Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın "Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği", Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik, gezi tekneleri ve kişisel deniz araçlarının piyasaya arzı, dağıtımı veya hizmete sunulması aşamasında, ya da ürünler piyasadayken gözetim ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirliyor.
Bu yeni yönetmelik, internet üzerinden satılan gezi tekneleri, kişisel deniz araçları ve gemi teçhizatı gibi ürünlere yönelik piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini kolaylaştıracak. Ürünler, insan sağlığı ve güvenliğiyle ilgili teknik düzenlemelere uygunsa, aksi ispatlanana kadar güvenli olarak kabul edilecek. Ancak teknik düzenleme olmadığı veya insan sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren hükümler içermediği durumlarda, ürünler ilgili yönetmelik kapsamında değerlendirilecek.
Ayrıca, denetim görevlisi tanımı da değişti ve denizcilik fakültelerinden mezun olmayan liman başkanları ve yardımcıları da denetim görevlisi olarak atanabilecek.
Denetimler, ürünlerin ve kullanıcıların potansiyel risklere dayalı olarak belirlenen denetim planına göre, bölge liman başkanlıkları tarafından gerçekleştirilecek. Bu yönetmelikle, piyasa gözetimi ve denetimi sürecinin daha etkin bir şekilde yürütülmesi hedefleniyor.
Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleriPiyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, belirli ürünlerin piyasaya arzı, dağıtımı veya hizmete sunulması aşamasında ya da ürünler piyasada iken, bu ürünlerin güvenliğini ve uygunluğunu sağlamak amacıyla yapılan denetleme ve gözetim işlemlerini kapsar.
Bu tür faaliyetler, genellikle şu adımları içerir:
Ürün İncelemesi: Piyasaya sunulacak veya piyasada bulunan ürünlerin teknik özellikleri, uygunluk belgeleri ve standartlara uygunluğu incelenir. Ürünlerin insan sağlığı ve güvenliğini tehdit edecek herhangi bir yönü tespit etmek önemlidir.
Belge Kontrolü: Üretici veya ithalatçıların ürünlerle ilgili gerekli belgelere sahip olup olmadığı ve bu belgelerin geçerliliği kontrol edilir. Uygunluk beyanları, test raporları, kalite belgeleri gibi dokümanlar gözden geçirilir.
Fiziksel Denetim: Ürünler fiziksel olarak gözlenir ve test edilir. Bu adımda, ürünlerin yapısal bütünlüğü, malzeme kalitesi ve işlevselliği gibi unsurlar incelenir. Özellikle riskli ürünlerde daha kapsamlı testler gerçekleştirilebilir.
İhbar ve Şikayetlerin Değerlendirilmesi: Tüketiciler veya diğer ilgili paydaşlar tarafından yapılan ihbarlar ve şikayetler incelenir ve gerektiğinde bu bilgiler, ürünlerin gözetimi ve denetimi süreçlerinde değerlendirilir.
Geri Çağırma ve Durdurma: Güvenlik riski taşıyan veya uygun olmayan ürünler tespit edildiğinde, ilgili mercilerce ürünün piyasadan çekilmesi veya satışının durdurulması gibi tedbirler alınabilir.
İzleme ve Raporlama: Piyasa gözetimi ve denetimi süreçleri, düzenli olarak izlenir ve sonuçları raporlanır. Bu raporlar, ilgili otoritelerin ürünlerin güvenliği ve uygunluğu konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlar.
Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, tüketicilerin güvenli ürünlere erişimini sağlamak, piyasada dolaşan riskli veya uygun olmayan ürünleri tespit etmek ve güvenilir bir tüketici ortamı yaratmak için önemli bir rol oynar. Aynı zamanda, üreticileri, ithalatçıları ve satıcıları ürünlerini mevzuata uygun olarak piyasaya sunmaya teşvik eder.