Gazali - İhyau Ulumiddin''den Guslün Keyfiyeti

Büyük İslam Alimi Ebu Hamid Muhammed Gazali''nin İhyâu Ulûmi''d-Dîn eserinin Guslün Keyfiyeti bölümünü sizlerle paylaşıyoruz.

Guslün Keyfiyeti

Su kabını sağ tarafına koyduktan sonra besmeleyi çeker. Ellerini üçer defa yıkar. Daha önce de dediğimiz şekilde istincâ eder. Eğer bedeninde necaset varsa onu su ile giderir. Bütün bunları yaptıktan sonra namazda olduğu gibi abdest alır.

Ancak şu kadar var ki, ayaklarının yıkanmasını guslün sonuna tehir etmelidir. Çünkü yıkandıktan sonra ayakları tekrar yere basması, suyu zayi etmekten başka birşeye yaramaz.

Abdest aldıktan sonra üç defa başına, üç defa sağ omuzuna ve üç defa da sol omuzuna su döker. Sonra ön ve arkasını güzelce ovalar.

Başını ve sakalını karıştırır, isterse hafif, isterse gür olsun sakalın köklerine suyun yetişmesi lâzımdır. Kadınlar için örgülerin açılması vâcib değildir. Ancak suyun, örgüler açılmadıkça saç köklerine yetişmediği bilinirse açmak mecburiyetindedirler.

Bedenindeki deri kıvrımları ve çukur yerleri yoklamalıdır. Guslün arasında avucunun içini aletine değdirmemeye dikkat etmelidir. Eğer gusül esnasında el tenasül uzvuna değerse ikinci defa abdestini yenilemelidir. Eğer gusülden evvel abdest almışsa gusülden sonra yeniden abdest almaya lüzum yoktur. İşte abdestin ve guslün sünnetleri bunlardır. Âhiret yolcusuna bu konuda lâzım gelen ilim ve ameli zikrettik. Zikrettiğimiz meselelerin dışında kalan hususlar ise, duruma ve zamana göre gerekli olanları fıkıh kitaplarından öğrenilmelidir.

Gusülde zikrettiğimiz meselelerden ikisi farzdır:

1.Gusle niyet etmek 2.Bütün bedeni su ile yıkamak

Abdestin farzı ise altıdır:

1-Niyet 2-Yüzün yıkanması 3-Dirseklere kadar ellerin yıkanması 4-Mesh denilecek kadar başın meshedilmesi 5-Ayakların topuklara kadar yıkanması 6-Tertip Ara vermeden arka arkaya abdest azalarını yıkamak ise, vâcib değildir.46

Gusül dört şeyle vâcib olur:

A)Meninin çıkışı B)Erkek ve kadının sünnet yerlerinin birleşmesi C)Hayız D)Nifâs (lohusalık) kanı

Bu dört şeyle vâcib olanın dışında kalan gusüller ise sünnettir. İki bayramın, cumanın, Arafat vakfesine çıkmanın, ihrama girmenin, Müzdelifeye varmanın ve Mekke şehrine girmenin gusülleri gibi...

Teşrikin üç gününde yapılan üç gusül ve vedâ ziyareti için yapılan gusül de, bir kavle göre, sünnet olan gusüllerdendir. Bir kâfirin, müslüman olduğunda cünüp değilse gusletmesi sünnettir. Delinin akıllandığı, sıhhat bulduğu zaman, gassalin ise ölüyü yıkadıktan sonra gusletmesi sünnettir. Bu bakımdan bütün bu gusüller müstehabdır. (Şâfiî mezhebinde sünnet, mendûb ve müstehab tâbirlerinin mânâsı birdir).

43)Ebû Dâvûd, İbn Hâce, (Senabici'den sahih olarak) 44)Deylemî, (Ebû Hüreyre'den) 45)Nesâî, (Ukbo b. Amir'den.) 46)Bu hükümler Şafiî mezhebine göredir. Hanefîlerde ise guslün farzı üçtür: 1.Mazmaza 2.İstinşak 3.Bütün bedeni yıkamak. Abdestin farzları da dörttür: 1.Yüzü yıkamak 2.Dirseklere kadar elleri yıkamak 3.Başın dörtte birini meshetmek ve 4.Ayakları topuklarla beraber yıkamak