Hindistan-Kanada gerilimi: 'Diplomatları geri çekin'

Hindistan, Kanada'ya 10 Ekim'e kadar yaklaşık 40 personelinin ülkeye geri gönderilmesi gerektiğini söyledi.

Financial Times'ın haberine göre Hindistan, Kanada'ya düzinelerce diplomatı ülkeden çekmesini söyledi.

Talebi bilen kaynaklara dayandırılan habere göre raporda, Yeni Delhi'nin Ottawa'ya 10 Ekim'e kadar yaklaşık 40 diplomatı ülkelerine geri göndermesi gerektiği söylendiği belirtildi.

Hindistan ile Kanada arasında Sih krizi

Hindistan'ın yayımladığı 40 teröristin isminin olduğu listede yer alan ayrılıkçı Sih örgütü Halistan Kurtuluş Gücü'nün (KLF) yöneticisi Hardeep Singh Nijjar, 18 Haziran'da Kanada'da vurularak öldürülmüştü.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Nijjar'ın öldürülmesinin arkasında Yeni Delhi hükümetinin olduğunu iddia etmişti.

Hindistan Ulusal Soruşturma Ajansınca (NIA), 2022'de Pencap'ın Jalandhar şehrinde Hindu bir din adamını öldürmekten aranan Nijjar, Hint devletine karşı KLF üyelerini eğitmek, finansal destek sağlamak, komplo kurmak, halkı kin ve düşmanlığa teşvik etmek gibi suçlamalarla da karşı karşıyaydı.

Hindistan neden Kanada'nın Sih topluluğuna odaklanıyor?

Kanada, 40 milyonluk Kanada nüfusunun yaklaşık 1,4 milyonunu oluşturan Hint kökenli en büyük denizaşırı topluluklardan birine ev sahipliği yapıyor. 2021 nüfus sayımında yaklaşık 770 bin kişi Sihizm'i din olarak bildirdi.

Kanada, Hindistan'ın kendi eyaleti olan Pencap dışında en fazla Sih nüfusuna sahip ülke.

Hindistan, Kanada hükümetine, Hindistan diasporası arasındaki isyanı yeniden canlandırmaya çalışan aşırı Sihlerin faaliyetleri hakkında sık sık şikayette bulunuyor.

Haziran ayında Hindistan dışişleri bakanı, 1984 yılında Hindistan başbakanı Indira Gandhi'nin korumaları tarafından öldürülmesini tasvir eden ve Sih ayrılıkçıları tarafından şiddetin yüceltilmesi olarak algılanan bir geçit töreninde gösteri yapılmasına izin verdiği için Kanada'yı sert bir şekilde eleştirmişti.

Trudeau 2018'de Hindistan'a, Kanada'nın Hindistan'da ayrılıkçı bir hareketi canlandırmaya çalışan hiç kimseyi desteklemeyeceğine dair güvence verdi, ancak defalarca ifade özgürlüğü ve protestocuların gösteri yapmak üzere toplanma haklarına saygı duyduğunu söyledi.

Bu Kanada-Hindistan ilişkileri açısından ne anlama geliyor?

Bu yılın başında ticaret anlaşmasının ana hatlarını 2023 sonuna kadar kabul edebileceklerini söyleyen iki ülke, anlaşmaya ilişkin müzakereleri dondurdu.

Kanada çok az ayrıntı verirken Hindistan "belirli siyasi gelişmelere" atıfta bulundu.

Hindistan, Kanada'nın en büyük onuncu ticaret ortağı ve bir ticaret anlaşmasına yönelik planlar on yılı aşkın bir süredir hazırlık aşamasında.

Ancak Kanada İstatistik Kurumu'na göre, 2022'de iki ülke arasındaki ikili ticaret, Kanada'nın toplam 1,52 trilyon Kanada doları tutarındaki ticaretinin yalnızca 13,7 milyar Kanada dolarını buldu.

Salı günü yaptığı açıklamada iddiaları reddeden Hindistan hükümeti, Trudeau'yu Kanada içinden faaliyet gösteren "Hindistan karşıtı unsurlara" karşı harekete geçmeye çağırdı.

İlişkiler eski durumuna dönebilecek mi?

İki ülke arasındaki ilişkiler birkaç yıldır durgun ve Kanada'nın Hindistan hükümetine yönelik iddiaları muhtemelen işleri daha da kötüleştirecek.

Yeni Delhi merkezli düşünce kuruluşu Observer Araştırma Vakfı'nın Dış Politikadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Harsh Pant, durumu "oldukça olağanüstü" olarak nitelendirdi.

“Dost uluslar birbirlerine bunu yapmazlar. Bundan kaynaklanan zorluklar görülmesi gereken şeyler çünkü tünelin sonunda en azından kısa vadede herhangi bir ışık göremiyorum." dedi.

Yerel haberlere göre Hindistan Ticaret ve Ticaret Bakanı, ülkeler arasındaki ticaret anlaşmasına yönelik müzakerelerin "ciddi endişe verici" konular nedeniyle duraklatıldığını söyledi.