklamıştır:
“Eğer yeryüzünde yaşamakta olanların çoğunluğuna uyacak olursan, seni Allah’ın yolundan saptırırlar. Çünkü onlar (gerçeğe değil) ancak zanlarına tabi olurlar. Ve de yalnızca tahmin yürütürler.” (Enam Süresi, 116)
Büyüklük ve kibir duygusu
Peygamberlerin tebliğlerine ve ilme değil de zanna uyan çoğunluk, Kur’ânımız’da olumsuzluklarıyla anılmaktadır. Peygamberlerin tebliğ ettiği imân ve yaşam ölçüleriyle çatışan çoğunluğun akıllarını kullanamadıkları, büyüklük duygusuna kapıldıkları, gerçekleri bilemedikleri, zanna uydukları, yaratıklara tanrısal nitelikler yakıştırdıkları, inanmadıkları, azdıkları, kötü işlere bulaştıkları, Allah’a şükretmedikleri, hayatlarını israf ettikleri ve daha nice olumsuzlukların failleri oldukları açıklanmaktadır.
Yalnızca akılla olmaz
Allah, evren ve hayat gibi konularda, insanın yaratılış nedeni, yaşam ölçüleri, ilişkileri, görevleri ve ölüm ötesi hayatı gibi mevzularda yalnızca akıllarını izleyenler, inançlarını, felsefelerini, yaşam prensiplerini ve kanunlarını zanlarına dayamışlar, güçlülerinin arzularına göre şekillendirmişlerdir.
Yasalar neden değişir?
Tabiat kanunlarını öğrenme ve uygulamada birleşen insanların inançları, yaşama kuralları ve yasalarını belirlemede farklılık göstermelerinin sebebi budur. Bir diğer ifadeyle, tabiat kanunlarını tespitte bilime, sosyal yasaların vaz’ında zanna tabi olmalarıdır. Yasalarını sürekli değiştirmelerinin nedeni de budur. Temel yasaların tespitinde Peygamberlerin tebliğ ettiği ilâhî vahiy bilgilerinden yararlanmaksızın akıl ve duyu organlarıyla yetinmenin bu çıkmazı mazide olduğu gibi halde ve gelecekte de devam edip gidecektir.
İslâm, çoğunluğa Allah’ın belirlediklerini değiştirme hakkını vermediği gibi, akıl ürünü olan bilimin verileriyle oynama hakkını da tanımamıştır. Zira vahyin çizdiği alan dışında söz, aklın ve bilimindir.
İslâmiyet'in özelliği
İslâm’ın bir kısmı akıl üstü, bir bölümü de insan hayatının sabit gereksinimleri olan değişmezlerini, değiştirilemez kılması zannedildiği gibi onun eksikliği değildir, bilakis onun mucizevi özelliğidir. Maddede, gelişen insanlık ve onun seküler doğrultusu da İslâm’ı izlemektedir. Zira teori ve pratikte insanlığın ortak kabulünü oluşturan anayasal demokrasilerde, çoğunluğun yetkileri de sınırlandırılmaktadır. Bir daha belirtelim ki; İslâm’ın çoğunluğa vermediği değiştirme hakkı, inanç esasları, ana ibadetler, temel haklar ve özgürlükler ve onlarla ilgili bir kısmı cezai yaptırımları içeren yasaklardır. Adâlet, yardımlaşma ve çevreyi ilâhî bir emanet olarak değerlendirme gibi ahlâkî ilkelerdir.
Çoğunluğun görüşü!
Sayılı olan değiştirilemezler dışında kalan sınırsız alan akıla, bilime ve de çoğunluğun görüşlerine açılmıştır. Başta yöneticilerini seçme olmak üzere, çekirdeğinde değiştirilemezlerin yer aldığı projeler oluşturup tercih etme ve temsilcileri aracılığıyla yasalar koyma çoğunluğun hakları arasındadır. Zira Peygamberimiz, müminleri “yeryüzünde Allah’ın şahitleri”olarak vasıflandırmış, onların güzel gördüklerinin Allah katında güzel bulunacağını duyurmuş, Uhud harbinde örneklendiği gibi, çoğunluğun görüşlerini uygulamıştır.
Dine saygılı olmak
Görevimiz Allah’a ibâdettir. Değiştirilemezleriyle İslâm ibâdet programımızdır İslâm. Onu izlemeli, ona saygılı çoğunluğu da ölçü almalıyız. Zira İslâm penceresinden bakıldığında çoğunluk fertlere, zümrelere ve de azınlıklara tercih edilebilirdir. Değiştirilemezlerini koruyabilen müminler için çoğunluğu esas alan demokratik rtamların oluşturulması da, modern mürtecilere karşı korunması da görevimizdir. Çünkü inançlarımızı yaşayabilmek ve onlara çağrıda bulunabilmek için gerekli olanları gerçekleştirmek de farzdır.