İBB’nin, kira bedeliyle birlikte istediği 300 bin TL’yi 12 ay taksit halinde 1 yıl içinde tahsil edip, ürün skalası genişletilmiş yeni tasarım büfeleri 1 yılın sonunda teslim edeceğini, daha sonra kiradan düşeceğini belirten Gazete Bayileri Odası Başkanı Ferihan Karasu, bu uygulamaya tepki gösterdi. Taleplerini İBB önündeki protesto eyleminde dile getirdiklerini anlatan Karasu, orta yol bulmak için, İBB’den, “Pandemi sürecinde kararlarını geri çekmeleri” talebinde bulundu.
YÖNTEM DEĞİŞTİ
Karasu, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, kendilerinden tasarım bedeli olarak istenen ödeme şeklini şöyle aktardı: “İBB, bir yıl önceden, istediği 300 bin lirayı taksitle 12 ayda tahsil edip, 12 ay sonra yeni büfe kuracak. Ürün skalamız o zaman değişecek. Diyelim ki 15 bin lira kira bedeli olan bir büfe sahibi, her ay bu paranın yanında, 24 bin lira da büfe tasarım bedeli olmak üzere toplam 40 bin lirayı nasıl ödeyecek? Yani yeni büfe 1 yıl sonra gelecek ama biz akbil dolumu ve sigara geliriyle her ay bu parayı ödeyeceğiz. Sonra, 300 bini 36 aya bölüp, kiralarımızdan düşülecek. Yani kiraya sayılacak.”
KÂRIMIZ ÇOK DÜŞÜK
İstanbul Tekel ve Gazete Bayileri Odası Başkanı Ferihan Karasu, gazete bayilerinin iddia edildiği gibi döner tost satmadığını, kar oranlarının çok düşük olduğunu söylüyor . Basına verdikleri bu açıklamada konulan fotoğrafların hepsi döner sosis satan büfeler olduğunu belirten Ferihan Karasu, “Bir gazeteden yüzde 5 kazancımız var. AKBİL’en binde 5. Örneğin 300 bin liralık AKBİL satan bayi 2 bin lira kazanıyor ayda. Ama büfeci 80 bin 90 bin kişiyle muhatap oluyor. Bunun için de eleman çalıştırıyor. Bunların kazancı da ortalama ayda 2 bin lira. Aylık ciromuzun yüzde 90’u gazete, AKBİL ve sigara. Kar oranlarımız bunlar. Kiralarımız 2 bin 3 bin arası değişiyor. Ama 3 bin lira ödeyen büfeden 15 bin isteniyor şu an.
PEŞKEŞ ÇEKİLECEK BÜFE YAPILMADI
Buraların bize peşkeş çekildiğini düşünüyorlar. Çok kazandığınızı söylüyorlar. 2001 yılına kadar bu yerler dağıtım şirketlerindeydi YAY-SAT gibi. 2001 yılında buralar bu dağıtım şirketlerinden alınarak Kültür AŞ’ye devredildi. Kültür AŞ de asla yeni bir büfe koymadı mevcutlarla devam etti. Yani peşkeş çekilmediği ortaya çıkıyor. 2015’ten beri zam yapılmadığı yazıyor açıklamada. Oysa biz 2015’ten beri belgelerle yüzde 90 zam yaptıklarını ispatladık.”
ZAM REKORU EMİNÖNÜ’NDE
Zam furyasından en yüksek artışı alan Eminönü Mısır Çarşısı önündeki büfenin kirası 2 bin 840 liradan 15 bin liraya çıktı. Rekor zam yapılan büfenin işletmecisi Ali Güner, “Pandemiden dolayı destek beklerken böyle köstek olundu” dedi.
20 yıldır işlettiği büfenin kirasına yapılan zammın ne vicdana ne de hukuka uygun olduğunu söyleyen Ali Güler “Ben 2000 senesinde burayı kiraladım, şu an 2 bin 840 TL kira veriyorum şu an benden istenen kira bedeli 15 bin TL. Bir de 300 bin TL büfeyi değiştirme parası isteniyor. Bu parayı kimse ödeyemez. Biz zaten kuruş kuruş para kazanıyoruz, pandemi döneminde aylarca kapalı kaldık. Bize destek olunması gerekirken böyle olması bizi üzüyor. Büfenin değişimi ile birlikte ürün çeşitliliğinin de artacağı söylendi. Biz bunlara karşı değiliz bizler bu tür değişimlerin destekçisiyiz ama makul fiyatlar ve bizi zorlamayacak şekilde olmalı bunlar. Günde en fazla kazandığım gazeteden 500 TL, sigaradan ve diğer malzemelerden kazandığım ise 2000 anca buluyor, bunun eleman parası, elektrik gideri derken elde doğru dürüst kira için para kalmıyor” diye konuştu.
‘1600 TL’DEN 10 BİN TL’YE ÇIKTI’
1999 yılından beridir Eminönü İskelesi’nde büfecilik yapan Yunus Koyuncu, “Biz yıllar önce servet vererek buraların işletmeciliğini aldık. O dönem elimizde avucumuzda ne varsa onları vererek aldık. Kiralar bugüne kadar yüzde 10-12 artıyordu ama şu an bir bakıyoruz ki yüzde 500, bu fiyatı kimse karşılayamaz, böyle bir fiyat artışı yok. Şuan 1600 TL kira parası ödüyoruz, kira fiyatı çıktı şimdi 10 bin TL’ye biz bunu nasıl karşılayalım? Pandemiden dolayı zam yapılmamasını bekliyorduk böyle olunca şok olduk. Bugüne kadar bu büfeler iki kere değiştirildi bizden 1 kuruş para talebinde bulunulmadı. Şimdiki belediye getirecek büfeyi değiştirecek bir de 100 bin TL para ödeyeceğiz diyor. Böyle bir vicdansızlık yok. Bizim 100 bin TL paramız olsa bu işi yapmam, bırakır giderim. Yeni büfeyle ürün artışı olacak diyorlar, yok sandviç göndereceğiz, yok suları biz göndereceğiz diyorlar. Bunlar karı arttırır ancak bu kadar fazla kirayı ödeyecek kadar artırmaz” ifadelerini kullandı.
‘KİMSE KARŞILAYAMAZ’
Büfelerin değişimi ile ilgili konuşan Karaköy İskelesinde büfe işleten Hüseyin Aslan, “30 senedir bu işi yapıyorum böyle bir artış görmedim, hiçbir işletmeci de görmemiştir. Ben 2000 TL kira ödüyorum, şimdi 9 bin TL kira ödeyeceksin diyorlar, böyle bir zam olmaz, olmamalı. Büfeyi değiştirmek için de 300 bin TL istiyorlar, kimse bu 300 bin TL’yi çıkartıp veremez. 300 bin TL’yi nakit verecekmişiz sonrasında o para kiradan düşecekmiş. Çok yanlış araştırılmadan yapılmış bir zam bu” dedi.