Bahar aylarının gelmesiyle birlikte Hıdırellez nedir? sorusu da hız kazandı. Türk Kültürü ile birlikte Orta Asya'da mevsimsel olarak kutlanan Hıdırellez'e dair detayları sizler için derledik.
Hızır Günü olarak anılan Hıdırellez, hem orta Asya hem de Türk Kültüründe baharın gelişinde kutlanan bayram olarak ön plana çıkar. Hıdırellez Hızır Aleyhisselam ile İlyas Peygamberin isimlerinin birleştirilmesi ile meydana gelmiştir. Hıdırellez'in kutlanmasındaki en büyük etkenlerden biri yeniliği, bolluk ve bereketi, baharın gelişinin ve umudu simgelediğine inanılmasıdır. Her sene bahar mevsiminde belirlenmiş olan tarih aralığında kutlanan Hıdırellez gününde çeşitli ritüellere yer verilir. Hıdırellez günü farklı kültürlerde farklı tarih aralıklarında kutlanabilir. Bu durum yöreden yöreye değişkenlik gösterebilir.
hıd
HIDIRELLEZ NE ZAMAN KUTLANIR?Hıdırellez gününün gündemdeki yerini almasının ardından vatandaşlar Hıdırellez ne zaman kutlanır? sorusunu da araştırmaya başladı. Hıdırellez günü her sene Mayıs ayının 5 ve 6. günleri kutlanır. Yani Mayısın 5'ini 6'ya bağlanan gece Hıdırellez günü olarak kabul edilir. Hıdırellez bayramının dini ve kültürel değer taşımasının nedeni Hızır Aleyhisselam ile Hz. İlyas'ın dünyada bir araya geldiği gün olarak inanılmasından kaynaklanır. Hıdırellez isim olarak da farklı kültürlerde değişkenlik gösterebilir. Yine farklı kültürlere göre Hıdırellez günü de farklı tarihlere tekabül edebilir. Ancak genel olarak her kültürde Hıdırellez'in bolluk ve bereket getireceği, baharın başlangıcı olduğu, umudu temsil ettiği ve yeniliğin temsilcisi olduğuna inanılır. Yapılan aktivite ve ritüeller genel olarak aynı niyetler doğrultusunda uygulanır. Hıdırellez bayramının bolluk ve bereketin, umdurun simgesi olarak kabul edilmesinin en büyük nedeni isminin Hızır Aleyhisselam'dan almış olmasıdır. Hızır Aleyhisselam'ın abıhayat diğer tanımıyla içen kişinin ölümsüz olduğuna inanılan sudan içtiği ve ve ölümsüzlüğe ulaştığı, bahar aylarında insanların en zor ve dar anında onlara yardım ettiğine inanılır. Hızır isminin aslında bir isim değil de bir lakap olduğu da düşünülür. Bazılarına göre Hızır Aleyhisselam ile İlyas Peygamber aynı kişilerdir. İnsanların Hızır Aleyhisselam'a olan kanaat ve inanışları Hıdırellez gününün kültürel ve dini anlamda değer kazanmasını sağlamıştır.
HIDIRELLEZ NASIL KUTLANIR?Hıdırellez nasıl kutlanır? sorusu birden fazla şekilde yanıtlanabilir. Mevsimsel olarak kutlanan Hıdırellez bayramı çeşitli şekillerde kutlanır. Hıdırellez bayramının olduğu gün mayasız bir şekilde yoğurt çalınır. Yoğurda maya eklenmemesinin nedeni yoğurdun sabah mayalanmış olup olmayacağıdır. Eğer mayasız çalınan yoğurt tutmuş olursa Hızır Aleyhisselam'ın gelmiş olduğu düşünülür. Yine Hıdırellez bayramının sabahı akarsuyun kenarında çamurdan yapılan bir eve buğdaylar konur. Bunun nedeni ise o senenin haneye hem bolluk hem de bereket getireceğine inanılmasıdır. Hıdırellez bayramında yapılan ritüellerden en bilindik olanı ise gül dibine dilek dileyip saklamaktır. 5 Mayıs gecesi dilenen dilekler bir kağıda yakılır ve gül ağacının alt kısmına konur. Bunun nedeni de yine bu gece dilenen dileklerin kabul olacağı inancıdır. Ayrıca 5 Mayıs gecesi bekar olan ve evlenmek isteyen genç kızların başında kilit açılır ve böylece kısmetinin de açılacağı düşünülür. 5 Mayıs gecesi yakılan ateş üzerinden atlanır. Ateşten atlarken kişi dilek tutar. Kişi tam atlama sırasında tutulan dileğin de yine yerine geleceği inancı taşır.