Ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, 'Aldatıcı Ticari Uygulamalar' başlıklı bölüme, "Tüketicilere sunulan bir malda birim fiyatını farklılaştıracak şekilde adet, uzunluk, ağırlık, alan, hacim ölçüleri ve benzeri unsurlarından birinde değişiklik yapılmasına rağmen, değişiklik yapılmadığı izlenimi uyandıran yanıltıcı ambalajlama uygulamaları" bendi eklendi.
Böylece, gramaj hilesi yapanlara 11 bin ile 114 bin TL arasında ceza verilebilecek.
BAKAN PEKCAN: GİZLİ ZAM UYGULAMALARINA CEZA VERİLECEK
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, "Gıdada gramajı azaltma yoluyla tüketicilerimizi mağdur eden gizli zam uygulamalarına 114 bin 326 liraya varan idari para cezası verilecek." dedi.
Bakan Pekcan, "Çıkardığımız yönetmelikle hem tüketicilerimiz hem de haksız rekabete maruz kalan dürüst esnaf ve tacirlerimiz korunmuş olacak." ifadelerini kullandı.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, özellikle gıda ve temel tüketim ürünlerinde gramajı azaltma yoluyla tüketicileri mağdur eden gizli zam uygulamalarının önüne geçecek düzenlemeyi hayata geçirdiklerini bildirdi. Son zamanlarda vatandaşlardan başta gıda olmak üzere temel tüketim, kozmetik ve temizlik ürünlerinin gramaj, adet ve benzeri hususlarında azaltma yapılarak gizli zam uygulandığına yönelik şikayetler aldıklarını aktaran Pekcan, buna yönelik Bakanlık olarak inceleme başlattıklarını belirtti.
Yapılan incelemelerde bazı ürünlerin gramajların azaltılmasına rağmen ürünlerin değişiklikten önceki ambalajında herhangi bir farklılaştırma yapılmadan, satış fiyatı aynı tutularak ancak birim fiyatları artırılarak satılmaya devam edildiğini tespit ettiklerini ifade eden Pekcan, tüketicilerin benzer ambalajla satışa sunulan ürünlerdeki gramaj azaltılmasını fark edemediğini, böylelikle ürünlerin fiyatlarında zımni artış yapıldığını kaydetti.
114 BİN 326 LİRAYA VARAN CEZA GELİYOR
Bu durumun, tüketicilerin ekonomik çıkarlarında kayba neden olacak nitelikte olduğu değerlendirildiğinden tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi ve yanıltılmalarının önüne geçmek amacıyla düzenleme yaptıklarını bildiren Pekcan, "Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği'nde yaptığımız düzenleme ile özellikle gıda ve temel tüketim ürünlerinde gramajı azaltma yoluyla tüketicilerimizi mağdur eden gizli zam uygulamalarına 114 bin 326 liraya varan idari para cezası verilecek." ifadelerini kullandı.
Pekcan, tüketicilerin satışa sunulan belirli ürünlerin gramajları üzerinde yapılan değişiklikle maruz kalacakları gizli zam uygulamalarına karşı mağdur olmalarının önüne geçilmesini amaçladıklarını vurgulayarak "Yapılan düzenleme ile tüketicilere sunulan bir malın birim fiyatını farklılaştıracak şekilde adet, uzunluk, ağırlık, alan, hacim ölçüleri ve benzeri unsurlarından birinde değişiklik yapılmasına rağmen tüketicilerde değişiklik yapılmadığı izlenimi uyandıran yanıltıcı ambalajlamalar her halükarda aldatıcı ticari uygulama sayılacak ve bunlara 114 bin 326 liraya varan idari para cezası uygulanacak." değerlendirmesinde bulundu.
