'Gölge CIA' Stratfor Türkiye Somali anlaşmasını analiz etti

Türkiye'nin Somali karasularında tam yetki veren anlaşmanın imzalaması dünyada büyük yankı uyandırdı.

Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Türkiye ile Somali arasında imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması'nın bölge ülkelerine yönelik bir tehdit oluşturmadığını belirterek, "Türk kardeşlerimiz bu anlaşma çerçevesinde sadece 10 yıl boyunca denizlerimizi koruyacak. 10 yıllık işbirliğinden sonra biz de denizlerimizi koruyacak bir donanmaya sahip olacağız." açıklamasını yapmıştı.

Türkiye ve Somali arasındaki bu anlaşma ABD merkezli özel istihbarat-analiz şirketi Stratfor tarafından mercek altına alındı.

Stratfor, 'Ankara, Somali ve Cibuti ile Savunma Anlaşmaları Yoluyla Etkisini Genişletiyor' başlığı ile bir analiz kaleme aldı.

Stratfor anlaşmayı 'Somali Kabinesi ve parlamentosu Türkiye ile 10 yıllık bir savunma ve ekonomik işbirliği anlaşmasını onayladı. Bu, Türkiye'nin 19 Şubat'ta Cibuti ile bir savunma anlaşması imzalamasının ardından geldi' şeklinde aktararak 'Bu adım neden önemli?' sorusuna yanıt aradı.

Analizde, Türkiye'nin Somali ile yaptığı anlaşmanın, Türkiye'nin Somali sularında daha sık deniz konuşlandırması yapmasına olanak tanıdığı belirtildi. Bu durumun, yasadışı, rapor edilmeyen ve düzenlenmemiş (IUU) balıkçılık faaliyetlerinin yanı sıra ülkenin kıyılarında yeniden canlanan korsanlığın engellenmesine yardımcı olabileceği vurgulandı.

Ankara'nın Afrika Boynuzu'ndaki varlığını güçlendirdiği ifade edilen analizde şu detaylara yer verildi:

'Bu Türkiye'nin orta vadede Somali veya Cibuti'de bir deniz üssü kurmasıyla sonuçlanabilir. Uzun vadede, Türkiye-Somali anlaşması muhtemelen Somali'nin donanmasını ve sahil güvenliğini güçlendirecek ve IUU balıkçılığını ve korsanlığını daha da caydıracaktır. Türkiye'nin Afrika Boynuzu'ndaki nüfuzunu güçlendirme çabası, Asya'ya giden deniz ticaret yollarını güvence altına alma girişimidir; ancak bu, özellikle Abu Dabi ile Ankara arasındaki ikili ilişkilerin kötüleşmesi halinde, muhtemelen Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki bölgesel rekabeti artıracaktır.'

"Gölge CIA" olarak nitelendirilen, haftalık ekonomi-finans dergisi "The Economist'in bir hafta geriden geleni, 4-5 yüz katı daha pahalısı" olarak tanımlanan Stratfor'un skandal paylaşımları Amerikan medyasında geniş yankı buluyor.

CNN, Bloomberg, AP, Reuters, The New York Times gibi büyük kuruluşlar, istihbarat konularında "güvenilir kaynaklardan edinilen bilgiye göre" aktardığı haberleri Stratfor'dan edindiği biliniyor.

Ancak Stratfor'un istihbaratlarının ne kadar güvenilir olduğu, bu bilgileri hangi amaçla kamuoyuyla paylaştığı üzerine soru işaretleri bulunuyor.

CIA'nin gölge kuruluşu olarak nitelendirilen Stratfor, ABD'nin Teksas eyaletinin başkenti Austin'den yönetiliyor. 1996 yılında ünlü strateji uzmanı ve siyaset bilimci George Friedman tarafından kurulan Stratfor, kendisini ekonomi, enerji, dış politika ve güvenlik konularında küresel alanda faaliyet gösteren bir kuruluş olarak tanımlıyor. Dünya genelindeki 175'ten fazla ülkeye dair analizler sunan Stratfor, online abonelik ve danışmanlık hizmeti sağlıyor. Ancak, analizlerini abonelerine para karşılığında sunması, kuruluşu, finansmanını genellikle sponsorlardan sağlayan bir düşünce kuruluşu olmaktan çıkarıyor.

Stratfor'un, kamuya açık kaynaklara dayandırarak hazırladığını iddia ettiği analizlerini, dünyanın farklı bölgelerindeki değişik dilleri bilen İngilizceyi iyi konuşan "casuslara" yazdırdığı Wikileaks belgeleri tarafından ortaya çıkarılmıştı.