Libya'da Türkiye'nin desteklediği Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) son dönemdeki askeri başarıları sonrasında siyasi görüşme trafiği canlandı. BM tarafından tanınan UMH'nın Başbakan Yardımcısı Ahmed Muaytik Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya gelirken General Halife Hafter'in görüşmeler için baş destekçisi Mısır'a gittiği bildirildi.
Türk medyasına yansıyan haberlere göre UMH Başbakanı Fayiz Serrac'ın da Ankara'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir görüşme gerçekleştirmesi planlanıyor. Dün Erdoğan başkanlığında toplanan Milli Güvenlik Kurulu'nda (MGK) Türkiye'nin UMH'ya verdiği askeri danışmanlık hizmetlerinin sürdürüleceği vurgulanarak uluslararası toplum, UMH'yı hedef alan oluşumlara karşı "ilkeli duruş sergilemeye" çağrılmıştı.
Rusya'dan işbirliği için önkoşul
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Çarşamba günü Moskova'da görüştüğü UMH Başbakan Yardımcısı Ahmed Muaytik'e, ikili işbirliği için Rus tutukluların salınması mesajı verdi.
Lavrov, başkent Trablus'ta tutuklu bulunan Rusların varlığının, iki ülke arasında işbirliği önündeki en önemli engel olduğunu söyledi.
Uluslararası ajanslar Lavrov'un açıklamalarıyla ilgili ayrıntı geçmezken tutuklu Ruslar konusunun Libya'da Hafter saflarında savaşan Wagner grubuyla bağlantılı olup olmadığı konusunda soru işaretleri doğdu. Birleşmiş Milletler verilerine göre Libya'da sadece Rusya'dan 800 ila bin 200 paramiliter güç bulunuyor.
Wagner grubuna bağlı paralı askerlerin Moskova ile yakın ilişkiler içinde olduğu ileri sürülürken Rusya bu iddiaları reddediyor.
"Hafter güçleri mahallelere mayın döşedi" iddiası
Diğer yandan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), General Halife Hafter'in güçlerini, başkent Trablus'un güney bölgelerindeki mahallelere Rus yapımı mayınlar döşemekle suçladı.
Örgütün açıklamasında "Başkent Trablus'un kontrolünü ele geçirmek için savaşan silahlı bir grup ve onlara bağlı milislerin mayıs ayı sonunda antipersonel kara mayınları ve bubi tuzakları kullandıkları anlaşılmaktadır" denildi. Açıklamada "Halife Hafter liderliğindeki Libya Arap Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı, aralarında yabancı silahlı güçlerin de bulunduğu savaşçıların, Trablus'un güney bölgelerinden çekilirken kara mayınları döşediklerinin anlaşıldığı" ifade edildi.
"Sovyet ya da Rus yapımı"
HRW, Trablus'ta mayıs ayında ele geçirilen antipersonel kara mayınlarının "Sovyet ya da Rus yapımı" olduğunu bildirdi.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL), kısa süre önce yaptığı bir açıklamada "Trablus'a bağlı Ayn Zara ve Selahaddin mahallesinde evlerine veya evlerinin yakınlarına yerleştirilen el yapımı patlayıcılar nedeniyle ölen ve yaralanan insanlar olduğuna dair haberler alındığını ve bu durumdan son derece endişeli olduklarını bildirmişti.
Hafter güçleri geçen yıl nisan ayında başkent Trablus'u ele geçirmek için harekat başlatmış, ama önemli ilerleme kaydedememişti. Türkiye'nin UMH'ya askeri desteğini kasım sonunda imzalanan mutabakat sonrasında büyük ölçüde artırması bölgede tabloyu Hafter aleyhine değiştirmiş, UMH stratejik önemdeki çeşitli bölgeleri Hafter güçlerinden geri almıştı. Farklı cephelerde askeri yenilgilerle karşılaşan Hafter güçleri mayıs ayında Trablus'un güney bölgelerinden çekildi.
Görüşmeler yeniden başlıyor
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL), Pazartesi günü yaptığı açıklamada Libya'da çatışan tarafların ateşkes için yuvarlak masa toplantılarına yeniden başlamaya hazır olduklarını duyurmuştu.
Hafter'in baş destekçileri olan Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır'ın dışişleri bakanları dün yaptıkları açıklamada tarafları "BM himayesindeki Berlin Konferansı çerçevesinde siyasi sürece tam bağlılık göstermeye" çağırmışlardı.
2011 yılında Muammer Kaddafi'nin devrilmesiyle kaosa sürüklenen ülke, 2014 yılından bu yana iki ayrı hükümetin kontrolündeki bölgelere bölünmüş durumda: Türkiye'nin siyasi ve askeri destek verdiği Fayiz es-Serrac liderliğindeki Trablus merkezli UMH İtalya ve Katar'ın da desteğine sahip. General Halife Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu güçleri ise Tobruk merkezli hükümeti destekliyor ve ülkenin petrol zengini doğu bölgelerinde kontrolü elinde bulunduruyor. Hafter, Fransa, Suudi Arabistan, BAE, Mısır ve Rusya tarafından destekleniyor.
Deutsche Welle Türkçe