"ÜRETİCİLERDEN GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALMALARINI BEKLİYORUZ"
Söz konusu düzenleme ile marka ve tasarım hakkı sahiplerine ait tüketiciler nezdinde bilinirliği olan ürünlerin sağladığı sınai mülkiyet haklarının dikkate alındığına işaret eden Pekcan, serbest piyasa ekonomisine zarar vermeden üreticilerin bugüne kadar ürünlerini tanımlayan ambalaj, tasarım ve renklere yapmış olduğu yatırımlarına ve reklamlarına müdahale edilmemesine özen gösterdiklerinin altını çizdi.
Yapılan düzenleme ile üreticilerden ürünün gramajının düşürüldüğü durumlarda tüketicilerin bu değişikliği kolayca fark edebileceği önlemleri almasını beklediklerini vurgulayan Pekcan, "Bu düzenleme ile hem tüketicilerimiz hem de söz konusu uygulama nedeniyle haksız rekabete maruz kalan dürüst esnaf ve tacirlerimiz korunmuş olacaktır." ifadesini kullandı.
GRAMAJ HİLESİ VE ETİKET TALEBİ
Firmaların yeni gramaj hilesi ile marketten alınan pek çok ürün artık yükte hafif ama pahada ağır. Bu durumda tüketici yasal yollara başvurabilir, firmanın yeni gramajına göre etiket belirlemesini talep edebilir.
Firmaların tüketicilerin farkında olmadan yaptıkları hileler, daha düşük gramajdaki ürünü fazla paralar ödeyerek almanıza sebep oluyor.
Bu noktada tespit ettiğiniz ürünün üretici firmasını şikayet edebilirsiniz. Firma, gramajı azalttığı halde, etiketi yeni gramaja göre yenilemezse burada hile yapılmış demektir ve cezası vardır, yasal yollara başvurulmalıdır.
"HEM GRAMAJ DÜŞÜRÜP HEM FİYAT ARTIRIYORLAR"
Tüketiciye 'etiketleri okuma alışkanlığı edinin' çağrısında bulunan tüketici dernekleri, bu sayede hem algıda aldatılamayacaklarını hem de fark ettikleri tüm suçları bildirdiklerinde artık firmaların da buna cesaret edemeyeceğini vurguluyor.
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Genel Başkanı ve Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Aziz Koçal, 'zam yapmadık, aynı fiyatla satıyoruz' diye reklam yapanlar bile olduğunu anlatırken, hem gramaj düşürüp hem de fiyatı artıranlar da olduğunu söyledi. Koçal, "Örneğin 50 ve katları ile giden paket gramajları varken, şimdi 188 gram yazıyor. 200 gram bir ürünün fiyatı 10 lira ise 188 gram yapılan ürünün fiyatı da ona göre olmalı. Birim fiyatı mutlaka yazılmalı. Yani 188 grama isabet eden fiyat satış tutarı yazılmalı. Önceki yıllarda en dramatik örneklerden biri şampuanlardı. 700 gram olan aynı ürün, 550 grama kadar düştü" dedi.
TÜKETİCİLER NE YAPMALI?
Derneklerden tüketicilere şu öneriler sunuluyor: Tüketicilerin bu yanılgılara düşmemesi için özellikle 'etiket okumak' öneriliyor. Görülen hatalar, fark edilen hileler ise fotoğraflanabilir. Tüketici her ürünü tartamaz ama şüphe ettiği ürünü tartıp ilgili kurumlara şikayet oluşturabilir. Çekilen fotoğraflar Tüketici Hakem Heyetleri'ne iletilmeli.
Söz konusu uygunsuzlukların tespit edilmesinde; tüketiciler tarafından yapılan ihbar, şikâyet, CİMER ve Alo 174 Gıda Hattı başvuruları neticesinde de denetimler gerçekleştiriliyor. Bu denetimler Tarım ve Orman Bakanlığı bağlı birlikleri ile yapılıyor. Ayrıca Ticaret Bakanlığı'nın Haksız Fiyat Artışı (HFA) bildirim uygulaması, Alo 175 Tüketici Danışma Hattı, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ihbar hattı VİMER-189 da kullanılabiliyor.
Sabah