Birinci Dünya Savaşı'nda görev yapan İngiliz ve Galli askerler üzerinde yapılan bir araştırma daha iyi beslenme ve daha az hastalık bulunan bir ortamda büyümenin gözle görülür boy farklılıklarına yol açtığını gözler önüne seriyor.
Araştırmacılar daha sonra kardeşler ve ikizler üzerinde çalışmalar yürütürken oluşan boy farklılıklarının yaklaşık yüzde 20'sinde çevresel faktörlerin ön plana çıktığını ileri sürdü. Genetik, ergenlik döneminde potansiyel olarak ne kadar uzayabileceğimizi belirlemekte ancak insanlık tarihinin büyük bir kısmında büyüme “bodur” bir büyümeydi. Ancak son 100 yılda ortalama bir insanın önemli ölçüde daha iyi beslenmeye başlaması ve sağlık hizmetlerine ulaşabilmesi ciddi bir biçimde uzamaya ön ayak oldu.
ABD'li biyolog Doç. Dr. Michael J. Dougherty ise modern insanın daha uzun olduğu tespitini 1998'de Scientific American adlı dergi için genişletirken, “Birçok kişinin tahmin edebileceği gibi, modern insan 18. ve 19. yüzyıllardaki insanlardan daha uzun. Son 150 yılda sanayileşmiş ülkelerdeki insanların ortalama boyu yaklaşık 10 santimetre arttı” diyor. Konuya evrimsel perspektiften yaklaşan Doç. Dr. Dougherty, “Sanayi Devrimi dönemi İngilteresinde yapılan çalışmalardan, alt sosyoekonomik sınıflarda doğan çocukların ortalama olarak varlıklı ailelerde doğan çocuklara göre daha kısa olduğunu biliyoruz. Yoksul ailelerin daha fazla sayıda çocuğu olduğunu da...” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Evrim ortalama popülasyonun kısalması gerektiğini öngörürdü zira kısa bireyler, evrimsel uyum açısından genlerini aktarmada daha başarılıydı. Ama bu olmadı. Bunun yerine tüm kesimlerde boy arttı. Bu nedenle, üreme başarısındaki farklılıkların bir popülasyonun özelliklerindeki değişiklikleri açıkladığı süreç olan doğal seçilim, neden daha uzun olduğumuzu açıklamaz.”
TÜİK'in 15 yaş üstü bireylerle 2008-2019 arası yaptığı “yaş grubu ve cinsiyete göre boy ortalamaları” araştırmasında ise 2008'de erkeklerde 172.4 santimetre olarak tespit edilen ortalama, 2019'da 173.6'ya, kadınlarda 161.5 olarak tespit edilen ortalamanın ise 2019'da 161.4'e gerilediği gözler önüne serilmişti. 15-24 yaşlar baz alındığında ise 2008-2019 arasında erkeklerde yaklaşık 2 santimetrelik, kadınlarda ise yaklaşık 0.5 santimetrelik bir artış görülmekteydi.
Kaynaklar: Vox, BM, TÜİK, Scientific American, Haber Global