Türkiye’ye dönük finansal saldırılar ve ticaret savaşlarına rağmen cari dengede 15 yıl sonra bir ilk yaşanıyor. Türkiye’nin Çin, Almanya, Japonya ve Rusya gibi cari fazla veren ülkeler ligine girmesine ramak kaldı. Cari denge, nisan ayında 1.3 milyar dolar açık verdi. Piyasada beklenti 1.5 milyar dolardı. 4 aylık cari açık 3.3 milyar dolar olurken, 12 aylık açık da 8.63 milyar dolar olarak gerçekleşti.
15 YIL SONRA İLK
Böylece Türkiye’nin 12 aylık cari açığı, Ocak 2004’ten bu yana gördüğü en düşük seviyesine geriledi. Ekonomi yönetiminin aldığı önlemler ve ekonomideki dengelenme süreci çerçevesinde yıllıklandırılmış cari açık 11 aydır kesintisiz azalarak tek haneye geriledi. Uzmanlara göre ihracattaki artışa bağlı olarak turizm gelirlerinin de devreye girmesiyle haziranda Türkiye ilk kez cari fazla verecek. Yıl sonunda ise yıllıklandırılmış açığın 5 milyar doların altına inmesi bekleniyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, bu ay başında ihracatta yaşanan Cumhuriyet tarihi rekorunu değerlendirirken “Haziranda, AK Parti iktidarları döneminde ilk defa yıllık cari fazla vereceğiz ve yeni bir dönem başlayacak” demişti.
Merkez Bankası’nın dün açıkladığı nisan dönemine ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre cari işlemler açığı, nisanda geçen yılın aynı ayına kıyasla 4 milyar 263 milyon dolar azalarak 1 milyar 334 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda, 12 aylık cari işlemler açığı 8 milyar 634 milyon dolara geriledi.
İHRACAT ETKİ ETTİ
Söz konusu gelişmede, dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 3 milyar 656 milyon dolar azalarak 1 milyar 844 milyon dolara ve birincil gelir dengesi açığının 263 milyon dolar azalarak 1 milyar 243 milyon dolara gerilemesinin yanı sıra, hizmetler dengesi kaynaklı net girişlerin 401 milyon dolar artarak 1 milyar 738 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.
Ekonomistler: İyileşme sürecek
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, nisanda 12 aylık açığın 10 milyar doların altına indiğini belirterek mayıs ayına ilişkin dış ticaret verilerinin yıllık açıktaki gerilemenin devam ederek 4-5 milyar dolar civarına inebileceği yönünde olduğunu belirtti. Tokalı, “Hem kur hem de talep gelişmelerine ek olarak, ihracatı destekleyici yeni program anlayışı, ılımlı enerji fiyatları ve baz etkisi doğrultusunda, yıllık cari açıktaki düşüşün özellikle bu yılın ilk yarısında hızla devam edeceğini; yılın ikinci yarısında ise yeniden dengelenme sürecinin belirginleşmesi ve baz dezavantajı ile yılı 19 milyar dolar civarında tamamlayabileceğini tahmin ediyoruz” ifadelerini kullandı. Tokalı, bu durumda da 2017 sonunda yüzde 5.6 düzeyinde olan ancak 2018 yılını yüzde 3.6 seviyesinde tamamlayan cari açık oranının 2019 sonunda yüzde 2.6’lar seviyesine kadar inebileceğini dile getirdi. Ekonomist Haluk Bürümcekçi ise son 12 aylık cari açığın GSYH’ya oranla yüzde 1.1’e gerilediğini belirtti. Bürümcekçi “İthalat ve ihracat için önemli bir öncü gösterge olan gümrük verileri, mayıs ayında dış ticaret açığında geçen yıla göre 6 milyar dolar azalış olacağını gösteriyor. Cari dengedeki iyileşme en azından haziran sonuna kadar devam eder. 2019 yıl sonu tahminimizi 6 milyar dolar açığa revize ederken, bu tahmin üzerinde risklerin aşağı yönde devam ettiğini belirtmeliyiz” değerlendirmesini yaptı.