TS1400 jet motorunun ilk testleri 4 Eylül 2018’de başladı. İlk testlerde rölanti devrine ulaşarak ilk kararlı çalışmayı gerçekleştiren motorun, halen yüksek devirlerde hız testleri yapılıyor. Motorun gücü 1400 beygir. Kıyaslamak gerekirse, halen Atak helikopteri 1375, Hürkuş uçağı ise 1600 beygir gücünde motor kullanıyor.
TS-1400, olgunlaşma testlerinden sonra 3 yıl içinde, geçtiğimiz ay ilk uçuşunu ithal motorla gerçekleştiren yerli ve milli helikopter T625’i uçuracak.
HEDEF YOLCU UÇAĞI VE SAVAŞ UÇAĞI MOTORU
TEİ ayrıca, Genel Maksat Helikopteri Programı kapsamında daha büyük T700-TEI-701D model jet motoru için de çalışmaları başlatmış durumda. Jet motorunda hedef, yolcu ve savaş uçaklarında kullanılabilecek boyuttaki motorların da yerli ve milli olarak üretilmesi.
ANKA VE AKINCI YERLİ MOTORLA UÇUYOR İnsansız hava aracı ANKA için geliştirilen ilk pistonlu motorun benzinli modelinde ise seri üretime geçildi ve 15 bin saatin üzerinde uçuşu başarıyla tamamladı. Halen olgunlaştırma testlerinde 3 bin saati geçen PD170 turbodizel motoru ise bu yıl sonunda ANKA üzerinde ilk uçuşunu gerçekleştirecek.
Daha büyük ikinci motor olan PD220 de, BAYKAR’ın geliştirdiği yeni nesil İHA ‘Akıncı’nın ilk uçuş testleri için şirkete teslim edildi.
FRANSA VE ALMANYA SINIFINA GELDİK
TEİ-TUSAŞ Genel Müdürü Mahmut Akşit, Türkiye’nin jet motoru tasarım ve üretimini başarmakla ‘Ukrayna, Polonya sınıfından Fransa, Almanya sınıfına’ geçtiğini belirterek, “Hindistan yerli milli motor için 17 sene çalıştı ama başaramadı. Biz bu motoru ortağımız General Elektrik’le yapabilirdik ancak bir ABD şirketi, fikri mülkiyet hakkına ortak olduğu motorların satışında Kongre'den izin almak zorunda kalabilir. Günün birinde uçak veya helikopterlerimiz için olası bir kısıtlamaya razı olamazdık” dedi.
TEİ Genel Müdürü Mahmut Akşit, yabancı şirketlerin, Türkiye’nin savunma sanayi şirketlerindeki başarılı mühendisleri yüksek maaş vaadiyle transfer ettiklerini de söyledi.
Bu tekliflerin ‘masum’ olmadığını belirten Akşit, şu örneği verdi: “ANKA’nın motorunu çalıştırma sürecinde, Avrupa’dan bazı paravan firmalar devreye girip fahiş fiyatlarla bazı çalışanlarımıza noktasal iş teklifleri yaptı. Genç mühendis ekibimizi dağıtarak, yapılan işi sabote etmek istediler. Biz de ekibimize, ‘bu işi askerlik gibi vatan hizmeti olarak görün’ dedik. Bizim ücretlerimiz zaten çok düşük değil; ayrıca bu fahiş fiyatlarla onları uzun süre çalıştırmayacaklar, zira önerdikleri maaşlar piyasanın çok üstünde. Bizim buna karşı bir tedbirimiz daha var; ekiplerimiz bütün bilgileri paylaşıyor ve bu bilgiler arşivleniyor. Ekiplerimizden birini-ikisini alıp işi sabote etmeleri de mümkün değil.”
TEİ’nin ‘ekip kaptırmama’ konusundaki başarısı da tescilli. Şirket, 2017’de ‘çalışan bağlılığı’nı yüzde 23 artışla yüzde 64’e çıkararak Türkiye’deki 145 şirket arasında 7. oldu. ‘Çalışan memnuniyeti’ni de 18 puan artışla yüzde 87’ye yükseltti.